Endometriose: de ontdekking van immuuncellen zou verlichting kunnen bieden aan vrouwen met verborgen pijnstoornis

Er is een belangrijke oorzaak van bekkenpijn, ervaren door vrouwen met endometriose, aangetoond, die mogelijk nieuwe kansen opent naar pijnverlichting bij deze aandoening.

De rol van immuuncellen, die we macrofagen noemen, bij het veroorzaken van pijn in endometriose zijn blootgelegd. Onderzoekers van de University of Warwick en de University van Edinburg laten zien, dat macrofagen de groei en activering van zenuwcellen bevorderen.

Endometriose kan leiden tot significante pijn en onvruchtbaarheid bij vrouwen. 176 miljoen vrouwen wereldwijd lijden aan deze ziekte.

Het Greaves lab, nu onderdeel van Warwick Medical School van de University of Warwick, samen met medewerkers van de University of Edinburg, hebben ontdekt hoe cellen in ons immuunsysteem een rol spelen in het stimuleren van de groei en activering van zenuwcellen bij deze ziekte, dat leidt naar toenemende gevoeligheid van pijn en het bekkengebied. De ontdekking is gepubliceerd in het FASEB Journal en werd financieel ondersteund door de Medical Research Council.

Zo’n 176 miljoen vrouwen wereldwijd lijden dus aan endometriose, waarbij cellen zoals de baarmoederwand (endometrium) naar buiten groeien in de vorm van laesies (wondjes), gewoonlijk in de bekkenholte (peritoneaal). Het kan significante bekkenpijn veroorzaken en wordt in verband gebracht met onvruchtbaarheid bij sommige vrouwen met deze aandoening. Momenteel zijn de behandelingsopties beperkt tot operatief verwijderen van de laesies of medische (medicijn) behandeling om de eierstokhormoonproductie te onderdrukken. Nieuwe niet-hormonale behandelingen zijn hard nodig.

Voor dit onderzoek concentreerde het team zich op de rol van macrofagen, een type witte bloedcellen, die in ons immuunsysteem zijn gevonden en die bijdragen aan de pijn veroorzaakt door endometriose. Macrofagen passen hun functies aan naar lokale signalen en worden zo veranderd door de ziekte. Ze worden meer naar de endometriose laesies aangetrokken en worden ook in grote getale gevonden en de laesies zelf.

Met het gebruik van een celcultuur van deze door de ziekte veranderde macrofagen, bekeken de wetenschappers de toegenomen productie van de insulineachtige groei factor-1 (IGF-1) . Door dit toe te passen op zenuwcellen die in kweekjes groeien ontdekten ze dat de zenuwen werden aangespoord te groeien en ze ook activeerden; het liet ook zien, dat het produceren van IGF-1 door macrofagen een belangrijke rol speelt in het ontstaan van pijn bij endometriose.

Om hun resultaten nog meer te bevestigen, onderzochten de onderzoekers peritoneale vloeistof van vrouwen met endometriose en ontdekten toegenomen concentraties IGF-1 vergeleken met vrouwen zonder deze aandoening. De vrouwen gaven ook zelf aan meer pijn te ervaren. Vorige onderzoeken hebben aangetoond, dat de macrofagen betrokken kunnen zijn bij andere soorten chronische pijn, maar het is nu de eerste keer, dat het aangetoond is betrokken te zijn bij endometriose.

De leidende auteur, Dr. Erin Greaves van de Warwick Medical School zei: “Endometriose wordt soms beschouwd als een verborgen stoornis, vanwege een terughoudendheid om te bespreken wat kan worden afgedaan als ‘vrouwenproblemen’.
Hormonale oplossingen gaan uit van het onderdrukken van de ovariële functie maar zijn niet ideaal daar ze ongewenste bijwerkingen kunnen veroorzaken en voorkomen dat de gebruiker zwanger wordt. We proberen dus niet-hormonale oplossingen te vinden.

Als we kunnen leren over de rol van macrofagen bij endometriose dan kunnen we ze onderscheiden van gezonde macrofagen en behandeling voor deze te bepalen.

Macrofagen zijn cruciaal voor ons immuun systeem bij weefselfunctie en we moeten meer weten over hun rol. Dus dit onderzoek is een stap in de richting om te definiëren hoe macrofagen in endometriose afwijken.”

Van Macrofagen is bekend dat ze hun functie veranderen gebaseerd op hun omgeving en zo een andere genexpressie aannemen in de aanwezigheid van endometriose laesies.Terwijl dit leidt tot toename van de pijngevoeligheid in dat gebied, kan het ook dienen als een potentieel om ons op te richten voor behandeling.

Dr. Greaves voegde toe: “Endometriose kan vrouwen gedurende hun hele leven treffen en is een heel algemene aandoening. Deze ontdekking zal een stap zijn naar de weg om symptomen te verlichten bij vrouwen die aan endometriose leiden.

We hopen dat we in de toekomst precies kunnen leren hoe door ziekte veranderde macrofagen in endometriose de ziekte bevorderen en hoe we hen kunnen aanpakken om de endometriose te behandelen.”

Vertaling: Loes Vink

Juli 2019