Hormonale vervangingstherapie en het gebruik van (bio-identieke) hormonen vlak voor en na de menopauze wordt in Nederland steeds bekender en vaker toegepast. Zo zijn er onder andere veel bekende Nederlanders op het onderwerp gedoken en zo komt de informatie terecht bij een steeds groter wordend publiek via podcasts, internet platforms en sociale media.
Een groter wordende vraag zorgt vervolgens voor meer aanbod, waardoor steeds meer vrouwen met overgangsklachten of antiverouderingsdoelstellingen bij een gespecialiseerde vrouwenarts terecht kunnen voor hormoontherapie. Wat mij betreft is dit een prima ontwikkeling, maar er is natuurlijk ook een keerzijde.
Soms lees ik wel eens stukken online of in de media die het aanprijzen als een soort wondermiddel voor iedere vrouw, waarbij bijna alle risico’s gebagatelliseerd worden. En wat eigenlijk nog veel schadelijker is, zijn forums of facebookgroepen die niet goed gemodereerd worden waarin vrouwen die daar helemaal niet voor opgeleid zijn andere vrouwen adviseren over bijvoorbeeld doseringen. En ja, het is erg goed dat de optie van hormoontherapie met oestrogeen, progesteron en eventueel testosteron nu breder beschikbaar wordt.
Dit wil echter niet zeggen dat iedere vrouw dit gedachteloos kan gebruiken alsof het hetzelfde is als het nemen van een vitamine C pilletje.
Voordat therapie voorgeschreven wordt moet een arts namelijk een zeer goede anamnese doen en de klinische historie van de vrouw in kaart brengen. Er bestaan allerlei contra-indicaties en de dosering moet voldoende zijn, maar ook zeker niet teveel. Ook dit is maatwerk en daar is deskundige beoordeling voor nodig.
Leken die op facebook groepen delen dat ze op eigen houtje de dosis verhoogd hebben en zich beter zeggen te voelen brengen niet alleen zichzelf in gevaar, maar ook anderen. De negatieve gevolgen van overdosering komen namelijk vaak pas op de lange termijn tot uiting en je goede gevoel op de korte termijn kan je dus flink bedriegen.
Wat ook een risico is van teveel focus op hormoontherapie is te weinig aandacht voor gezonde voeding en leefstijl in de overgangsjaren. Het klopt zeker dat je de overgang niet terug kunt draaien met de Hormoonfactor voeding en leefstijl, maar de overgangsklachten kun je er soms wel mee verminderen. Aan mijn studenten leg ik altijd uit dat je met voeding en leefstijl het lichaam kunt vragen hormonaal beter in balans te komen en klachten te verminderen. Dit geeft weinig kans op bijwerkingen, omdat je de oorzaken dan probeert weg te nemen.
Een andere optie is het lichaam dwingen met symptoom bestrijdende oplossingen zoals bijvoorbeeld het nemen van antidepressiva tegen de hevige moodswings die vrouwen in de overgang kunnen hebben. Dit geeft risico op allerlei vervelende bijverschijnselen.
Maar waar valt hormonale vervangingstherapie nou onder? Vervanging betekent dat hormonen weer worden aangevuld in de gehaltes die het lichaam kent. Daar zijn nog vrij weinig bijwerkingen van bekend. Ik denk zelf dat je in dat geval het lichaam niet echt aan het dwingen bent waardoor het niet protesteert. Maar wanneer je hoger doseert dan het lichaam voor de overgang gewend was doe je dat naar mijn mening wel. En dat is natuurlijk niet de bedoeling.
Maar hoe goed kunnen we de dosering instellen op dit moment? Door nieuwe praktijkervaring, wetenschappelijk onderzoek en verbeterde maatwerk protocollen zal het finetunen vermoedelijk steeds beter worden. Alles overziende vind ik het een erg goede ontwikkeling dat hormoontherapie bekender wordt, maar zoals altijd wanneer je met hormonen werkt is voorzichtigheid geboden. Zorg voor begeleiding van een kundige betrouwbare arts en ga niet op eigen houtje experimenteren en aanpassingen doorvoeren.
Met sportieve groeten
