De praktijk wijst nu al uit hoe onuitvoerbaar de registratieplicht voor kringloopbedrijven is. Waar het ministerie onlangs nog aangaf dat het van plan is om de registratieplicht voor leden van de Branchevereniging Kringloop Nederland (BKN) te beperken, gaan gemeentes steeds vaker handhaven. Het wordt kringlooporganisaties zo erg moeilijk gemaakt om hun circulaire impact te maken. Terwijl de overheid juist doelstellingen heeft om in 2050 volledig circulair te zijn. De registratieplicht is funest voor die ambitie en de kringloop wordt met deze beslissingen vakkundig om zeep gebracht.
Vanuit het ministerie van Veiligheid en Justitie wordt een nieuwe wet voorgesteld: ‘Verbetering bestrijding van heling, witwassen en de daaraan ten grondslag liggende vermogensdelicten’. Met deze wet wil het ministerie van Justitie en Veiligheid heling en witwassen voorkomen en bestrijden door de artikelen 437 en 437ter van het Wetboek van Strafrecht te wijzigen. Deze wijziging houdt onder andere in dat alle opkopers en handelaren zoals kringlooporganisaties verplicht worden om een Digitaal Opkopersregister (DOR) in te richten. In het DOR moeten tweedehands goederen (fietsen, kleine elektrische apparaten, sieraden en kunstvoorwerpen) en de personen die deze goederen aanbieden, worden geregistreerd.
Hoewel de insteek van de wet begrijpelijk is, vormt het wetsvoorstel (onbedoeld) een bedreiging voor de circulaire economie. Rachel Heijne, directeur BKN: “In de praktijk betekent dit dat iedereen die z’n zolder opruimt en een doos vol spullen bij de kringloop op de hoek wil afgeven, zich moet legitimeren. En het blijft niet bij de legitimatieplicht. Vervolgens moeten medewerkers al deze spullen registreren in het Digitaal Opkopers Register, op straffe van boetes van duizenden euro’s! Je kan je voorstellen dat dit onbegonnen werk is voor de mensen in de kringloop die jaarlijks 126 miljoen kilo spullen te verwerken krijgen”.
De Branchevereniging Kringloop Nederland (BKN) krijgt signalen van haar leden dat boa’s op de stoep staan en de kringloop verplichten om alle spullen te registreren. Gert-Jan Dekker, directeur bestuurder van Rataplan: “We hebben gisteren (15 maart) bezoek gehad bij ons filiaal in Den Haag. Boa’s wijzen medewerkers erop dat ze verplicht zijn om alle elektronica te registreren, maar ook sieraden, fietsen etc. Het probleem is dat we dat echt niet kunnen. Daar komen bij ons letterlijk containers vol van binnen, van broodroosters tot radio’s. Vaak worden registratiegoederen ongezien voor de deur gezet of het zit onder in een doos. Dan kan je het eigenlijk al niet meer registreren.”
Rachel Heijne: “Het is van de zotte om te denken dat er heling en witwassen plaatsvindt via de kringloop. Daar worden spullen immers gedoneerd. Welke dief gaat uit stelen, om de buit vervolgens voor niets weg te geven? Zo’n moderne Robin Hood ben ik nog niet eerder tegengekomen. Een registratieplicht voor de kringloop is niet wenselijk, niet mogelijk en niet nodig.”
Gelukkig heeft onze stem het ministerie van Veiligheid en Justitie bereikt en dat heeft geresulteerd in een voornemen de wetgeving aan te passen. Nu wordt in de uitvoeringstoets voorgesteld dat kringlooporganisaties die het Keurmerk Kringloop Nederland voeren, een zeer beperkte registratieplicht krijgen. Dat wordt als volgt verwoord:
- niet-unieke, bij AMvB aangewezen en gratis verworven goederen vallen voor BKN-leden buiten de registratieplicht;
- unieke, bij AMvB aangewezen en gratis verworven goederen moeten door BKN-leden wel geregistreerd worden, maar alleen het goed zelf en niet de NAW-gegevens van de aanbieder.
Rachel Heijne: “Wij zijn blij dat het ministerie voornemens is de registratie voor leden die het Keurmerk Kringloop Nederland voeren, aanzienlijk te beperken. We roepen gemeenten op om nú al in de geest van deze aanpassing te handelen. Stel geen onmogelijke eisen aan onze leden waardoor de kringloop om zeep wordt geholpen en de circulaire economie uit beeld raakt.“