Onderzoek naar de beleving van de Wajong

Hier is een samenvatting van de Kamerbrief over het onderzoek naar de beleving van de Wajong en de monitorrapportage over de Wet vereenvoudiging Wajong (6 mei 2025):

Doel van de brief

De staatssecretaris informeert de Tweede Kamer over de uitkomsten van het ervaringsonderzoek en de derde (en laatste) monitorrapportage over de Wet vereenvoudiging Wajong.

Belangrijkste bevindingen uit het onderzoek

1. Wajong is essentieel voor bestaanszekerheid:

   • Mensen ervaren de uitkering als steun in de rug.

   • Veel mensen willen meer: een betekenisvol leven via werk, studie of vrijwilligerswerk.

2. Wet vereenvoudiging Wajong helpt, vooral bij studeren:

   • Studeren is makkelijker geworden met behoud van uitkering.

   • Het garantiebedrag voorkomt inkomensachteruitgang.

3. Belangrijkste knelpunten:

   • Onzekerheid over inkomen: Complexe regels leiden tot angst om te werken.

   • Gebrek aan sociaal netwerk: Niet iedereen heeft ondersteuning bij werk of studie.

   • Onbekendheid met regels: Veel mensen kennen de regels van de Wajong niet goed.

   • Uitsluiting bij Participatiewet: Jongeren met langdurige ziekte vallen soms buiten de Wajong.

   • Onrust door veranderingen en fouten: Regelwijzigingen en UWV-fouten geven stress.

Link

https://open.overheid.nl/documenten/12db91b4-96f0-4e76-bbee-3e3c6150b8b2/file

Acties van de staatssecretaris

1. Hervorming inkomensondersteuning: Systemen van toeslagen en belasting worden eenvoudiger en zekerder.

2. Meer contact via UWV: Onderzoek naar wenselijkheid van periodiek contact, vooral voor mensen zonder werk.

3. Betere communicatie: Informatie over de Wajong verbeteren via moderne kanalen (zoals social media).

4. Maatregelen voor mensen buiten de Wajong: Plannen voor mensen met beperking in de Participatiewet.

5. Duidelijkheid over UWV-fouten: Onderzoek en betere controle op Wajong-beoordelingen.

Resultaten monitorrapportage

1. Arbeidsparticipatie:

   • Lichte stijging, maar in 2023 en 2024 weer daling.

   • Veel mensen werken al jaren niet meer.

2. Onderwijs:

   • Meer mensen blijven op school na toekenning Wajong-uitkering (vooral Wajong 2015).

   • Positief effect van aangepaste regels.

3. Maatschappelijke deelname:

   • Iets meer mensen doen mee via werk; isolement blijft gelijk.

4. (Meer) werken loont:

   • Loonstijging bij werkenden hoger dan gemiddelde cao-stijging.

   • Maar: aantal gewerkte uren blijft gelijk.

5. Garantiebedrag zelfstandigen:

   • Voor zelfstandigen biedt het garantiebedrag vaak extra zekerheid.

   • Niet iedereen komt in aanmerking door eerdere lage of hoge inkomsten.