Volgens berekeningen op basis van real-world data zullen grote ecosystemen, zoals het Amazone regenwoud, alarmerend snel instorten en verdwijnen zodra een cruciaal kantelpunt is bereikt.
Onderzoekers van de Bangor University, Southampton University en The School of Oriental & African Studies, University of London onthullen in Nature Communications (10.1038 / s41467-020-15029-x), de snelheid waarmee ecosystemen van verschillende grootte zullen verdwijnen, zodra ze een punt hebben bereikt waarop ze instorten en transformeren in een alternatief ecosysteem.
Als het ‘point of no return’ bijvoorbeeld is bereikt, zou binnen de 50 jaar het iconisch Amazone regenwoud kunnen veranderen in een savanne ecosysteem met een mix van bomen en gras.
Sommige wetenschappers beweren dat veel ecosystemen momenteel wankelen aan de rand van de afgrond door branden en vernietiging zowel in de Amazone als in Australië.
‘Helaas onthult ons artikel dat de mensheid zich veel sneller dan verwacht moet voorbereiden op veranderingen”, zegt de gezamenlijke hoofdauteur Dr. Simon Willcock van de School of Natural Sciences van Bangor University.
‘Deze snelle veranderingen in ’ s werelds grootste en meest iconische ecosystemen zou van invloed zijn op de faciliteiten die ze ons bieden zoals voedsel en materialen tot de zuurstof en het water dat we nodig hebben om te leven.”
Wat kan er worden gedaan om deze instortingen te vertragen?
Ecosystemen die bestaan uit een aantal op elkaar inwerkende soorten in plaats van één enkele dominerende soort zijn stabieler en langer bestand tegen een verschuiving naar alternatieve ecosystemen. Deze bieden kansen om de ergste effecten te verzachten of te beheersen, zeggen de auteurs. Zo worden olifanten een ‘keystone’ soort genoemd omdat ze een onevenredig grote impact hebben op het landschap – bomen omver duwen, maar ook het verspreiden van zaden over grote afstanden. De auteurs stellen dat het verlies van belangrijke soorten, zoals deze zou leiden tot een snelle en dramatische verandering in het landschap.
“Dit is weer een sterk argument om te voorkomen dat de ecosystemen op onze planeet worden aangetast; we moeten meer doen om de biodiversiteit te behouden”‘, zegt dr Gregory Cooper, School of Oriental & African Studies, University of London.
Prof John Dearing van geografie en milieu aan de Southampton Universiteit zegt: ‘We wisten intuïtief dat grote systemen langzamer zouden instorten dan kleintjes – vanwege de tijd die het kost om de effecten te verspreiden over grote afstanden. Maar onverwacht is de vaststelling dat grote systemen veel sneller afbrokkelen dan ooit gedacht – zelfs voor de grootste op aarde duurt het slechts een paar decennia.”
Vertaling: Andre Teirlinck