Een studie, geleid door onderzoekers van de Lund Universiteit in Zweden, toont een connectie tussen levensstijlinterventie bij zwangere vrouwen met obesitas en epigenetische veranderingen in de baby. Het onderzoek is gepubliceerd in ‘Diabetes’.
Dmv internationale samenwerking tussen onderzoekers in Zweden, Denemarken en Spanje werd onderzocht of genen van kinderen anders werden geprogrammeerd door een zwangere vrouw met een BMI van meer dan 30 die levensstijlinterventies onderging.
Aan de studie deden 425 zwangere vrouwen mee, allen met een BMI van meer dan 30, dat gedefinieerd wordt als obesitas. Ze werden willekeurig in drie verschillende groepen verdeeld:
Groep 1 had een levensstijlinterventie met zowel fysieke activiteit (ze moesten 11.000 stappen per dag lopen en een stappenteller gebruiken) als een aanbeveling voor een Mediterraans dieet of 1200-1675 calorieen per dag;
Groep 2 had een levensstijlinterventie met alleen fysieke activiteit; en
Groep 3 ging door met een levensstijl zoals gewend (controlegroep).
De onderzoekers bestudeerden het bloed in de navelstreng van 208 van de pasgeboren baby’s om te kijken of er epigenetische veranderingen hadden plaatsgevonden. Eén manier waarop epigenetische veranderingen verschijnen is door DNA methylatie, waarbij de activiteiten van naastgelegen genen zijn veranderd door moleculen die zich hechten aan het DNA. Deze veranderingen ontstonden in 370 genen op totaal 379 plaatsen in het genoom bij de baby’s waarvan de moeders deel uitmaakten van de groep die levensstijlinterventie kregen.
Sommige genen die epigenetisch waren veranderd reguleren metabolisme, vetweefsel ontwikkeling en insuline afgifte. Onlangs werd bekend dat een aantal van de veranderde genen gelinkt worden aan diabetes 2.
‘We zagen dat de baby’s van de moeders in beide levensstijlinterventie groepen – met alleen fysieke activiteit, of met de toevoeging van een gezond dieet – meer spiermassa hadden bij de geboorte, vergeleken met de controlegroep,’ zegt Charlotte Ling, professor aan de Lund Universiteit, die de studie leidde.
De onderzoekers wilden ook bekijken of de epigenetische veranderingen invloed hadden op de groei van de baby’s. De baby’s die meededen aan het onderzoek kregen daarom bij 9, 18 en 36 een vervolgonderzoek. Tweeëntwintig van de aangetroffen epigenetische veranderingen worden in verband gebracht met de BMI van de kinderen op termijn.
‘We kunnen in ons onderzoek geen direct verband demonstreren, maar onze uitkomsten tonen aan dat fysieke activiteit en een gezond dieet tijdens de zwangerschap van vrouwen met obesitas van invloed is op de epigenetica in de pasgeboren baby’s, en het heeft waarschijnlijk ook invloed op de lichaamscompositie en groei van de kinderen in hun latere leven,’ zegt Charlotte Ling.
Kristina Renault, verloskundige en consultant bij Rigshospitalet in Kopenhagen en een van de onderzoekers van de studie, heeft onlangs aangetoond dat een levensstijlinterventie met fysieke activiteit, met of zonder een gezond dieet, leidt tot verminderde gewichtstoename bij zwangere vrouwen met een BMI over 30. Dezelfde groep deed mee met het huidige onderzoek.
‘Verhoogde fysieke activiteit en een gezond dieet tijdens de zwangerschap kan gewichtstoename van zwangere vrouwen met obesitas verminderen, en neutraliseert sommige van de gebruikelijke verhoogde risico’s van een hoog BMI. Het feit dat de spiermassa van de baby’s bleek te vermeerderen en dat DNA uit de navelstreng epigenetische DNA veranderingen vertoonde, doet vermoeden dat een gezonde levensstijl een potentieel heilzaam ‘programmeereffect’ heeft op de gezondheid van de kinderen,’ concludeert Kristina Renault.
Vertaling: Ellen Lam