Teveel vrije tijd kan net zo nadelig zijn als te weinig

Als men meer vrije tijd krijgt, kan dat het gevoel van welzijn verhogen – maar alleen tot een bepaald punt. Teveel vrije tijd kan ook nadelig zijn, volgens onderzoek gepubliceerd door de American Psychological Association.

“Mensen klagen vaak dat ze te druk zijn en willen meer tijd. Maar is meer tijd werkelijk gerelateerd aan meer geluk? We zagen dat een gebrek aan vrij te besteden uren in een dag resulteert in meer stress en minder subjectief welzijn,” zegt Marissa Sharif, PhD, assistent professor marketing bij de Wharton School en hoofdauteur van het onderzoek. “Echter, terwijl te weinig tijd slecht is, is meer tijd niet altijd beter.”

Het onderzoek werd gepubliceerd in de uitgave van Personality and Social Psychology.

Onderzoekers analyseerden de gegevens van 21.736 Amerikanen die deelnamen aan de American Time Use Survey tussen 2012 en 2013. De deelnemers zorgden voor een gedetaileerd overzicht van hun bezigheden van de voorgaande 24 uur – met vermelding van tijdstip en duur van elke activiteit – en rapporteerden hun gevoel van welzijn. De onderzoekers zagen dat als vrije tijd meer werd, ook het gevoel van welzijn steeg, maar gelijk bleef na ca. 2 uur en na 5 uur verminderde. Correlaties in beide richtingen waren statistisch significant.

De onderzoekers analyseerden ook de gegevens van 13.639 werkende Amerikanen die deelnamen aan de National Study of the Changing Workforce tussen 1992 en 2008. Een van de vele vragen van het onderzoek was over de hoeveelheid vrij te besteden tijd van de deelnemers (bijv. “Gemiddeld hoeveel uur (minuten) besteed je ongeveer, op werkdagen, aan vrijetijdsactiviteiten?”) en over hun subjectieve welbevinden, dat gemeten werd als levensvoldoening (bijv. “Alles in overweging nemende, hoe denk je vandaag de dag over je leven? Ben je 1) zeer tevreden, 2) redelijk tevreden, 3) nogal ontevreden) of 4) zeer ontevreden?”)

Wederom zagen de onderzoekers dat een meer vrije tijd aanzienlijk te maken had met meer welzijn, maar slechts tot op een bepaald punt. Daarna stond meer vrije tijd niet meer in verband met meer welzijn.

Om dit fenomeen nader te onderzoeken, stelden de onderzoekers twee online experimenten samen met meer dan 6.000 deelnemers. Voor het eerste experiment werden de deelnemers gevraagd om zich een bepaalde hoeveelheid vrij te besteden tijd voor te stellen, elke dag, voor minstens zes maanden. Deelenemers werden willekeurig ingedeeld in weinig (15 minuten per dag), gemiddeld (3,5 uur per dag) of veel (7 uur per dag) vrij te besteden tijd. Zij werden gevraagd in hoeverre zij plezier, geluk en tevredenheid ervaarden.

Deelnemers in zowel de weinig en veel vrij te besteden tijdgroepen rapporteerden minder welzijn dan de gemiddelde vrijetijdsgroep. De onderzoekers zagen dat degenen met weinig vrij te besteden tijd meer stress voelden dat degenen met een gemiddelde hoeveelheid, bijdragend aan een lager welzijn. Maar degenen die veel vrije tijd hadden waren minder productief dan degenen in de gemiddelde groep, waardoor ze ook minder welzijn voelden.

In het tweede experiment keken de onderzoekers naar de potentiele rol van productiviteit. Deelnemers werden gevraagd om zich of een gemiddelde (3,5 uur) of hoge (7 uur) hoeveelheid vrijetijd per dag voor te stellen, maar hun werd ook gevraagd om zich  de invulling van deze tijd voor te stellen in of productieve activiteiten (zoals workouts, hobby’s of hardlopen) of nonproductieve activiteiten (zoals televisie kijken of computergebruik). De onderzoekers zagen dat de deelnemers met meer vrije tijd lagere niveaus van welzijn rapporteerden als zij nonproductieve activiteiten deden. Echter, als zij zich bezighielden met productieve activiteiten, voelden degenen met meer vrije tijd zich hetzelfde als degenen met een gemiddelde hoeveelheid vrije tijd.

“Hoewel ons onderzoek zich concentreerde op de relatie tussen de hoeveelheid vrij in te vullen tijd en subjectief welbevinden, bleek ons aanvullend onderzoek naar hoe personen hun zelf te besteden tijd gebruikten, onthullend,” zegt Sharif. “Onze uitkomsten laten zien dat als men uiteindelijk hele dagen vrij naar eigen inzicht kan besteden dit je in dezelfde verhouding ongelukkig kan maken. Mensen zouden in plaats daarvan moeten streven naar een gemiddelde hoeveelheid, naar eigen wens in te vullen, vrije tijd. In die gevallen waarin mensen in omstandigheden komen met heel veel vrije tijd, zoals pensioen of na ontslag, suggereren onze resultaten dat deze mensen kunnen profiteren van hun nieuw verworven vrije tijd door deze zinvol te besteden.”

Vertaling: Ellen Lam