Uit de studie blijkt dat alle grote ketens door sterke promotie slechte voedingsgewoonten aanmoedigen. Vooral bij supermarkten in achterstandswijken worden mensen verleid tot het kopen van ongezonde levensmiddelen.
Supermarkten kunnen consumenten op verschillende manieren verleiden om bepaalde artikelen te kopen: afprijzen (korting, bonus), meer schapruimte toewijzen, op sleutelposities zetten – zoals bij de kassa’s en aan het einde van het gangpad. Ook kunnen producten hun eigen ‘vitrine’ krijgen en worden aangeprezen met displays.
De onderzoekers ontdekten dat alle supermarktketens dit soort promoties inzetten bij chocola- en suikersnoepgoed, chips en ‘meepak-frisdranken’. Het bleek onmogelijk om boodschappen af te rekenen zonder te worden blootgesteld aan ongezond voedsel. Ongezonde artikelen maakte 80% uit van de artikelen in speciale vitrines in de buurt van kassa’s.
Onderzoeker Sacks: “De coronacrisis heeft het belang van supermarkten voor de voedselvoorziening uitgelicht. We weten ook dat 35% van wat Australiërs eten gezonder kan. Daardoor spelen supermarkten een sleutelrol bij het aanmoedigen om gezondere keuzes te maken”. Het rapport van de wetenschappers komt met de onderstaande aanbevelingen voor de sector.
– Zorgen voor ‘gezondere kassa’s’ zonder chocolade, snoep en frisdrank
– Vervang ongezonde artikelen door gezonde producten op sleutelposities
– Minder schapruimte voor ongezonde artikelen
– Minder korting op ‘ongezonde’ (en meer op gezonde) producten
In de studie werden 104 supermarkten in Victoria betrokken: Woolworths (26), Coles (26), Aldi (26) en onafhankelijke supermarkten (26). De onderzoekers brachten de (eerder genoemde) promotie-inspanningen van elke winkel in kaart.
Resultaten
Alle ketens passen alle promotiesoorten sterker toe voor ongezonde producten. De ‘ongezonde promotie’ is het grootst bij supermarkten in sociaal-economisch achtergestelde gebieden. Dat is extra problematisch omdat de economisch zwakkeren over het algemeen een ongezonder voedingspatroon hebben. Sacks: “Het kan niet zo zijn dat de wijk waar je woont, bepaalt in hoeverre je ongezonde voeding opgedrongen krijgt”. Andere bevindingen uit het rapport:
– Prijsacties kwamen 7 keer meer voor bij ongezonde dan bij gezonde artikelen.
– Aldi heeft minder vlakbij-de-kassa-promotie dan andere ketens. Tussen de andere ketens onderling was er weinig verschil.
– De twee ‘gezondste winkels’ behoorden niet tot een keten. Sacks: “Deze winkels bewezen dat een gezonde supermarktomgeving wel degelijk mogelijk is”.
– Bij 90% van de bemenste kassa’s werden ongezonde artikelen – vooral chocola, snoepgoed en frisdrank – gepromoot.
– Ongezonde artikelen (vooral chocola en snoepgoed) vind je in tachtig procent van de ‘einde-gangpad-schappen’.
– In de meest achtergestelde gebieden is in de winkels 10% meer ‘ongezonde schapruimte’ dan in de meest bevoorrechte wijken.
Sacks concludeert: “We hebben alle Australische supermarkten nodig om tot hogere normen te komen voor het aanprijzen van voeding. Als supermarkten en de levensmiddelenindustrie hun leven niet via overleg beteren dan moet de overheid ingrijpen”.
Dick Schrauwen (samenvatting van https://tinyurl.com/ybw3aqrj)
Het team bestond uit onderzoekers van het Global Obesity Center van de Deakin University, onderdeel van het Institute for Health Transformation. Gary Sacks is hoofdonderzoeker, universitair hoofddocent en een Future Foundation Fellow van de Heart Foundation.