Een team van de UNIGE en de HUG heeft een veelbelovende methode ontwikkeld voor de behandeling van mensen wiens negatieve dromen pathologisch zijn.
Beklemmend, angstaanjagend, zenuwslopend: nachtmerries zijn vooral verontrustende dromen. Ze worden als pathologisch beschouwd als ze vaak voorkomen (>1 episode per week) en overdag vermoeidheid, stemmingswisselingen en angst veroorzaken. Hoewel Imagery Rehearsal Therapy (IRT) enige effectiviteit heeft aangetoond, reageren sommige patiënten niet op deze behandeling. Een team van de UNIGE en de HUG heeft een veelbelovende nieuwe techniek ontwikkeld die deze klassieke therapie combineert met de Targeted Memory Reactivation (TMR)-methode. Dankzij deze nieuwe therapie namen de nachtmerries van de patiënten aanzienlijk af en namen hun positieve dromen toe. Deze resultaten zijn te vinden in het tijdschrift Current Biology.
Nachtmerries zijn dromen met sterke negatieve emoties die optreden tijdens de REM-slaap (rapid eye movement). Artsen onderscheiden ze van eenvoudige ”slechte dromen”. In tegenstelling tot nachtmerries lijken deze laatste een nuttige functie te hebben bij het bevorderen van de regulatie van emoties. Wetenschappers maken ook onderscheid tussen traumatische nachtmerries – d.w.z. gekoppeld aan een staat van posttraumatische stress – en nachtmerries zonder traumatische oorsprong.
Volgens de ”International Classification of Sleep Disorders”, opgesteld door de American Academy of Sleep Medicine, worden nachtmerries pathologisch wanneer ze terugkeren en een impact hebben gedurende de dag, bijvoorbeeld vermoeidheid, angst, dysforie of opdringerige beelden. . Dit staat bekend als ‘nachtmerrie stoornis’ en is een steeds vaker voorkomende reden voor medisch consult.
Nachtmerries behandelen.
Imagery Rehearsal Therapy (IRT) wordt vaak gebruikt om deze aandoening te behandelen. Deze cognitieve techniek vereist dat de patiënten zich elke dag vijf tot tien minuten alternatieve en positieve gevolgen voorstellen voor hun nachtmerries. ”Na twee weken oefenen is aangetoond dat de frequentie van nachtmerries afneemt”, zegt Lampros Perogamvros, privédocent bij de afdeling Basisneurowetenschappen aan de UNIGE-faculteit Geneeskunde en senior klinisch fellow bij het HUG’s Center voor Slaapgeneeskunde.
Sommige patiënten staan echter niet open voor deze methode. Om deze beperking te overwinnen en het behandelproces te stimuleren, hebben Dr. Lampros Perogamvros en zijn collega’s IRT gekoppeld aan de Targeted Memory Reactivation (TMR)-methode. Door specifieke prikkels te sturen naar de hersenen van de slapende persoon – vaak geuren of geluiden die eerder in verband werden gebracht met recente ervaringen – is het mogelijk om de herinnering aan deze ervaring te versterken. In dit geval was het de bedoeling om herinneringen met betrekking tot de IRT-oefeningen opnieuw te activeren.
Elke tien seconden een pianoakkoord.
Het team van de UNIGE en de HUG verzamelde 36 patiënten die leden aan het niet-traumatische type nachtmerries. Er werden twee groepen gevormd: één om de gekoppelde therapie te oefenen, de andere de klassieke therapie met alleen IRT. ”We vroegen de patiënten om zich positieve alternatieve scenario’s voor hun nachtmerries voor te stellen. Eén van de twee groepen patiënten deed deze oefening terwijl elke tien seconden een geluid – een majeur pianoakkoord – werd gespeeld. Het doel was om dit geluid te associëren met het ingebeeld positief scenario. Op deze manier, toen het geluid opnieuw werd afgespeeld, maar nu tijdens de slaap, was de kans groter dat het een positieve herinnering in dromen opnieuw activeerde”, legt Sophie Schwartz uit. Sophie is hoogleraar aan de afdeling Basisneurowetenschappen aan de UNIGE Faculteit Geneeskunde en het Zwitsers centrum voor affectieve wetenschappen.
Elke deelnemer kreeg vervolgens een hoofdband om met elektroden die de hersenactiviteit maten. Omdat dit apparaat thuis de verschillende slaapstadia detecteert, werd het pianoakkoord elke tien seconden opnieuw gespeeld telkens wanneer de patiënt de REM-slaap bereikte. De oefening werd twee weken lang elke avond herhaald.
Efficiëntere en duurzamere impact.
Aan het einde van het experiment nam de frequentie van nachtmerries in beide groepen af, maar significanter in de groep waar het positief scenario werd geassocieerd met het geluid. ”Bovendien resulteerde deze associatie in een toename van positieve dromen”, zegt Alice Clerget, masterstudent bij de afdeling Basic Neuroscience van de Faculteit der Geneeskunde, die actief deelnam aan het onderzoek. Ten slotte waren de voordelen van de gekoppelde behandeling drie maanden na het experiment nog steeds waarneembaar, waarbij patiënten in de TMR-groep nog steeds minder nachtmerries hadden dan die in de groep zonder TMR.
”Hoewel de resultaten van de therapie koppeling gerepliceerd moeten worden voordat deze methode op grote schaal kan worden toegepast, zijn er alle aanwijzingen dat het een bijzonder effectieve nieuwe behandeling is voor nachtmerries. De volgende stap is om deze methode te testen op nachtmerries die verband houden met posttraumatische stress”, besluit Lampros Perogamvros. Deze resultaten openen ook nieuwe perspectieven voor de behandeling van andere aandoeningen zoals slapeloosheid en andere symptomen van posttraumatische stress, zoals flashbacks en angst.
Vertaling: Andre Teirlinck