Het zou de shoppingtrip kunnen zijn die uw leven redt: supermarkt trolleys helpen bij het diagnosticeren van boezemfibrilleren, dat vervolgens kan worden behandeld om invaliderende of fatale beroertes te voorkomen. Het onderzoek werd gepresenteerd op ACNAP 2023, een wetenschappelijk congres van de European Society of Cardiology (ESC). (1)
“Deze studie toont het potentieel aan om gezondheidscontroles naar de massa te brengen zonder de dagelijkse routines te verstoren”, zei professor Ian Jones, auteur van het onderzoek, van de John Moores University in Liverpool, UK. “In de loop van twee maanden hebben we 39 patiënten geïdentificeerd die niet wisten dat ze boezemfibrilleren hadden. Dat zijn 39 mensen met een groter risico op een beroerte die een cardioloog hebben geraadpleegd.
Meer dan 40 miljoen mensen over de hele wereld hebben boezemfibrilleren, de meest voorkomende hartritmestoornis (2). Boezemfibrilleren verhoogt het risico op een beroerte met een factor vijf. Deze beroertes zijn vaak fataal of invaliderend. Antistolling verlaagt het risico aanzienlijk, maar veel mensen ontdekken pas dat ze boezemfibrilleren hebben nadat ze een beroerte hebben gehad (3). Screening programma’s zijn daarom nodig om mensen met de aandoening te identificeren, zodat ze preventieve medicatie kunnen krijgen.
In het SHOPS-AF-onderzoek is onderzocht of het inbouwen van elektrocardiogram (ECG)-sensoren in de handvatten van supermarkt trolleys het winkelend publiek met boezemfibrilleren effectief kan identificeren. Tien karren hadden een sensor in het handvat en werden gebruikt in vier supermarkten met apotheken in Liverpool tijdens een studie van twee maanden. (4)(5)
Klanten werd gevraagd een aangepaste trolley te gebruiken en het stuur minstens 60 seconden vast te houden. Als de sensor geen onregelmatige hartslag waarneemt, licht deze groen op. Deze deelnemers ondergingen een handmatige polsslag controle door een onderzoeker om te bevestigen dat er geen boezemfibrilleren was. Als er een onregelmatige hartslag werd gevonden, lichtte de sensor rood op. De apotheker in de winkel deed vervolgens een handmatige polsslag controle en nog een sensor meting met behulp van een op zichzelf staande balk die niet aan een trolley was bevestigd terwijl de deelnemer stilstond. De studie cardioloog beoordeelde de ECG-opnamen van deelnemers met een rood licht en/of onregelmatige pols. De deelnemers werden op de hoogte gebracht van de resultaten, die waren: 1) geen boezemfibrilleren; 2) onduidelijk ECG en een uitnodiging om de meting te herhalen; of 3) boezemfibrilleren bevestigd en een afspraak met een cardioloog binnen twee weken.
In totaal maakten 2.155 volwassenen gebruik van een winkelwagentje. Er waren ECG-gegevens beschikbaar van 220 deelnemers die ofwel een rood lampje op de sensor en/of een onregelmatige hartslag hadden, wat wijst op atriumfibrilleren. Na ECG-beoordeling door de cardioloog was er geen bewijs van boezemfibrilleren bij 115 deelnemers, waren 46 opnames onduidelijk en werd boezemfibrilleren vastgesteld bij 59 deelnemers. De gemiddelde leeftijd van de 59 deelnemers met boezemfibrilleren was 74 jaar en 43% was vrouw. Van hen wisten er 20 al dat ze boezemfibrilleren hadden en 39 waren eerder niet gediagnosticeerd.
Om de nauwkeurigheid van screening met deze methode te beoordelen, voerden de onderzoekers drie analyses uit: 1) alle 46 onduidelijke ECG’s uitsluiten; 2) ervan uitgaande dat alle onduidelijke ECG’s boezemfibrilleren waren; en 3) ervan uitgaande dat alle onduidelijke ECG’s geen boezemfibrilleren waren. Hieruit bleek dat de gevoeligheid van de sensor varieerde van 0,70 tot 0,93 en specificiteit varieerde van 0,15 tot 0,97. Dit resulteerde in een positief voorspellende waarde van 0,24 tot 0,56, wat betekent dat slechts een kwart tot de helft van degenen die atriumfibrilleren hadden volgens de sensor en/of handmatige polsslag controle, de aandoening ook daadwerkelijk had (d.w.z. er was een groot aantal van valse positieven). De negatief voorspellende waarde was 0,55 tot 1,00, wat betekent dat ongeveer de helft van de daadwerkelijke gevallen van atriumfibrilleren met deze methode zou worden gemist (d.w.z. fout-negatieven).
Professor Jones zei: “Bijna tweederde van de klanten die we benaderden, was blij om een trolley te gebruiken, en de overgrote meerderheid van degenen die weigerden, had eerder haast dan op hun hoede om gecontroleerd te worden. Dit toont aan dat het concept voor de meeste mensen acceptabel is en het testen waard is in een grotere studie. Voordat we SHOPS-AF II uitvoeren, zijn er enkele aanpassingen nodig om het systeem nauwkeuriger te maken. Bijvoorbeeld een aangewezen positie op de balk hebben om vast te houden, omdat handbewegingen de metingen verstoorden. Bovendien vereisen de ESC-richtlijnen slechts een ECG van 30 seconden om boezemfibrilleren te diagnosticeren. We streven ernaar een sensor te vinden die de tijd zal halveren die het winkelend publiek nodig heeft om continu de lat vast te houden.”
Hij concludeerde: “Het controleren op boezemfibrilleren terwijl mensen hun gewone boodschappen doen, belooft beroertes te voorkomen en levens te redden. Een cruciaal aspect is het bieden van directe toegang tot een gezondheidsprofessional die de bevindingen kan toelichten en patiënten indien nodig kan doorverwijzen voor bevestigende tests en medicatie.”
Vertaling persbericht: Andre Teirlinck
1The abstract ‘SHOPS-AF’ will be presented during the session ‘Care of the patient beyond the hospital’ which takes place on 23 June at 15:30 CEST in the ACNAP Scientific Corner.
2Hindricks G, Potpara T, Dagres N, et al. 2020 ESC Guidelines for the diagnosis and management of atrial fibrillation developed in collaboration with the European Association of Cardio-Thoracic Surgery (EACTS). Eur Heart J. 2021;42:373–498.
3Alshehri AM. Stroke in atrial fibrillation: Review of risk stratification and preventive therapy. J Family Community Med. 2019;26:92–97.
4Jones ID, Lane DA, Lotto RR, et al. Supermarket/hypermarket opportunistic screening for atrial fibrillation (SHOPS-AF): a mixed methods feasibility study protocol. J Pers Med. 2022;12:578.
5The study used a MyDiagnostick single lead ECG sensor.