De Engelse overheid heeft vorige week aangekondigd dat zij overleg voert over voorstellen om de suikertaks, die momenteel van toepassing is op frisdranken, uit te breiden naar voorverpakte melkdranken en niet-zuivelalternatieven zoals haver- of rijstmelk.
Hier deelt Dr. Natalie Pearson, expert in gedrags-epidemiologie en volksgezondheid, haar visie. Zij benadrukt dat deze positieve stap een belangrijke verschuiving betekent in de bescherming van de volksgezondheid, maar dat het probleem veel verder reikt dan suiker in dranken en onderdeel moet zijn van een veel bredere strategie om het voedselsysteem aan te pakken.
“De beslissing van de overheid om te overleggen over het uitbreiden van de suikertaks naar melkdranken, betekent een aanzienlijke verandering in de benadering van volksgezondheid – met als doel het verminderen van suikerconsumptie en de daarmee samenhangende stijging in obesitas en type 2 diabetes, vooral bij kinderen.
Bewijs uit de frisdrankenheffing laat zien dat zulke maatregelen effectief kunnen zijn in het verlagen van suikerconsumptie bij kinderen, met name in huishoudens met een laag inkomen. Bovendien suggereren studies dat de invoering van de heffing heeft bijgedragen aan een daling in kinderobesitas. Modelleringen voorspellen ook op lange termijn verbeteringen in de prevalentie van overgewicht en obesitas bij kinderen, dus een uitbreiding van de heffing zou voort kunnen bouwen op dit succes.”
Melk mag niet worden gedemoniseerd
Dr. Pearson benadrukte dat hoewel het verminderen van de consumptie van met suiker gezoete dranken een positieve stap is, melk en zuivelproducten nog steeds als gezonde opties moeten worden gezien.
“Als de overheid overweegt om de heffing uit te breiden naar melkproducten, is het cruciaal dat melk niet onbedoeld wordt gedemoniseerd. Melk en zuivel zijn een waardevolle bron van essentiële voedingsstoffen, vooral voor kinderen. De focus moet blijven liggen op het verminderen van onnodig toegevoegde suikers, niet op het ontmoedigen van de consumptie van voedingsmiddelen en dranken die een belangrijke rol spelen in een evenwichtig dieet.”
Hervorming nodig van het hele voedselsysteem
Dr. Pearson merkte ook op dat deze stap belangrijke vragen oproept over de rest van ons voedselsysteem.
“Hoewel het voornaamste doel van de heffing is om fabrikanten aan te moedigen producten zoals gearomatiseerde melk en milkshakes – die hoge gehaltes toegevoegde suikers en tal van andere toevoegingen kunnen bevatten – te herformuleren, roept deze stap ook belangrijke vragen op over eerlijkheid en het bredere voedselsysteem.
Om een suikertaks echt effectief te maken, moet deze deel uitmaken van een bredere, geïntegreerde strategie voor voedselhervorming – één die de verantwoordelijkheid van bedrijven aanpakt en de diepe ongelijkheden binnen ons voedselsysteem. In wijken met lage inkomens, vooral in stedelijke gebieden, zijn zogenaamde ‘voedseldeserts’, met tot wel 2 à 3 keer minder supermarkten of versmarkten dan in rijkere buurten. Daarnaast zijn er enorme prijsverschillen: gezonder voedsel is vaak duurder dan massaal geproduceerde ultrabewerkte producten. Een rapport van de Food Foundation uit 2021 stelde dat de armste 20% van de gezinnen 47% van hun besteedbaar inkomen zou moeten uitgeven om te voldoen aan de door de overheid aanbevolen voedingsrichtlijnen, vergeleken met slechts 11% voor de rijkste gezinnen.
Een succesvolle aanpak moet ervoor zorgen dat voedzame, suikerarme en minder bewerkte voedingsmiddelen en dranken betaalbaar en gemakkelijk verkrijgbaar zijn voor iedereen. Dit betekent investeren in gemeenschapssteun en voedselprogramma’s, betere etikettering, strengere regels rond marketing en reclame van ultrabewerkte producten – die momenteel agressief worden gericht op kinderen en gemarginaliseerde groepen – en het uitbreiden van publieke voorlichting om consumenten te helpen weloverwogen keuzes te maken.
Elke uitbreiding van de heffing moet een kans zijn om een gezonder en eerlijker voedselsysteem te creëren – waarin voedzame keuzes de makkelijke en betaalbare standaard zijn, in plaats van de verantwoordelijkheid bij het individu te leggen om zich een weg te banen door een overweldigend en vaak misleidend voedingsaanbod.”
