Coca-Cola kan ongewenste resultaten gesponsord onderzoek onderdrukken

Dick Schrauwen [1]

Coca Cola’s contracten met universiteiten geven het bedrijf de macht om negatieve onderzoeksresultaten te verpulveren

Een recente studie naar documenten die waren verkregen op grond van de WOI [2] onthult bepalingen in de overeenkomsten met Noord-Amerikaanse universiteiten die de frisdrankgigant in staat stelt om onwenselijke resultaten van door het bedrijf gesponsord gezondheidsonderzoek te censureren. De onderzoekers stellen dat de contracten van Coca-Cola indruisen tegen Coca Cola’s publieke verklaringen [6] over de openheid en transparantie van het concern.

Sarah Steele, een beleidsonderzoeker van Cambridge's Department of Politics and International Studies, stelt: "Het staat buiten kijf dat de contracten die we hebben bekeken Coca-Cola in staat stelt om negatieve conclusies of bevindingen te vernietigen".
 
Een studie naar meer dan 87000 documenten - verkregen via verzoeken tot informatie [2] - heeft clausules in de contracten blootgelegd die het mogelijk maakt dat Coca-Cola de bevindingen van een deel van het door het bedrijf gesponsorde gezondheidsonderzoek door openbare universiteiten in de VS en Canada kan 'verpulveren'.

De studie die onlangs werd gepubliceerd in het `Journal of Public Health Policy` ontdekte diverse clausules in de juridische documenten die het bedrijf het recht geeft tot een eerste inzage inde bevindingen. Verder kan het bedrijf de sponsering zonder opgaaf van redenen stoppen met behoud van de (voorlopige) gegevens en resultaten en het intellectuele eigendom.

In combinatie kunnen deze clausules "essentiële gezondheidsinformatie" onderdrukken. En misschien is dat is dat ook al gebeurd. Het meeste onderzoek dat Coca-Cola ondersteunt, richt zich op voeding, lichamelijke inactiviteit en energiebalans [4].

De auteurs stellen dat de clausules in strijd zijn met de toezeggingen van Coca-Cola over transparantie en "onvoorwaardelijke" sponsering van onderzoek. Deze toezeggingen kwamen na kritiek op de ondoorzichtige manier waarop sommige grote levensmiddelenbedrijven gezondheidsonderzoek financieren.

Onderzoekers van de University of Cambridge, de London School of Hygiene and Tropical Medicine, University of Bocconi en de Amerikaanse organisatie ‘Right to Know’ willen dat commerciële sponsors door hen afgebroken studies openbaar maken. Verder zeggen ze dat wetenschappers de overeenkomsten met de industrie moeten publiceren om het publiek gerust te stellen dat hun bevindingen objectief zijn.

"Het is zeker waar dat de contracten die we hebben gevonden het mogelijk maken om ongunstige ontwikkelingen of bevindingen te vernietigen voorafgaand aan de publicatie," zei hoofdauteur Dr Sarah Steele.

"Coca-Cola heeft zich in de voorhoede van transparantie uitgesproken als het gaat om reuzen van voedingsmiddelen en dranken die gezondheidsonderzoek financieren. Onze studie suggereert zelfs dat belangrijk onderzoek misschien nooit het daglicht zal zien en we zouden het nooit weten.

"We horen nu al beschuldigingen van voedingsdeskundigen dat de voedingsmiddelenindustrie tactieken kopieert uit het tabaksboek van grote tabak. Maatschappelijk verantwoord ondernemen moet meer zijn dan alleen glimmende websites met progressief beleid dat genegeerd wordt. "

Consumptie van voedsel en drank met veel calorieën en weinig voedingswaarde worden gezien als een belangrijke aanjager van obesitasepidemie bij kinderen. Vorig jaar introduceerde de Britse overheid een 'suikertaks' op frisdranken zoals Coca-Cola.

US Right to Know, een non-profit consumenten- en volksgezondheidsonderzoeksgroep, heeft tussen 2015 en 2018 meer dan 120 FOI-verzoeken [2] ingediend (bij publieke universiteiten) met betrekking tot academici die Coca-Cola-financiering ontvingen.

Het onderzoeksteam pluisde de enorme hoeveelheid ontvangen documenten uit en ontdekte vijf onderzoekscontracten met vier universiteiten: de Louisiana State University, de University of South Carolina, de Universiteit van Toronto en de University of Washington.

