Mensen die voortdurend blootgesteld worden aan luchtvervuiling hebben een verhoogd risico op dementie, vooral als zij ook lijden aan hart- en vaatziekten, volgens onderzoek van het Karolinska Institutet in Zweden, gepubliceerd in JAMA Neurology. Daarom, zeggen de onderzoekers, hebben patienten met een cardiovasculaire ziekte (CVD) woonachtig in een vervuilde omgeving extra aandacht nodig van zorgverleners om dementie te voorkomen.
De verwachting is dat de komende 30 jaar het aantal mensen met dementie verdrievoudigd. Er is nog geen vastgestelde curatieve behandeling en de zoektocht naar aanpasbare risico- en beschermingsfactoren blijft een prioriteit voor de volksgezondheid. Recente studies brachten zowel cardiovasculaire aandoeningen als luchtvervuiling in verband met de ontwikkeling van dementie, maar gegevens over de luchtvervuilingslink waren zeldzaam en inconsistent.
Voor deze studie analyseerden de onderzoekers de link tussen langetermijn blootstelling aan luchtvervuilng en dementie en welke rol cardiovasculaire aandoeningen spelen in dit verband. Bijna 3.000 volwassenen met een gemiddelde leeftijd van 74 in het Kungsholmen district in het centrum van Stockholm werden 11 jaar lang gemonitord. Van deze groep ontwikkelden 364 mensen dementie. Het jaarlijkse gemiddelde fijnstofniveau – 2,5 micron of minder in doorsnede (PM2.5) wordt laag geacht vergeleken met internationale richtlijnen.
“Interessant is dat we in staat waren om de schadelijke gevolgen vast te stellen voor de menselijke gezondheid op niveaus ònder de huidige normen voor luchtvervuiling,” zegt hoofdauteur Giulia Grande, onderzoeker bij het Department of Neurobiology, Care Sciences and Society bij Karolinska Institutet. “Onze uitkomsten tonen aan dat luchtvervuiling zeker een rol speelt bij de ontwikkeling van dementie, voornamelijk door de bijkomstigheid van cardiovasculaire ziektes en vooral beroertes.”
Voor de laatste vijf jaar aan blootstelling verhoogde het risico op dementie met meer dan 50% verschil per interkwartielbereik (IQR) bij gemiddelde PM2.5 niveaus en met 14% per IQR bij stikstofoxide. Eerdere blootstellingen leken minder belangrijk. Hartfalen en ischemische hartziekten verhoogden beiden het risico op dementie, en beroertes bijna 50% van aan luchtvervuiling gerelateerde gevallen van dementie, volgens de onderzoekers.
“Luchtvervuiling is een vastgestelde risicofactor voor cardiovasculaire gezondheid en omdat deze de coginitieve achteruitgang versnelt, zijn we ervan overtuigd we dat blootstelling aan luchtvervuiling een negatieve, indirecte invloed heeft op onze waarneming en kennis,” zegt Giulia Grande. “In ons onderzoek leken vrijwel alle associaties van luchtvervuiling-dementie in verband te staan met de aanwezigheid of de ontwikkeling van CVD. Reden te meer om uitstoot te verminderen en de behandeling van gelijktijdige CVD en gerelateerde risicofactoren te optimaliseren, vooral voor mensen die in de meest vervuilde delen van onze steden wonen.”
Vertaling: Ellen Lam