Langdurig gebruik maagzuurmedicatie verhoogt kans op dementie

Mensen die gedurende vier en een half jaar of langer zure reflux medicijnen gebruiken, protonpompremmers genaamd, lopen mogelijk een hoger risico op dementie in vergelijking met mensen die deze medicijnen niet gebruiken, althans volgens nieuw onderzoek gepubliceerd in de 9 augustus , 2023, online uitgave van Neurology®, het medisch tijdschrift van de American Academy of Neurology. Deze studie bewijst niet dat zure reflux medicijnen dementie veroorzaken; ze toont alleen een verband.

Zure reflux is wanneer maagzuur in de slokdarm stroomt, meestal na een maaltijd of tijdens het liggen. Mensen met zure reflux kunnen brandend maagzuur en zweren krijgen. Mensen met frekwente zure reflux kunnen gastro oesofageale reflux ziekte of GERD ontwikkelen, wat kan leiden tot kanker van de slokdarm.

Protonpompremmers verminderen maagzuur door zich te richten op de enzymen in de maagwand die dat zuur produceren.

“Protonpompremmers zijn een nuttig hulpmiddel om zure terugvloeiing onder controle te houden, maar langdurig gebruik is in eerdere studies in verband gebracht met een hoger risico op beroerte, botbreuken en chronische nierziekte,” zei studie auteur Kamakshi Lakshminarayan, MBBS, PhD, van de University of Minnesota School of Public Health in Minneapolis, en lid van de American Academy of Neurology. “Toch gebruiken sommige mensen deze medicijnen regelmatig, dus we hebben onderzocht of ze verband houden met een hoger risico op dementie. Hoewel we geen verband vonden bij kortdurend gebruik, vonden we wel een hoger risico op dementie bij langdurig gebruik.”

De studie omvatte 5.712 mensen van 45 jaar en ouder, die aan het begin van de studie geen dementie hadden. Ze hadden een gemiddelde leeftijd van 75 jaar.

Onderzoekers bepaalden of deelnemers zure reflux medicijnen gebruikten door hun medicijnen te herzien tijdens studiebezoeken en tijdens jaarlijkse telefoongesprekken. Van de deelnemers hadden 1.490 mensen, ofwel 26%, de middelen gebruikt. Deelnemers werden vervolgens verdeeld in vier groepen op basis van of ze de medicijnen hadden gebruikt en voor hoe lang, als volgt: mensen die de medicijnen niet gebruikten; degenen die de medicijnen tot 2,8 jaar hebben gebruikt; degenen die ze 2,8 tot 4,4 jaar gebruikten; en mensen die ze meer dan 4,4 jaar gebruikten.

De deelnemers werden vervolgens gevolgd voor een gemiddelde duur van 5,5 jaar. Gedurende deze tijd ontwikkelden 585 mensen, of 10%, dementie.

Van de 4.222 mensen die de medicijnen niet gebruikten, ontwikkelden 415 mensen dementie, of 19 gevallen per 1.000 persoonsjaren. Persoonsjaren vertegenwoordigen zowel het aantal mensen in het onderzoek als de hoeveelheid tijd die elke persoon aan het onderzoek besteedt. Van de 497 mensen die de medicijnen langer dan 4,4 jaar gebruikten, ontwikkelden 58 mensen dementie, of 24 gevallen per 1000 persoonsjaren.

Na correctie voor factoren zoals leeftijd, geslacht en ras, evenals gezondheid gerelateerde factoren zoals hoge bloeddruk en diabetes, ontdekten onderzoekers dat mensen die al meer dan 4,4 jaar reflux medicijnen gebruikten, een 33% hoger risico hadden op dementie dan mensen die nooit deze middelen gebruikten.

Onderzoekers vonden geen hoger risico op dementie voor mensen die de medicijnen minder dan 4,4 jaar gebruikten.

“Er is meer onderzoek nodig om onze bevindingen te bevestigen en de redenen te onderzoeken voor het mogelijk verband tussen langdurig gebruik van protonpomp remmers en een hoger risico op dementie”, aldus Lakshminarayan. “Hoewel er verschillende manieren zijn om zure reflux te behandelen, zoals het nemen van antacida, het behouden van een gezond gewicht en het vermijden van late maaltijden en bepaalde voedingsmiddelen, werken verschillende benaderingen mogelijk niet voor iedereen. Het is belangrijk dat mensen die deze medicijnen gebruiken met hun arts praten voordat ze wijzigingen aanbrengen, om de beste behandeling voor hen te bespreken en omdat abrupt stoppen met deze medicijnen kan leiden tot ergere symptomen.

Een beperking van het onderzoek was dat deelnemers eenmaal per jaar werden gevraagd naar hun  medicatiegebruik, dus onderzoekers schatten het gebruik tussen jaarlijkse check-ins. Als deelnemers tussen de check-ins door stopten en herstartten met zure reflux medicijnen, was de schatting van hun gebruik mogelijk onnauwkeurig. De auteurs waren ook niet in staat om te beoordelen of deelnemers vrij verkrijgbare reflux medicijnen gebruikten.

De studie werd ondersteund door de National Institutes of Health, waaronder het National Heart, Lung en Blood Institute.