Covid neusuitstrijkjes zijn niet risicovrij

Persbericht van de Franse Nationale Academie voor Geneeskunde, 8 april 2021.

Nasofaryngeale uitstrijkjes gevolgd door detectie van het virale genoom met RT-PCR is de gouden standaard geworden voor de diagnose van SARS-CoV-2-infectie. Een neusuitstrijkje is ook vereist voor antigene testen. Met het oog op de vermenigvuldiging en herhaling van deze procedure voor het nemen van monsters, die soms onder ongeschikte omstandigheden wordt uitgevoerd, is het belangrijk om voorzorgsmaatregelen in acht te nemen en risico’s te voorkomen. Hoewel sommige complicaties als goedaardig kunnen beschouwd worden (ongemak, pijn of bloeding), worden in de medische literatuur de laatste weken ernstige complicaties beschreven, met name breuken in de voorste schedelbasis die gepaard gaan met een risico op meningitis [1-3].

Om het risico van letsel veroorzaakt door het wijdverbreide gebruik van nasofaryngeale uitstrijkjes die op grote schaal worden uitgevoerd in de context van Covid-19 niet te negeren, wijst de Franse Nationale Academie voor Geneeskunde op de te volgen regels:
– Informeer vóór elke monsterneming naar een accidentele of chirurgische geschiedenis van de KNO-bol die de anatomie van de neusholten en sinusholten zou kunnen hebben gewijzigd, met name procedures met betrekking tot het septum, de inferieure neusschelp en de aangezichtsholtes [4];
– Strek het hoofd van de patiënt niet overmatig tijdens het afnemen, maar houd het in een natuurlijke positie met de kin parallel aan de grond;
– Breng het wattenstaafje horizontaal in langs de bodem van de neusholte en buig het nooit naar boven naar de schedelbasis.

Bovendien beveelt de Franse National Academy of Medicine het volgende aan:
– de praktijk van nasofaryngeale uitstrijkjes voorbehouden aan gezondheidswerkers die zijn opgeleid om deze procedure onder strikte technische omstandigheden uit te voeren;
– bij kinderen de voorkeur geven aan speekselmonsters vanwege hun veiligheid en aanvaardbaarheid;
– om gebruikers van zelftesters te waarschuwen dat zelfmonsters kunnen leiden tot valse negatieven als het swabben te timide en oppervlakkig is, maar ook gevaarlijk kan worden als het swabben te diep is en in de verkeerde richting is gericht.

1. Föh B et al. Complications of nasal and pharyngeal swabs – a relevant challenge
of the COVID-19 pandemic? Eur Respir J. 2020. Dec 10; 2004004.
2. Alberola-Amores FJ et al. Meningitis due to cerebrospinal fluid leak after nasal
swab testing for COVID-19, Eur J Neurol. 2021 Jan 21; 10.1111/ene.14736.
3. Sullivan CB et al. Cerebrospinal fluid leak after nasal swab testing for
Coronavirus Disease 2019. JAMA Otolaryngol Head Neck Surg. 2020 Dec 1;
146(12):1179-1181.
4. Press release of the French National Academy of Medicine – “Covid-19: which
samples for which tests?” February 17, 2021.

Vertaling Andre Teirlinck