Nieuwe wetenschappelijke inzichten tonen aan dat langdurige blootstelling aan rook van bosbranden het risico op hartfalen verhoogt – vooral bij ouderen, vrouwen en mensen in kwetsbare sociaaleconomische omstandigheden. De bevindingen zijn gepubliceerd in het gerenommeerde cardiologische vakblad Journal of the American College of Cardiology (JACC).
De studie is de eerste op nationaal niveau die specifiek keek naar de langetermijneffecten van rook afkomstig van bosbranden, in vergelijking met andere soorten luchtvervuiling. Onderzoekers analyseerden gegevens van miljoenen Amerikaanse ouderen die tussen 2007 en 2018 deelnamen aan het Medicare-programma.
Kleine stijging, grote impact
De boosdoener is PM2.5: ultrafijne stofdeeltjes kleiner dan 2,5 micrometer die diep in de longen en zelfs in de bloedbaan kunnen doordringen. Deze deeltjes ontstaan bij onder andere verkeer, industrie, maar ook – en in toenemende mate – bij natuurbranden.
Uit het onderzoek bleek dat elke stijging van 1 microgram PM2.5 per kubieke meter lucht over een periode van twee jaar leidde tot een 1,4% hoger risico op hartfalen. Bij verontreiniging afkomstig van andere bronnen was dit risico slechts 0,5%.
“Zelfs een kleine toename van blootstelling kan een groot effect hebben op de volksgezondheid, zeker omdat zoveel mensen eraan worden blootgesteld,” aldus dr. Hua Hao, hoofdonderzoeker van de studie aan de Emory University.
De onderzoekers schatten dat dergelijke rookblootstelling jaarlijks kan leiden tot meer dan 20.000 extra gevallen van hartfalen in de VS onder ouderen.
Meest kwetsbare groepen het zwaarst getroffen
De effecten bleken sterker bij vrouwen, mensen met een lager inkomen, en degenen die in aanmerking kwamen voor Medicaid (zorgverzekering voor mensen met een laag inkomen). Dit wijst op een grotere gevoeligheid binnen deze groepen.
Volgens medeonderzoeker dr. Joan A. Casey van de Universiteit van Washington wordt verwacht dat het aantal bosbranden en de lengte van het vuurseizoen wereldwijd drastisch zal toenemen als gevolg van klimaatverandering. “Wat vroeger zeldzaam was – rookdagen door bosbranden – is nu iets wat meerdere keren per jaar voorkomt,” aldus Casey.
Urgentie voor beleid en zorg
Dr. Harlan Krumholz, hoofdredacteur van JACC, benadrukt het belang van actie:
“Deze studie onderstreept een groeiend en tot nu toe onderschat risico voor onze hartgezondheid. Het is van cruciaal belang dat we zowel in milieubeleid als in de gezondheidszorg anticiperen op deze ontwikkeling.”
Studie met beperkingen, maar duidelijke boodschap
Hoewel de studie zich baseerde op betrouwbare populatiedata, wijzen de auteurs erop dat er beperkingen zijn – zoals onnauwkeurigheden in rookmetingen en het ontbreken van individuele informatie over leefstijl en genetische aanleg.
Desondanks is de boodschap duidelijk: rook van bosbranden is niet alleen schadelijk voor de longen, maar vormt ook een reëel risico voor het hart. Preventie en voorlichting zijn essentieel, zeker nu de frequentie en intensiteit van natuurbranden wereldwijd toeneemt.
