De discussie over klimaatverandering richt zich doorgaans op opwarming van de aarde, maar volgens onderzoeker en spreker Chris Cottrell zou de mensheid zich misschien beter kunnen voorbereiden op het tegenovergestelde: een nieuwe ijstijd. In een recente YouTube-video presenteert hij klimaatgegevens die suggereren dat een afkoeling van de aarde weleens sneller zou kunnen plaatsvinden dan veel mensen denken.
Wat zeggen de ijskernen?
Klimaatwetenschappers analyseren ijskernen uit Groenland en Antarctica om inzicht te krijgen in het klimaat van de afgelopen 800.000 jaar. Uit deze gegevens blijkt dat de aarde regelmatig schommelt tussen koude (ijstijden) en warme (interglacialen) periodes. De huidige periode van relatief warm klimaat – waarin we al zo’n 10.000 jaar leven – is volgens deze metingen niet uniek, maar juist deel van een herhalend patroon.
De laatste warme periode vergelijkbaar met nu vond plaats zo’n 125.000 jaar geleden. Toen was het zelfs iets warmer dan vandaag en lag het zeeniveau hoger. Dergelijke interglacialen zijn relatief kort in geologische termen, wat de vraag oproept: zijn we nu opnieuw aan het einde van een warme cyclus?
De rol van Milanković-cycli
De belangrijkste verklaring voor deze langdurige klimaatschommelingen ligt in de zogeheten Milanković-cycli – drie astronomische patronen die de hoeveelheid zonlicht beïnvloeden die de aarde ontvangt:
-
Eccentriciteit: de veranderende vorm van de baan van de aarde rond de zon (cyclus van 100.000 jaar).
-
Obliquiteit: de verandering in de helling van de aardas (cyclus van 41.000 jaar).
-
Precessie: de “wiebelen” van de aardas (cyclus van 26.000 jaar).
Deze cycli werken op elkaar in en veroorzaken aanzienlijke klimaatveranderingen. Volgens sommige schattingen kan het temperatuurverschil tussen een warme en koude periode oplopen tot wel 20 graden Celsius.
De gevolgen van afkoeling
Hoewel veel aandacht uitgaat naar stijgende temperaturen en smeltende poolkappen, waarschuwt Cottrell dat een afkoeling – en dus een nieuwe ijstijd – minstens zo gevaarlijk kan zijn. Een dalende temperatuur heeft directe gevolgen voor de landbouw: kortere groeiseizoenen, minder voedselproductie en grote druk op de voedselvoorziening voor een wereldbevolking van meer dan 8 miljard mensen.
In tegenstelling tot het verlies van strandhuizen door zeespiegelstijging, stelt Cottrell dat “global cooling” een veel fundamenteler risico vormt: honger.
Conclusie
De aarde kent natuurlijke klimaatcycli die al honderdduizenden jaren duren. Volgens Chris Cottrell en de gepresenteerde klimaatgegevens lijkt het erop dat we het einde naderen van onze huidige warme periode. Hoewel niet alle wetenschappers het met deze interpretatie eens zijn, is het een perspectief dat vraagt om aandacht – niet alleen voor opwarming, maar ook voor de mogelijkheid van een natuurlijke terugkeer naar een kouder klimaat.