Het gefinancierde werk omvat studies over "energie-uitwisseling (energy flux) en -balans" en onderzoek naar de inname van drank tijdens inspanning. Coca-Cola's eigen transparantie-website verklaart dat wetenschappers de volledige controle over hun onderzoek behouden en dat het bedrijf heeft niet het recht heeft om publicatie van resultaten te voorkomen.

Hoewel contracten aangeven dat Coca-Cola de dagelijkse voortgang niet controleert, heeft het bedrijf gedurende het hele onderzoeksproces diverse rechten, waaronder het recht om updates te krijgen, commentaar te leveren op de bevindingen voorafgaand aan de publicatie van het onderzoek en de bevoegdheid om studie zonder opgaaf van redenen vroegtijdig te beëindigen.

De verkregen documenten lieten geen duidelijke voorbeelden zien dat Coca-Cola ongunstig onderzoek neutraliseerde. Wel zeggen de onderzoekers: "Wat belangrijk is, is dat die mogelijkheid bestaat". Alle documenten met betrekking tot de contracten zijn nu toegankelijk op de Amerikaanse website Right to Know.

E-mails laten een wetenschapper zien die onzekerheid uitstraalt dat zijn studie is afgebroken (‘... ze hebben al enkele maanden niet met ons gecommuniceerd’). Ook blijkt uit sommige e-mails bezorgdheid over het intellectuele eigendom. Een andere wetenschapper zegt dat zijn contract "wel erg restrictief is voor een onvoorwaardelijke toelage".

"Deze contracten suggereren dat Coca-Cola de macht wilde hebben om gesponsord onderzoek te begraven dat afbreuk zou kunnen doen aan het imago of de winst", zegt Gary Ruskin, mededirecteur van USRTK [5]. "Met de macht om positieve bevindingen in het nieuws te brengen en negatieve resultaten te begraven, lijkt het door het bedrijf gesponserde onderzoek meer een exercitie in public relations dan een bijdrage aan de gezondheidswetenschappen."

De onderzoekers erkennen dat het mogelijk is dat de voedings- en frisdrankindustrie wellicht hun contracten heeft aangepast in overeenstemming met hun nieuwe publieke toezeggingen. Maar dat is moeilijk na te gaan zonder inzage in die contracten.

Ze zeggen dat hun casestudy naar Coca Cola erop wijst dat er nog steeds een gebrek is aan transparantie. Dat moet worden verholpen met 'harde' informatie over financiering in plaats van vertrouwen op de meldingen van betrokkenen zelf over mogelijk conflicterende belangen.

Steele: "Wetenschappelijke tijdschriften moeten de auteurs van gesponsord onderzoek verplichten de contracten met de subsidiegevers als bijlagen mee te leveren bij elke publicatie".

"Het gebrek aan deugdelijke informatie over sponsering door de industrie en over voortijdig afgebroken studies maakt het onmogelijk om te achterhalen in hoeveel onderzoek in het publieke domein de stem van de industrie doorklinkt."

Verwijzingen

[1] Bewerking van onderstaand persbericht
- https://www.cam.ac.uk/research/news/contracts-give-coca-cola-power-to-quash-health-research-study-suggests

[2] FOI: Freedom of Information Act
Vergelijkbaar met de Nederlandse WOB, zie:
- https://www.om.nl/organisatie/wet-openbaarheid/

[3] Publicatie ("Always read the small print": a case study of commercial research funding, disclosure and agreements with Coca-Cola)
- https://link.springer.com/article/10.1057/s41271-019-00170-9

[4] De Coca-Cola Company wijt obesitas en overgewicht aan een gebrek aan lichaamsbeweging in plaats van overmatig suikergebruik (door bijvoorbeeld te veel frisdrank)
- https://www.leefbewust.com/2019/nieuws/frisdrank_obesitas_china.html
- https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/bewegen.aspx
- https://www.coca-colacompany.com/
- https://www.coca-colacompany.com/transparency

[5] USRTK
- https://usrtk.org/our-investigations/

[6] Zie:
- https://www.coca-colacompany.com/our-company/guiding-principles-for-well-being-scientific-research-and-third-

Mei 2019