Vasten kan effecten van behandeling borstkanker versterken

Een door het USC geleid team van internationale wetenschappers ontdekte op basis van kleine klinische onderzoeken op muizen dat een één-tweetje van een vastendieet met hormoontherapie de effecten van de behandeling van borstkanker kan versterken.

Volgens nieuw gepubliceerde dierstudies en kleine klinische proeven bij mensen heeft een door het USC geleid team van wetenschappers ontdekt dat een vasten nabootsend dieet gecombineerd met hormoontherapie kan helpen bij de behandeling van borstkanker.

In studies op muizen en in twee kleine klinische onderzoeken naar borstkanker, vonden onderzoekers van USC en het IFOM Cancer Institute in Milaan – in samenwerking met de Universiteit van Genova –  dat een vasten nabootsend dieet de bloedinsuline, de insulineachtige groeifactor 1 (IGF1) en leptine, vermindert. Bij muizen lijken deze effecten het vermogen van tamoxifen en fulvestrant (hormoon geneesmiddelen tegen kanker) te vergroten en de weerstand ertegen te vertragen. De resultaten bij 36 behandelde vrouwen zijn veelbelovend, maar onderzoekers zeggen het nog te vroeg is om besluiten te formuleren en grootschalige klinische onderzoeken hiertoe nodig zijn. Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift Nature.

“Onze nieuwe studie suggereert dat een vasten nabootsend dieet samen met endocriene therapie voor borstkanker tumoren niet alleen doet krimpen maar ook omgekeerde resistente tumoren genereert bij muizen”, zegt Valter Longo, co-senior auteur van de studie en directeur van het Longevity Institute aan de USC Leonard Davis School of Gerontology en hoogleraar biologische wetenschappen aan het USC Dornsife College of Letters, Arts and Sciences. ‘We hebben gegevens die voor het eerst suggereren dat een vasten nabootsen dieet werkt door ten minste drie verschillende te veranderen factoren: IGF1, leptine en insuline.”

De onderzoekers zeggen dat de twee kleine klinische onderzoeken veelbelovende resultaten lieten zien, maar dat zij nog op geen enkele manier overtuigend zijn. Zij zijn van mening dat de resultaten verdere klinische studies vragen.

De wetenschappers hebben ook bijgedragen aan een recente klinische studie van 129 patiënten met borstkanker uitgevoerd aan de Universiteit Leiden. De resultaten, vorige maand gepubliceerd in Nature Communications, lieten ook een verhoogde werkzaamheid van chemotherapie zien bij patiënten die een combinatie kregen van chemotherapie en een vasten nabootsend dieet.

In de twee nieuwe kleine klinische onderzoeken – waarvan er één werd geleid door de co-corresponderende auteur Alessio Nencioni – leken patiënten met hormoonreceptor positieve borstkanker die oestrogeen therapie kregen met cycli van een vasten nabootsend dieet metabolisch veranderingen te ervaren vergelijkbaar met die waargenomen bij muizen. Deze wijzigingen omvatten een verlaging van insuline, leptine en IGF1-spiegels, waarbij de laatste twee laag blijven voor langere periodes. Bij muizen werden deze langdurige effecten geassocieerd met langdurige kankerbestrijding.

“Sommige patiënten volgden maandelijkse cycli van het vasten nabootsend dieet gedurende bijna twee jaar zonder problemen, wat suggereert dat het een goed getolereerde interventie is,” zei Nencioni. “We hopen dat dit voedingsprogramma, dat het vasten nabootst, op een dag een wapen kan zijn om kanker beter te bestrijden bij patiënten die hormoontherapie krijgen en zonder ernstige bijwerkingen.”

“De resultaten bij muizen zijn veelbelovend. De vroege klinische resultaten laten ook potentieel zien, maar nu moeten we het zien werken bij 300- 400 patiënten,” legde Longo uit.

De gegevens suggereren ook dat bij muizen het vasten nabootsend dieet blijkt door tamoxifen geïnduceerde endometriale hyperplasie te kunnen voorkomen, een aandoening waarbij het baarmoederslijmvlies (of de bekleding van de baarmoeder) abnormaal dik wordt. De auteurs van het onderzoek zijn van mening dat dit gebruik van het vastendieet verder onderzocht moet worden, gezien de prevalentie van deze bijwerking van tamoxifen en de beperkte opties om dit te voorkomen.

Ongeveer 80% van alle borstkankers brengt oestrogeen en/of progesteron receptoren tot expressie. De meest voorkomende vormen van hormoontherapie voor deze borstkankers werken doordat ze de aanhechting van hormonen aan receptoren op kankercellen blokkeren of door de productie van het lichaamshormoon te verlagen. Hierbij is endocriene therapie vaak effectief bij deze hormoonreceptor positieve tumoren, maar de voordelen op lange termijn worden vaak gehinderd door therapieresistentie.

Verschillende klinische onderzoeken, waaronder één bij het USC op borstkanker en prostaat patiënten onderzoeken nu de effecten van de vasten nabootsende diëten in combinatie met verschillende kanker bestrijdende medicijnen.

“Ik noem het graag de niet toxische joker voor de behandeling van kanker”, zegt Longo. “Deze klinische onderzoeken die we zojuist hebben gepubliceerd – samen met de vele dierstudies die de afgelopen 12 jaar zijn gepubliceerd – suggereren dat cycli van het vasten nabootsend dieet het potentieel hebben van een effectievere standaard behandeling bij kankers, door telkens een andere factor die belangrijk is voor het overleven van een kankercel te veranderen.

Vertaling: Andre Teirlinck