Onderzoekers van de Universiteit van Bologna hebben een studie uitgevoerd op muizen die aantoont dat prenatale blootstelling aan nicotine en zijn bijproducten langdurige effecten heeft op de slaap en de stressrespons in sommige delen van de hersenen. De studie werd gepubliceerd in Scientific Reports, een tijdschrift van de Nature-groep.
“De resultaten van deze studie laten zien hoe de slaap bij volwassenen kan worden beïnvloed door gebeurtenissen in de vroege levensfase”, zegt Giovanna Zoccoli, die het onderzoek coördineerde en hoogleraar is aan de afdeling Biomedische en Neuromotorische Wetenschappen van de Universiteit van Bologna. “Volgens onze gegevens is controle over omgevingsfactoren tijdens de zwangerschap van fundamenteel belang, niet alleen voor de gezondheid van vrouwen, maar ook voor de nakomelingen”.
Onderzoekers gebruikten muizen voor deze studie en analyseerden de effecten op volwassenen na perinatale blootstelling aan nicotine en zijn bijproducten. Door zwangere muizen bloot te stellen aan nicotine in de concentratie van passieve sigarettenrook, merkten de onderzoekers op dat hun nakomelingen, eens volwassen, een significante vermindering van de slaap vertoonden tussen de rust- en de actieve fase, wat bij mensen overeenkomt met het ontwaken in de ochtend.
Op cerebraal niveau lieten deze onderzoeken ook een verandering zien in de expressie van de glucocorticoïde receptoren (de stresshormonen) in de hippocampus. De structuur van de hippocampus is het meest gevoelig voor stress tijdens de ontwikkeling van de hersenen: het is inderdaad een zeer vormbare structuur die zich voornamelijk na de geboorte ontwikkelt en veel corticosteroïd receptoren heeft, zoals glucocorticoïden.
Deze nieuwe studie toont aan dat enerzijds blootstelling aan nicotine en zijn bijproducten in de vroege levensfasen de expressie en de balans van corticosteroïd receptoren in de hippocampus verandert, anderzijds toont ze ook aan dat glucocorticoïde expressie in de hippocampus is gekoppeld aan slaapvermindering.
“Onze gegevens laten zien dat slaapveranderingen en downregulatie van corticosteroïden in de hippocampus samen voorkomen”, voegt Zoccoli toe. “Deze resultaten wijzen vervolgens op het feit dat nicotineconsumptie tijdens de zwangerschap een stressfactor vertegenwoordigt die effecten heeft op de ontwikkeling van de hippocampus van de nakomelingen en op hun slaappatroon als ze volwassen zijn”.
“Early-life nicotine or cotinine exposure produces long-lasting sleep alterations and downregulation of hippocampal corticosteroid receptors in adult mice”, is de titel van deze studie gepubliceerd in Scientific Reports. Stefano Bastianini, Viviana Lo Martire, Sara Alvente, Chiara Berteotti, Gabriele Matteoli, Alessandro Silvani en Giovanna Zoccoli namen deel aan dit onderzoek dat werd uitgevoerd in het PRISMLab van de afdeling Biomedische en Neuromotorische Studies van de Universiteit van Bologna. Laura Rullo, Serena Stamatakos, Sanzio Candeletti en Patrizia Romualdi van de afdeling Farmacie en Biotechnologie namen ook deel namens de Universiteit van Bologna.
Vertaling: Andre Teirlinck