Verstoorde slaap kan langdurige COVID-ademnood gedeeltelijk verklaren

Een groot Brits onderzoek heeft ontdekt dat het verstoorde slaappatroon bij patiënten die met COVID-19 in het ziekenhuis zijn opgenomen, waarschijnlijk een oorzaak is van kortademigheid. De studie van patiënten in 38 instellingen in het VK werd geleid door de Universiteit van Manchester en Leicester, gepresenteerd op het Europese congres voor klinische microbiologie en infectieziekten (Kopenhagen, 15-18 april) en gepubliceerd in The Lancet Respiratory Medicine.

Het team ontdekte dat 62% van de deelnemers die vanwege COVID-19 in het ziekenhuis waren opgenomen slaapstoornissen had, die waarschijnlijk minstens 12 maanden aanhielden, en benadrukte voor het eerst het verband tussen twee post-COVID-symptomen: kortademigheid en slaapverstoring.

Gemiddeld sliepen deelnemers die met COVID-19 in het ziekenhuis waren opgenomen meer dan een uur langer, maar hun slaappatroon was minder regelmatig (19% afname op de slaapregelmatigheidsschaal), dan vergelijkbare deelnemers die om welke reden dan ook in het ziekenhuis waren opgenomen. De onderzoekers van het onderzoek ontdekten ook dat deelnemers met slaapstoornissen meer kans hadden op angst en spierzwakte, veelvoorkomende post-COVID-19-symptomen.

Statistische analyse wees uit dat slaapverstoring waarschijnlijk direct de oorzaak was van kortademigheid, maar dat verminderde spierfunctie en toegenomen angst, beide erkende oorzaken van kortademigheid, het verband tussen slaapverstoring en kortademigheid gedeeltelijk zou kunnen mediëren. De auteurs van het onderzoek speculeren dat het aanpakken van slaapverstoring door het verminderen van angst en het verbeteren van de spierkracht bij deze patiënten kortademigheid zou kunnen verlichten, maar verder onderzoek is nodig.

De studie maakte gebruik van uitgebreide gegevens van de ziekenhuizen die tussen maart 2020 en oktober 2021 deelnamen aan de PHOSP-COVID-studie. PHOSP-COVID is een consortium uit het hele VK dat onderzoek doet naar gezondheidsresultaten op de lange termijn voor patiënten die met COVID-19 in het ziekenhuis zijn opgenomen.

De studie werd gefinancierd door UK Research and Innovation, Astma + Lung UK en anderen. De slaapkwaliteit werd beoordeeld met behulp van subjectieve metingen die door 638 patiënten zelf aan onderzoekers werden gerapporteerd. Het werd ook objectief gemeten bij nog eens 729 patiënten, die apparaten droegen die vergelijkbaar waren met slimme horloges die nachtelijke activiteitsniveaus meetten.

Beide metingen lieten consequent een hogere prevalentie van slaapstoornissen zien bij mensen die met COVID-19 in het ziekenhuis waren opgenomen, vergeleken met gematchte controles van de UK Biobank die om welke reden dan ook in het ziekenhuis waren opgenomen.

De impact op de slaap van ziekenhuisopname als gevolg van COVID-19 was ongeacht opname op de intensive care.

Een van de auteurs, dr. John Blaikley, een klinisch wetenschapper van de Universiteit van Manchester en respiratoire arts, zei: “Deze studie heeft ontdekt dat slaapstoornissen een belangrijke oorzaak kunnen zijn van post-COVID-19 kortademigheid – of dyspneu – vanwege de associatie met verminderde spierfunctie en angst.

“Als dit het geval is, kunnen interventies gericht op een slechte slaapkwaliteit worden gebruikt om de symptomen en het herstel na COVID-19-ziekenhuisopname te beheersen, waardoor de patiëntresultaten mogelijk worden verbeterd.” Eerste auteur en wiskundige, de heer Callum Jackson van de Universiteit van Manchester, zei: “Het begrijpen van de oorzaken van kortademigheid is complex, omdat het kan voortvloeien uit aandoeningen die de ademhalings-, neurologische, cardiovasculaire en geestelijke gezondheidssystemen aantasten.

“Deze zelfde systemen worden ook beïnvloed door slaapstoornissen, een ander symptoom dat vaak is gemeld na COVID-19.

“Onze bevindingen suggereren dat slaapstoornissen een veelvoorkomend probleem zijn na ziekenhuisopname voor COVID-19 en gepaard gaan met kortademigheid.

“We laten ook zien dat dit waarschijnlijk minstens 12 maanden aanhoudt, aangezien de subjectieve slaapkwaliteit niet veranderde tussen de follow-upbezoeken van 5 en 12 maanden.”

Professor Chris Brightling van de Universiteit van Leicester zei: “De sterke punten van onze studie zijn onder meer de omvang, het multicentrische karakter en het gebruik van verschillende aanvullende beoordelingsmaten om slaapstoornissen te evalueren. Consistente klinische associaties werden ook waargenomen bij elke evaluatiemethode.” “Toekomstig onderzoek moet nu beoordelen of interventies gericht op slaapverstoring niet alleen de slaapkwaliteit kunnen verbeteren, maar ook de kortademigheid door angst te verminderen en de spierkracht te verbeteren.”