Visuele verwerking (‘zien’) bepaalt wat de hersenen waarnemen en verwerken op basis van de zintuigelijke indrukken door de ogen. Visuele tekortkomingen kunnen van invloed zijn op een aantal andere vaardigheden. Zo kunnen visuele problemen aan de basis staan van dyslexie (leesproblemen), dyscalculie (rekenproblemen) en motorieke problemen (bewegen). Visuele problemen als achterliggende oorzaak verklaart ook waarom sommige mensen met dyslexie ook problemen hebben met autorijden (althans, in een rijsimulator).
Duidelijke verbinding
Er werd een selectie gemaakt uit 200 proefpersonen. Een groep bestond uit de tien procent die het slechtste scoorde op een dyslexietest. De andere groep bestond uit de tien procent met de beste score op dezelfde test. Vervolgens werden de twee groepen onderworpen aan twee visuele computertests. Eén computerprogramma stelde vast hoe doelmatig een proefpersoon beweging of verandering in de omgeving waarnam. In de andere – controle – taak ging het om het ontdekken van een figuur in een patroon. De ‘dyslectische’ groep (10% slechtsten op de dyslexietest) scoorde aanzienlijk slechter op de bewegingstest dan de controlegroep (10% besten). Bij het uitvoeren van de controletaak (figuur ontdekken) was er geen verschil tussen de twee groepen.
Eerder onderzocht de onderzoeksgroep ook het verband tussen visuele problemen aan de ene kant en dyscalculie en motorische competentie aan de andere kant. In beide onderzoeken bleek een vergelijkbaar verband (“slechter zien, slechtere prestaties”).
Nieuwe app maakt visuele verwerking eenvoudiger te onderzoeken
De kwaliteit van visuele verwerking is wellicht aangeboren en laat zich slecht – of helemaal niet – verbeteren door training. Compensatie via andere vaardigheden leidt maar beperkt tot verbetering van de afgeleide problemen (dyslexie, dyscalculie, motoriek). Wel is het mogelijk het vermogen om veranderingen in de omgeving waar te nemen (‘visuele competentie’) eenvoudiger vast te stellen. Daartoe ontwikkelde de onderzoeksgroep in samenwerking met de afdeling informatica en andere disciplines een nieuwe Android-app met de naam Magmo.
Interdisciplinaire aanpak
Magmo maakt het mogelijk om problemen met visuele verwerking snel en doelmatig vast te stellen. Daardoor kunnen er gemakkelijker oplossingen op maat ontwikkeld worden met behulp van informatietechnologie. De workshop ‘’Learner Computer Interaction” van de informatica-afdeling helpt om te voorzien in zulke maatwerkoplossingen. Het daadwerkelijk ontwikkelen van het maatwerk vereist de samenwerking van diverse specialismen waaronder leerpsychologie. Positief is dat de ontwikkeling van Magmo die benodigde samenwerking tussen de vereiste vakgebieden heeft aangezwengeld.
De Noorse Universiteit voor Wetenschap en Technologie
Dick Schrauwen