Als onderdeel van een interdisciplinair project van het LOEWE Center Frankfurt Cancer Institute (FCI), zijn onderzoekers van het Georg-Speyer-Haus in Frankfurt am Main, Duitsland, en de Goethe University Frankfurt erin geslaagd een nieuwe benadering voor de therapie van darmkanker te identificeren. In preklinische modellen en studies met menselijke immuuncellen ontdekten ze dat urolithin A, een metaboliet uit granaatappel, de functie van immuuncellen in hun strijd tegen kanker duurzaam verbetert. Na behandeling met urolithine A worden tumor bestrijdende immuuncellen T-geheugen stamcellen die, vanwege hun vermogen om te delen, het immuunsysteem constant voorzien van verjongde, niet uitgeputte T-cellen.
FRANKFURT. Colorectale kanker blijft een ziekte met hoge sterftecijfers in vergevorderd stadium. In de afgelopen jaren hebben talrijke onderzoeksresultaten de vroege diagnose en therapie verbeterd, hoewel helaas niet alle patiënten adequaat reageren op nieuwe therapeutische benaderingen. Huidig onderzoek suggereert dat een kenmerk van tumor ziekten immuun disfunctie is: immuuncellen die de tumor zouden moeten bestrijden worden systematisch onderdrukt door het weefsel dat de tumor omringt, de micro-omgeving van de tumor. Als gevolg hiervan worden T-cellen, de natuurlijke immuunrespons van ons lichaam tegen kanker beperkt in hun functie waardoor de tumor ongecontroleerd kan groeien en zich kan verspreiden.
Het onderzoeksteam onder leiding van professor Florian Greten, Instituut voor Tumorbiologie en Experimentele Therapie en de Goethe Universiteit Frankfurt, is nu een belangrijke stap dichter bij een mogelijke oplossing gekomen. De onderzoekers toonden aan dat urolithine A een biologische route induceert die mitochondriën, de “krachtcentrale” van de cel in T-cellen, recyclet en vernieuwt, via een proces dat bekend staat als mitofagie. Verouderde en beschadigde mitochondriën in de T-cellen worden verwijderd en vervangen door nieuwe. Dit verandert het genetisch programma van de T-cellen, die dus beter in staat zijn om de tumor te bestrijden. De onderzoekers toonden het therapeutisch potentieel van urolithine A op twee manieren aan: enerzijds kan urolithine A worden gebruikt als voedsel in een preklinisch model, dat tumorgroei beperkt en zelfs synergetisch werkt met bestaande immunotherapie. Anderzijds werden de voordelen van urolithin A ook waargenomen in menselijke T-cellen. In vitro behandeling met urolithin A “verjongt” menselijke T-cellen, waardoor T-geheugen stamcellen werden geproduceerd in het laboratorium.
Dominic Denk, MD, arts aan het Universitair Ziekenhuis van Frankfurt en hoofdauteur van de studie, legt uit: “Onze bevindingen zijn bijzonder opwindend omdat de focus niet op de tumorcel ligt, maar op het immuunsysteem, de natuurlijke afweer tegen kanker. Dit is waar betrouwbare therapeutische benaderingen nog steeds ontbreken voor patiënten met colorectale kanker. Door de combinatie therapie met bestaande immuun therapieën mogelijk te verbeteren, opent de studie zinvolle mogelijkheden voor verdere klinische toepassing. Hiermee hopen we de therapie van darmkanker, maar ook van andere kankers, duurzaam te verbeteren.”
Voortbouwend op deze bevindingen zijn de onderzoekers van plan om de succesvolle samenwerking voort te zetten: in toekomstige klinische onderzoeken zal de toepassing van urolithine A worden onderzocht bij personen met colorectale kanker.
Professor Greten, directeur van het Georg-Speyer-Haus en woordvoerder van het Frankfurter Kankerinstituut, benadrukt het noodzakelijke teamwork: “Dit werk bewijst eens te meer hoe succesvol de interdisciplinaire concepten van de FCI zijn. We zijn erg blij dat we onze resultaten nu snel naar de kliniek kunnen overbrengen en kijken met grote opwinding uit naar de komende klinische onderzoeken.”
Vertaling: Andre Teirlinck