Twee recente studies van de Universiteit van Toronto en het Hospital for Sick Children dragen bij aan het toenemende bewijs dat Canadezen baat zouden hebben bij meer screening op ijzertekort in de vroege kinderjaren.
Eén studie beschrijft de bekende associatie tussen ijzerniveaus en cognitieve functie, en identificeert een nieuwe drempel in bloedtesten die een effectievere klinische interventie zou kunnen leiden. De andere is de eerste gezondheidseconomische analyse van potentiële screeningprogramma’s voor ijzertekort in Canada, waaruit blijkt dat zowel gerichte als universele screening kosteneffectief zou zijn.
IJzer is van cruciaal belang voor groei en ontwikkeling, maar experts schatten dat meer dan 10 procent van de jonge kinderen in ontwikkelde landen ijzertekort heeft. Canada heeft geen aanbeveling voor screening, die wordt overgelaten aan het oordeel van artsen en ouders.
De huidige studies, respectievelijk gepubliceerd in The Journal of Pediatrics en CMAJ Open, bouwen voort op eerder werk van de onderzoekers dat screening met een ferritine bloedtest eerder een ijzergebrek kon detecteren dan de meer standaard hemoglobinetest, die alleen een tekort aan het licht brengt dat overgegaan tot bloedarmoede.
“We vonden een vrij sterke associatie tussen serumferritine en cognitieve functie, maar ook dat de associatie piekt en niet boven een bepaald niveau verbetert”, zegt Patricia Parkin, hoogleraar kindergeneeskunde aan U van T en een clinicus-onderzoeker bij SickKids. “Die drempel is belangrijk voor clinici, omdat het hen in staat stelt om een snelle en nauwkeurige beslissing te nemen over verdere tests of therapieën.”
Parkin en haar collega’s identificeerden een cut-off van 17 microgram serumferritine per liter, wat vijf microgram hoger is dan het huidige niveau dat artsen in de praktijk gebruiken. Vijf microgram klinkt misschien klein, maar de onderzoekers ontdekten dat de toename van de cognitie geassocieerd met een stijging van vijf eenheden in ferritine vergelijkbaar is met de toename van het IQ geassocieerd met een toename van 1000 gram in geboortegewicht, in vergelijking met gegevens uit een andere studie.
De resultaten waren gebaseerd op screeningstests bij meer dan 700 deelnemers aan TARGet Kids !, het grootste onderzoekscohort van jonge Canadese kinderen die in de eerstelijnszorg zijn geworven.
Parkin zegt dat hoewel de nieuwe afsluiting niet definitief is, ze hoopt dat het een discussie zal openen over de geschiktheid van het huidige aantal in de klinische praktijk. Ze hoopt ook dat meer beoefenaars in de VS overwegen om ferritine te meten naast een hemogloblin-test, die ze meestal aan kinderen op de leeftijd van één toedienen.
“Een serum-ferritinetest met een goed gedefinieerde drempel zou veel meer kinderen in de VS identificeren en voorkomen dat veel meer een chronisch tekort of bloedarmoede ontwikkelen”, zegt Parkin, die ook de onderzoeksdirecteur is van het onderzoeksteam voor pediatrische uitkomsten bij SickKids en een wetenschapper in het Joannah & Brian Lawson Center for Child Nutrition aan U of T.
In Canada waren de belangrijkste kosten voor onderzoekers en beleidsmakers de mogelijke kosten van nieuwe screeningprogramma’s. De gezondheidseconomische studie in CMAJ Open biedt een antwoord op de mogelijke kosten van screening op ijzertekort bij kinderen door een vergelijking van de kosten voor universele screening, gerichte screening voor risicogroepen en geen screening (de huidige zorgstandaard).
“We vonden dat screening over de hele linie kosteneffectief zou zijn”, zegt Sarah Carsley, universitair docent aan de Dalla Lana School of Public Health van T, die haar doctoraat in het Parkin-laboratorium heeft afgerond. “Bovendien was universele screening bijna een derde goedkoper dan gerichte screening, hoewel beide duidelijk kosteneffectief waren, met behulp van standaard drempels voor betalingsbereidheid.”
Carsley en haar collega’s schatten de zorgkosten en voor kwaliteit gecorrigeerde levensjaren om te komen tot een “incrementele kosten-batenverhouding”, die voor beide soorten screening en met conservatieve schattingen ver onder het niveau lag waarop een interventie als te duur zou worden beschouwd .
Kinderen in Ontario bezoeken meestal een huisarts voor een diepgaand, verbeterd babybezoek op de leeftijd van 18 maanden. Parkin, Carsley en anderen hebben eerder gesuggereerd dat dit een ideaal moment zou kunnen zijn om screening te bespreken met een serum-ferritinetest, die goedkoop is en in de meeste laboratoria beschikbaar is.
Een nadeel van de ferritine- en hemoglobinetests is dat ze een kleine bloedafname vereisen, wat veel kinderen verontrustend vinden. Parkin zegt dat er meer onderzoek nodig is naar de vraag of ouders de waarde van screening zouden voelen opweegt tegen de stress van een bloedafname, en of huisartsen en kinderartsen screening zouden omarmen op basis van het bestaande bewijsmateriaal.