Meditatie vermindert stress en angst bij patiënten met hartaandoeningen

Volgens onderzoek gepresenteerd op ESC Preventive Cardiology 2023, een wetenschappelijk congres van de European Society of Cardiology (ESC), verbetert vier maanden meditatie de kwaliteit van leven van patiënten met coronaire hartziekte.

“Het is normaal om je neerslachtig en angstig te voelen na de diagnose van een hartaandoening”, zegt mevrouw Ana Luisa Vitorino Monteiro, meditatieleraar en wetenschappelijk onderzoeker aan de Universiteit van Lissabon, Portugal. “Onze studie suggereert dat meditatie een nuttige aanvulling zou kunnen zijn op standaard revalidatie  oefeningen.”

Het is algemeen bekend dat stress, angst en depressie verband houden met de ontwikkeling en progressie van hartaandoeningen. Het ontstaan van hart- en vaatziekten gaat gepaard met een meer dan tweevoudig verhoogd risico op psychische aandoeningen. Minstens één op de vijf hartpatiënten heeft een diagnose van een psychische stoornis.  Ook wordt erkend dat hartpatiënten met psychische problemen extra ondersteuning nodig hebben om zich te houden aan veranderingen in levensstijl en medicamenteuze behandeling.

Deze studie onderzocht het effect van meditatie op stress, angst, depressie en kwaliteit van leven bij patiënten met coronaire hartziekte. De studie omvatte 40 patiënten met coronaire hartziekte die gedurende tenminste zes maanden een op lichaamsbeweging gebaseerd cardiovasculair revalidatieprogramma hadden gevolgd. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers was 65 jaar en 20% was vrouw. Deelnemers kregen willekeurig vier maanden meditatie beoefening bovenop de gebruikelijke zorg, of alleen de gebruikelijke zorg. De gebruikelijke zorg ging door met een beweegprogramma.

De studie maakte gebruik van karuna meditatie die zich richt op ademhaling en medelevende gedachten. De meditatiegroep had gedurende een maand wekelijks een sessie van 90 minuten. Gedurende de volgende drie maanden werd de deelnemers gevraagd om 20 minuten per dag te mediteren, alleen of met behulp van een opname bij de onderzoekers, en ze kregen wekelijks een telefoontje om vragen te stellen. Stress, angst, depressie en kwaliteit van leven werden bij aanvang en na vier maanden beoordeeld met behulp van respectievelijk de Perceived Stress Scale, Beck Anxiety Inventory, Beck Depression Inventory en HeartQoL vragenlijst.

Tussen de basislijn en het einde van de studie daalden de gemiddelde depressie-, stress- en angstscores in de meditatiegroep met respectievelijk 44%, 31% en 29%. De overeenkomstige reducties in de gebruikelijke zorggroep waren 3%, 3% en 3%. In dezelfde periode stegen de gemiddelde scores op de emotionele dimensie van kwaliteit van leven met 60% in de meditatiegroep, maar daalden met 2% in de gebruikelijke zorggroep.

Mevr. Vitorino Monteiro zei: “Meditatie is gemakkelijk te doen, kan bijna overal worden gedaan en vereist geen apparatuur. Onze studie toont aan dat meditatie de psychologische symptomen en de kwaliteit van leven bij patiënten met hartaandoeningen kan verbeteren, wat hopelijk ook het begin kan zijn van het maken van gezondere keuzes van levensstijl.”

Vertaling persbericht: Andre Teirlinck