Hoewel D66 de bouw van tien nieuwe steden als “haalbaar binnen milieuwetgeving” presenteert, is dat politiek wensdenken als de huidige stikstof- en natuurbeschermingsregels ongewijzigd blijven. In de praktijk:
-
✅ Wettelijk kader: de huidige Wet stikstofreductie en natuurverbetering en de EU-Habitatrichtlijn blokkeren veel bouwprojecten zolang er geen harde reductie van stikstofuitstoot is.
-
⚠️ Vergunningen: duizenden projecten liggen stil omdat Nederland nog steeds geen structureel systeem heeft om natuurherstel te garanderen (na de PAS-uitspraak van de Raad van State).
-
⚙️ D66-voorstellen (snellere procedures, balans tussen wonen en rechtsbescherming) kunnen de doorlooptijd verkorten, maar los niet het stikstofprobleem zelf op.
-
💶 Nieuwe steden vragen bovendien grootschalige infrastructuur en natuurcompensatie, wat tijdrovend en duur is onder de huidige milieuwetgeving.
Conclusie:
De plannen zijn ambitieus maar niet realistisch zolang er geen fundamentele doorbraak komt in stikstofreductie en vergunningverlening. Zonder zulke hervormingen zijn tien nieuwe steden in tien jaar juridisch en ecologisch vrijwel onhaalbaar.
