Wat zijn Lectines?
-
Eiwitten die voorkomen in veel plantaardige voedingsmiddelen, met name in peulvruchten, granen, nachtschades (zoals tomaten en aardappelen), en sommige noten en zaden.
-
Binden zich aan koolhydraten op celoppervlakken (zoals de glycocalyx in de darm).
-
Werken als verdedigingsmechanisme van planten — kunnen irritatie of toxiciteit veroorzaken bij dieren en mensen.
Waarom zijn Lectines zorgwekkend?
1. Darmdoorlaatbaarheid (“Leaky Gut”)
-
Lectines zoals phytohemagglutinine (in nierbonen) verstoren de nauwe verbindingen tussen darmcellen.
-
Hierdoor kunnen bacteriën en toxines in de bloedbaan terechtkomen.
-
Leidt tot systemische ontsteking en kan IBS, ziekte van Crohn, en colitis ulcerosa verergeren.
2. Insuline-nabootsing & Insulineresistentie
-
Wheat germ agglutinine (WGA) bindt zich aan insuline-receptoren:
-
Bij lage doses: bootst insuline na → bevordert vetopslag.
-
Bij hoge doses: blokkeert insulinewerking → verstoorde glucoseregulatie.
-
-
Verergert insulineresistentie.
3. Overgewicht en Vetweefselontsteking
-
Dieren op lectinerijk dieet kregen meer vetmassa en ontstekingen in het vetweefsel — zelfs zonder extra calorieën.
-
Stimuleert immuuncellen (macrofagen) in vetweefsel → chronische ontsteking → insulineresistentie.
4. Hart- en Vaatziekten
-
WGA verhoogt plaatjesaggregatie (bloedklontering).
-
Pinda-lectines activeren ontstekingsroutes in bloedvatcellen (endotheel).
-
Bevordert plaquevorming (atherosclerose) en bloedvatvernauwing.
5. Leverproblemen
-
Door een lekkende darm kunnen toxines (zoals LPS) de lever bereiken → ontstekingsreactie.
-
Veroorzaakt leverinsulineresistentie, vetophoping (NAFLD).
-
WGA kan ook oxidatieve stress en mitochondriale schade in levercellen veroorzaken.
6. Auto-immuunreacties
-
Moleculaire nabootsing: Lectines lijken op lichaamseigen eiwitten → auto-antilichamen.
-
Kan auto-immuunziekten zoals lupus of reuma uitlokken/verergeren.
-
Chronische ontsteking verhoogt het risico op hart- en stofwisselingsziekten.
Praktische Aanbevelingen
-
Koken (hogedruk, koken, fermenteren) verlaagt lectinegehalte tot wel 95%, maar verwijdert ze niet volledig.
-
Mensen met:
-
IBS
-
Auto-immuunziekten
-
Insulineresistentie
-
Hoge bloeddruk of aderverkalking
… kunnen baat hebben bij het beperken van lectinerijke voeding.
-
-
Let op biomarkers zoals:
-
Nuchtere glucose & insuline
-
CRP (C-reactive protein)
-
IL-6, TNF-α
-
Onderbouwing
-
Gebaseerd op celstudies, dieronderzoek en beperkte humane data.
-
Meer menselijk onderzoek nodig, maar huidige gegevens wijzen op voorzichtigheid bij hoge lectine-inname.
Conclusie
Lectines zijn niet per se slecht, maar:
-
Bereiding, hoeveelheid en individuele gevoeligheid zijn cruciaal.
-
Bij sommige mensen kunnen ook kleine hoeveelheden:
-
Ontsteking verergeren
-
Insulinewerking onderdrukken
-
Darmwand beschadigen
-
Stofwisselingsziekten bevorderen
-
