Onderzoekers van het Duits Diabetes Onderzoekscentrum (DZD) in Potsdam en Tübingen hebben epigenetische veranderingen in het bloed gevonden die aangeven hoe goed de hersenen reageren op insuline. Deze biomarkers – kleine chemische DNA-aanpassingen (methylaties) – kunnen mogelijk met een eenvoudige bloedtest hersen-insulineresistentie opsporen. De resultaten zijn gepubliceerd in Science Translational Medicine.
Belangrijkste punten: Insuline in de hersenen: speelt een rol bij cognitieve functies, eetlustregulatie en energiebalans. Verminderde gevoeligheid kan leiden tot overgewicht, diabetes type 2 (T2D) en Alzheimer.
Huidige uitdaging: tot nu toe geen eenvoudige test beschikbaar; bestaande methoden zijn duur en tijdrovend.
Nieuwe aanpak:
Machine learning toegepast op DNA-methylatiepatronen in bloed.
Eerste studie met 167 deelnemers identificeerde 540 CpG-sites die onderscheid maken tussen mensen mét en zonder hersen-insulineresistentie.
Resultaten bevestigd in twee extra cohorten (33 en 24 deelnemers) met hoge nauwkeurigheid (83–94%), onafhankelijk van leeftijd of BMI.
Veel van de methylatiesites hangen samen met verhoogd T2D-risico. Profiel in bloed weerspiegelt deels epigenetische patronen in de hersenen, vooral in genen die betrokken zijn bij neuronale ontwikkeling en signaaloverdracht. Mensen met hersen-insulineresistentie reageren minder goed op leefstijlinterventies en hebben meer risico op visceraal vet en eetbuien.
Toekomstig gebruik betekent ontwikkeling van een klinisch testpaneel op basis van de 540 CpG-sites, gericht op vroege opsporing en gerichte preventie/therapie. Mogelijk ook bruikbaar voor vroege detectie van neurodegeneratieve ziekten zoals Alzheimer. Deze ontdekking kan leiden tot een snelle, betrouwbare bloedtest voor hersen-insulineresistentie, waardoor risicopatiënten eerder en gerichter behandeld kunnen worden.
