Vanaf deze maand gaat Questionmark weer aan de slag met de Superlijst voor 2025. Hierin vergelijkt de onafhankelijke denktank hoe Aldi, Albert Heijn, Dirk, Ekoplaza, Jumbo, Lidl en PLUS hun klanten helpen gezond te eten. In november wordt deze gepubliceerd. De afgelopen editie was niet best en de meeste supermarkten kwamen hun gezamenlijke afspraken niet of slechts voor een klein deel na. Ekoplaza scoorde duidelijk het beste.
Eigenlijk kon je dit op je klompen aanvoelen. Soms vergelijk ik supermarkten wel eens met softdrugs dealers, omdat ze veel producten verkopen vol suiker, vet, zout en alcohol die allerlei vaak gewenste effecten kunnen geven in de hersenen.
Veel mensen kopen dan ook dit soort producten niet om hun honger te stillen, maar vanwege mentale redenen. Zo kunnen ze met dit korte termijn geluksgevoel in negatieve momenten zichzelf belonen (verdoven) of in goede mentale momenten zichzelf nog verder in een upper brengen.
Het is voor veel mensen hierdoor erg moeilijk om in een ‘obesogene wereld’ vol met deze verleiding gemiddeld gezond gedrag te vertonen en gezond te blijven. De supermarkt is een belangrijk onderdeel van deze verleidende en soms zelf misleidende wereld, maar kun je de softdrugsdealers vragen om dit zelf dit softdrugsprobleem op te lossen? En dit, terwijl de overheid geen harde nieuwe regels doorvoert waardoor je als beste jongetje van de klas financieel doorgaans afgetroefd wordt door de concurrent en failliet kunt gaan. Ik denk van niet.
De situatie is dus zeer slecht voor de gemiddelde Nederlander die de laatste jaren financieel in een soort overlevingsmodus beland is en eigenlijk weinig motivatie en prioriteit heeft op het gebied van gezondheid op de langere termijn. Naar mijn mening zou de overheid 2 dingen moeten doen:
1. Het Voedingscentrum ombouwen tot Centrum ter Bevordering van Motivatie voor Gezond Gedrag. Een kennis centrum daar heeft Nederland echt maar bar weinig aan, want mensen staan niet in de rij bij McDonald’s vanwege kennisgebrek: “Oeps, maar ik dacht dat dit voedsel gezond was!”. Yeah right!
2. Harde regels opstellen om onze omgeving minder obesogeen te maken. Gezond gedrag moet makkelijker worden en ongezonde verleiding moet minder worden. Hierbij is de supermarkt een belangrijk onderdeel, want de supermarkt misbruikt nog steeds psychologische trucs om mensen zoveel mogelijk te laten kopen en juist van de ongezonde ultra-bewerkte producten. En nee, dit gaat niet om het verbieden van bepaalde producten of onbetaalbaar maken door taks, want dwang, drang en vrijheidsbeperking van de burger is een gevaarlijk overheidsmiddel, zoals we de laatste jaren weer hebben mogen ervaren. Dat moeten we niet willen vind ik.
De verleiding moet dus omlaag en de motivatie en prioriteit voor gezonde voedingskeuzes omhoog. Hier zou Nederland gezonder door kunnen worden. En wat is mijn rol als hierbij als gezondheidscoach en schrijver van de Hormoonfactor? Ik denk dat ik hier een zeer bescheiden rol in kan vervullen.
Mijn doelgroep is namelijk doorgaans een stuk gemotiveerder en bewuster dan de meeste Nederlanders. Ik kan deze mensen individueel helpen en hopelijk heeft dit invloed op de vraag naar gezonde producten, waardoor er meer markt voor komt. En als ik kijk naar het aantal gezonde keuzes die er de laatste jaren is bijgekomen in de supermarkten ben ik voor mijn doelgroep juist erg positief. Ik kan zo samen met de door mij opgeleide boodschappencoaches mijn doelgroep helpen deze gezonde alternatieven te vinden en ze nog weerbaarder maken tegen de verleidingen door mental coaching.
Maar denk ik dan dat heel Nederland geholpen kan worden?
De overheid is hoofdzakelijk bezig met plannen om nog meer geld binnen is te harken door suiker- of vettaks en met nutteloze levensmiddelenindustrie vriendelijke instrumenten zoals de Nutriscore. Naar mijn verwachting gaat dit echt nooit en te nimmer werken.
Met gezonde groeten
Ralph Moorman
