De linker- en rechterhelft van onze hersenen ontwikkelen zich anders, zodat elk halfrond is gespecialiseerd in bepaalde functies. Bijvoorbeeld bij de meeste mensen controleert de linker hersenhelft de rechterhand en is die dominant voor de taal. Maar hersenasymmetrie wordt soms beïnvloed bij mensen met ontwikkelingsstoornissen of psychiatrische stoornissen zoals autisme gekenmerkt door verminderde sociale cognitie, repetitief gedrag en beperkte interesse.
Promovendus Merel Postema legt uit: “Vorige studies hebben gesuggereerd dat mensen met autisme minder waarschijnlijk de typische asymmetrieën voor taaldominantie of hand voorkeur bezitten. Het is echter niet duidelijk of asymmetrie van de anatomie van de hersenen wordt beïnvloed bij autisme, omdat verschillende onderzoeken verschillende bevindingen hebben gerapporteerd. ”
Hebben mensen met autisme een symmetrischer brein? Om dit te onderzoeken hebben wetenschappers van het internationaal ENIGMA-consortium besloten een grootschalig onderzoek uit te voeren, gebaseerd op hersenscans die gedurende meer dan 20 jaar verzameld werden in verschillende landen. Dit is verreweg de grootste studie ooit rond deze vraag: hersenscangegevens van 1.774 mensen met autisme en 1.809 gezonde controles.
Het team ontdekte dat de linker en rechter hersenhelften inderdaad gelijker zijn bij mensen met autisme. Met andere woorden: mensen met ASS hebben meer hersensymmetrie. De verminderde asymmetrie werd meestal gevonden voor de corticale dikte, op verschillende locaties in de hersenen. In de gezonde hersenen is de dikte van de hersenschors (de dunne laag grijze materie die de hersenen bedekt) verschillend tussen de linker en rechter hemisferen. Belangrijk is dat de anatomische verschillen niet afhankelijk zijn van leeftijd, geslacht, IQ, de ernst van de symptomen of medicijngebruik.
“De zeer kleine gemiddelde verschillen in hersenasymmetrie tussen de betreffende personen en de controles betekenen dat veranderingen van hersenasymmetrie niet nuttig zijn in termen van klinische voorspelling”, zegt onderzoeksleider Clyde Francks. “Maar de bevindingen kunnen ons begrip van de neurobiologie van autisme spectrum stoornis uitbreiden “.
Aangezien het grootste deel van de gegevens van kinderen afkomstig was, suggereren de bevindingen dat veranderde ontwikkeling van de linker-rechter-as van de hersenen betrokken bij autisme, wijdverspreide hersengebieden met verschillende functies beïnvloedt. Veel van de getroffen hersengebieden overlappen bijvoorbeeld met het standaard modus netwerk, dat is een netwerk van onderling verbonden hersengebieden die vooral actief zijn tijdens passieve rust en geest dwalen. Waarom dit verband kan houden met ASS is een onderwerp voor toekomstig onderzoek.
Vertaling: Andre Teirlinck
November 2019