Volgens een onderzoek dat vandaag is gepubliceerd in European Heart Journal, een tijdschrift van de European Society of Cardiology (ESC), kunnen vrouwen die bananen, avocado’s en zalm eten, de negatieve effecten van zout in de voeding verminderen. (1) Uit de studie bleek dat kaliumrijke diëten geassocieerd waren met een lagere bloeddruk, vooral bij vrouwen met een hoge zoutinname.
“Het is algemeen bekend dat een hoge zoutconsumptie in verband wordt gebracht met een verhoogde bloeddruk en een verhoogd risico op hartaanvallen en beroertes”, zegt studieauteur professor Liffert Vogt van de Amsterdamse Universitaire Medische Centra, Nederland. “Gezondheidsadviezen zijn gericht op het beperken van de zoutinname, maar dit is moeilijk te bereiken als onze voeding bewerkte voedingsmiddelen bevat. Kalium helpt het lichaam meer natrium in de urine uit te scheiden. In onze studie werd kalium in de voeding in verband gebracht met de grootste gezondheidswinst bij vrouwen.”
De studie omvatte 24.963 deelnemers (11.267 mannen en 13.696 vrouwen) van de EPIC-Norfolk-studie, die tussen 1993 en 1997 40- tot 79-jarigen rekruteerde uit huisartsenpraktijken in Norfolk, VK. De gemiddelde leeftijd was 59 jaar voor mannen en 58 jaar voor vrouwen. De deelnemers vulden een vragenlijst in over leefgewoonten, de bloeddruk werd gemeten en er werd een urinemonster verzameld. Natrium en kalium in de urine werden gebruikt om de inname via de voeding te schatten. De deelnemers werden verdeeld in tertielen op basis van natriuminname (laag/medium/hoog) en kaliuminname (laag/medium/hoog).
De onderzoekers analyseerden het verband tussen kaliuminname en bloeddruk na correctie voor leeftijd, geslacht en natriuminname. Kaliumconsumptie (in grammen per dag) was geassocieerd met de bloeddruk bij vrouwen – naarmate de inname toenam, daalde de bloeddruk. Toen de associatie werd geanalyseerd op basis van natriuminname (laag/medium/hoog), werd de relatie tussen kalium en bloeddruk alleen waargenomen bij vrouwen met een hoge natriuminname, waarbij elke 1 gram toename van dagelijkse kalium geassocieerd was met een 2,4 mmHg lagere systolische bloeddruk. Bij mannen was er geen verband tussen kalium en bloeddruk.
Tijdens een mediane follow-up van 19,5 jaar werden 13.596 (55%) deelnemers opgenomen in het ziekenhuis of overleden aan hart- en vaatziekten. De onderzoekers analyseerden de associatie tussen kaliuminname en cardiovasculaire gebeurtenissen na correctie voor leeftijd, geslacht, body mass index, natriuminname, gebruik van lipidenverlagende medicijnen, roken, alcoholgebruik, diabetes en eerdere hartaanvallen of beroertes. In het totale cohort hadden mensen in het hoogste tertiel van kaliuminname een 13% lager risico op cardiovasculaire gebeurtenissen in vergelijking met die in het laagste tertiel. Wanneer mannen en vrouwen afzonderlijk werden geanalyseerd, waren de overeenkomstige risicoreducties respectievelijk 7% en 11%. De hoeveelheid zout in de voeding had geen invloed op de relatie tussen kalium en cardiovasculaire gebeurtenissen bij mannen of vrouwen.
Professor Vogt zei: “De resultaten suggereren dat kalium helpt de gezondheid van het hart te behouden, maar dat vrouwen er meer baat bij hebben dan mannen. De relatie tussen kalium en cardiovasculaire gebeurtenissen was hetzelfde, ongeacht de zoutinname, wat suggereert dat kalium andere manieren heeft om het hart te beschermen, naast het verhogen van de natriumuitscheiding.”
De Wereldgezondheidsorganisatie beveelt aan dat volwassenen ten minste 3,5 gram kalium en minder dan 2 gram natrium (5 gram zout) per dag consumeren. (2) Voedingsmiddelen met een hoog kaliumgehalte zijn groenten, fruit, noten, bonen, zuivelproducten en vis. Een banaan van 115 gram heeft bijvoorbeeld 375 mg kalium, 154 gram gekookte zalm heeft 780 mg, een aardappel van 136 gram heeft 500 mg en 1 kopje melk heeft 375 mg.
Professor Vogt concludeerde: “Onze bevindingen geven aan dat een gezond hartdieet verder gaat dan het beperken van zout tot het verhogen van het kaliumgehalte. Voedingsbedrijven kunnen helpen door standaard op natrium gebaseerd zout te ruilen voor een alternatief voor kaliumzout in bewerkte voedingsmiddelen. Bovendien moeten we allemaal prioriteit geven aan verse, onbewerkte voedingsmiddelen, omdat ze zowel rijk aan kalium als zoutarm zijn.”
1Wouda RD, Boekholdt SM, Khaw KT, et al. Sex-specific associations between potassium intake, blood pressure, and cardiovascular outcomes: the EPIC-Norfolk study. Eur Heart J. 2022. doi:10.1093/eurheartj/ehac313.
Link will go live on publication:
https://academic.oup.com/
2WHO Guideline: potassium intake for adults and children. https://www.who.int/