Vitamine B6 (pyridoxine) is een essentiële vitamine die je lichaam nodig heeft voor onder andere de werking van enzymen, het zenuwstelsel en de aanmaak van neurotransmitters. Maar te veel vitamine B6 kan problemen veroorzaken, vooral als het langdurig in hoge doseringen wordt ingenomen. Als je langdurig meer dan de veilige bovengrens binnenkrijgt (voor volwassenen is dat ongeveer 21 mg per dag in Nederland, maar in sommige landen wordt 100 mg per dag aangehouden als absolute bovengrens), kunnen er klachten ontstaan, zoals:
- Zenuwschade (neuropathie)
- Tintelingen of branderig gevoel in handen en voeten
- Verminderde tastzin
- Coördinatieproblemen of spierzwakte
- In ernstige gevallen: blijvende zenuwbeschadiging
- Andere symptomen
- Vermoeidheid
- Spierzwakte
- Evenwichtsproblemen
- In sommige gevallen huidproblemen of overgevoeligheid voor licht
Oorzaken
- Vaak komt een te hoge inname van B6 niet uit voeding, maar uit supplementen.
- Sommige multivitaminen of sport-/energiesupplementen bevatten onverwacht hoge doseringen.
Wat kun je doen?
- Stop of verminder direct met supplementen als je klachten hebt.
- Raadpleeg je huisarts of een neuroloog bij aanhoudende klachten.
- Laat eventueel je bloedspiegel van B6 meten.
- Klachten kunnen vaak herstellen als je op tijd stopt, maar bij ernstige of langdurige inname kan schade blijvend zijn.
Niet alle vormen van vitamine B6 veroorzaken even snel problemen. De vorm die het meest in verband wordt gebracht met klachten (zoals zenuwschade) is:
Pyridoxine hydrochloride (pyridoxine HCl)
- Dit is de synthetische vorm die het vaakst voorkomt in supplementen.
- Wordt minder goed gereguleerd door het lichaam: bij overdosering kan het zich ophopen en klachten veroorzaken.
- Wordt vaak gebruikt in hoge doseringen in multivitaminen, sportvoeding en B-complexen.
Andere vormen van B6 (minder problematisch):
- Pyridoxal-5-fosfaat (P5P)
- De actieve vorm van B6 in het lichaam.
- Wordt doorgaans beter verdragen en sneller benut.
- Komt van nature voor in voeding en wordt in sommige supplementen gebruikt (vaak als “P5P” of “pyridoxal-5-phosphate”).
- Wordt zelden in zulke hoge hoeveelheden gebruikt als pyridoxine HCl.
- Pyridoxamine
- Minder vaak gebruikt in supplementen.
- Komt voor in voeding.
- Geen bekende toxische effecten zoals bij pyridoxine HCl.
Samengevat:
| Vorm van B6 | Kans op problemen | Omschrijving |
| Pyridoxine HCl | Hoog | Synthetisch, vaak oorzaak klachten |
| Pyridoxal-5-fosfaat (P5P) | Laag | Actieve vorm, beter gereguleerd |
| Pyridoxamine | Laag | Minder gebruikt, geen bekende schade |
Tip:
Als je toch een supplement met B6 nodig hebt kies dan liever een lage dosis (<5 mg) of een supplement met P5P in plaats van pyridoxine HCl. En vermijd cumulatie van meerdere producten met B6 tegelijk. Denk daarbij aan bijvoorbeeld vegetarische produkten die toegevoegde vitamines bevatten.
