Intensief gebruik van pesticiden op koffieplantages over de hele wereld leidt tot steeds meer meldingen van slechte gezondheid van mens en dier. Volgens een onderzoeker van de Universiteit van Kopenhagen, die een uitgebreide evaluatie leidde van onderzoek naar alternatieve beschermingsstrategieën voor koffieplanten, moet de koffieproductie terugkeren naar de oorsprong en duurzaamheid herontdekken.
De licht bittere, aromatische en vitaliserende drank is voor velen een levensstijl en een dagelijks ritueel. Wereldwijd worden er dagelijks bijna drie miljard koppen koffie geconsumeerd door ons aardbewoners. Helaas is de koffieproductie ook problematisch geworden, met negatieve gevolgen voor de gezondheid van mens en dier nu op ons geweten.
Koffieplanten worden blootgesteld aan een spervuur van aanvallen door insecten, bacteriën en schimmels als gevolg van het feit dat ze sinds de jaren negentig steeds meer als monocultuurgewas worden gekweekt. Deze aanvallen kunnen ook worden verergerd door klimaatverandering. Met name op grotere koffieplantages heeft dit geleid tot een toenemend gebruik van pesticiden, de primaire wapens die boeren gebruiken om ongewenste gasten te bestrijden.
In Brazilië, ‘s werelds grootste koffieproducent en consument van pesticiden, is het gebruik van chemische pesticiden in één decennium met 190% gestegen. Schattingen tonen aan dat jaarlijks ongeveer 38 miljoen kilo pesticiden worden gebruikt bij de Braziliaanse koffieproductie.
En sinds 2019 zijn er in Brazilië 475 nieuwe pesticiden goedgekeurd. Meer dan een derde hiervan is niet goedgekeurd in de EU vanwege hun toxiciteit.
“Het probleem is dat er steeds meer meldingen zijn van besmetting met pesticiden in het grondwater en ecosystemen, en schadelijke symptomen en aandoeningen bij dieren en mensen in gebieden waar koffie wordt verbouwd – van huidaandoeningen, ademhalingsproblemen tot hoge bloeddruk, orgaanschade, kanker en hart- en vaatziekten. Dit lijkt allemaal verband te houden met het gebruik van pesticiden bij de koffieproductie”, zegt Athina Koutouleas, een pas afgestudeerde PhD-fellow aan de afdeling Geowetenschappen en Natural Resource Management van de Universiteit van Kopenhagen.
Dr. Koutouleas is de hoofdauteur van een metastudie gepubliceerd in het tijdschrift Plant Pathology waarin onderzoek naar alternatieve gewasbeschermingsstrategieën voor koffie wordt beoordeeld. De studie werd uitgevoerd met professor David B. Collinge van de afdeling Plant- en Milieuwetenschappen en universitair hoofddocent Anders Ræbild van de afdeling Geowetenschappen en Natural Resource Management.
“Als we in de toekomst willen genieten van onze ochtendkoffie, zullen we moeten stoppen met het produceren ervan alsof er geen morgen is. Pesticiden zijn effectief tegen plagen en plantenziekten en kunnen koffieboeren op korte termijn een hoge opbrengst opleveren. Maar op de lange termijn schiet je jezelf in de voet door ecosystemen en de gezondheid in het algemeen te vernietigen”, zegt Athina Koutouleas.