Nachtbrakers kunnen hun biologische klok verzetten om hun mentale welzijn en werkprestatie te verbeteren

Dick Schrauwen [1]

Met een eenvoudige aanpassing aan het slaappatroon van 'nachtbrakers' - mensen die extreem laat naar bed gaan en moeite hebben met opstaan - kan een significante verbetering in het slaap-waakritme, verbeterde prestaties in de ochtend, betere eetgewoonten en een vermindering van depressie en stress bereikt worden.

Nieuw internationaal onderzoek door de universiteiten van Birmingham en Surrey in het Verenigd Koninkrijk en de Monash University in Australië [2] heeft aangetoond dat het in een periode van drie weken mogelijk was om het circadiane ritme van 'nachtbrakers' te verschuiven met behulp van een praktische interventie en zonder gebruik te maken van medicijnen.

De studie, die onlangs werd gepubliceerd in Sleep Medicine [3], liet zien dat deelnemers hun slaapritme twee uur naar voren konden brengen zonder dat dit een negatief effect heeft op de slaapduur. Bovendien rapporteerden de deelnemers een vermindering van depressieve gevoelens, stress en slaperigheid overdag.

"Onze onderzoeksresultaten benadrukken het vermogen van een eenvoudige, medicijnloze interventie om het slaapritme van 'nachtbrakers' te vervroegen. Deze verschuiving verbetert de mentale gezondheid, vermindert slaperigheid en verbetert de prestaties in de echte wereld", zegt hoofdonderzoeker Dr Elise Facer- Childs van het Turner Institute for Brain and Mental Health van Monash University [2].

'Nachtbrakers' zijn personen met een biologische klok die hun slaapritme naar achteren verschuift. In deze studie gingen de deelnemers gemiddelde om 2:30 naar bed en stonden ze gemiddeld om 10:15 weer op.

Verstoringen van het slaap-waaksysteem zijn in verband gebracht met een aantal gezondheidskwesties zoals stemmingswisselingen, verhoogde morbiditeit en mortaliteit, en verminderde cognitieve en fysieke prestaties.

"Een laat slaappatroon staat op gespannen voet met wat de maatschappij van je verlangt. Zo’n laat patroon kan daarom leiden tot een reeks ongunstige gevolgen - van slaperigheid overdag tot slecht mentaal welbevinden", zegt mede-onderzoeker Dr. Andrew Bagshaw van Birmingham’s Centre for Human Brain Health [2].

Bagshaw:  "We wilden bekijken of er eenvoudige aanpak bestaat die mensen thuis kunnen uitvoeren om hun probleem op te lossen. Onze aanpak bleek succesvol: deelnemers vielen gemiddeld twee uur eerder in slaap en werden ook ongeveer twee uur eerder wakker dan voorheen. Interessant genoeg ging dit gepaard met verbeteringen in mentaal welbevinden en ervaren slaperigheid. Al met al betekent dit dat het een zeer positief resultaat was voor de deelnemers. We moeten nu gaan begrijpen hoe slaappatronen gerelateerd zijn aan de werking van de hersenen en hoe slaappatronen verband houden met mentaal welbevinden. Een andere vraag is in hoeverre het resultaat van de interventies beklijft: werkt de interventie ook op de langere termijn?"

Er namen tweeëntwintig gezonde personen deel aan het onderzoek. Gedurende een periode van drie weken werd aan deelnemers aan de experimentele groep gevraagd om:

- Wakker worden 2-3 uur voor de normale ontwaaktijd en het maximaliseren van de blootstelling aan natuurlijk licht in de morgen.
- Ga 2-3 uur vóór de gebruikelijke bedtijd naar bed en beperk 's avonds de blootstelling aan licht.
- Houd hetzelfde slaap-waakritme aan op zowel werkdagen als vrije dagen.
- Ontbijt zo kort mogelijk na het wakker worden, eet elke dag op hetzelfde tijdstip en eet niet meer na 19:00 uur.

In de ochtend is de vermoeidheid bij nachtbrakers vaak erg hoog. De resultaten toonden een verbetering aan van de cognitieve (reactietijd) en de fysieke (grijpkracht) prestaties tijdens de ochtend. Verder zagen de onderzoekers een verschuiving in topprestaties van de avond naar de middag. Ook het aantal dagen dat er ontbeten werd nam toe. Ook leidde het veranderde ritme tot een beter geestelijk welzijn: deelnemers meldden een vermindering van gevoelens van stress en depressie.

"Het invoeren van eenvoudige routines kan nachtbrakers helpen hun lichaamsklokken aan te passen en hun algemene fysieke en mentale gezondheid te verbeteren. Te weinig slaap en een verstoord circadiaan ritme kunnen veel lichamelijke processen verstoren waardoor en verhoogd risico ontstaat op hart- en vaatziekten, kanker en diabetes", zegt Professor Debra Skene van de Universiteit van Surrey [2].

Dr. Facer-Childs zegt dat 'nachtbrakers' in vergelijking met ‘vroege vogels’ meer moeite hebben met onze samenleving omdat ze zich moeten confirmeren aan werk- en schoolschema's die niet overeenstemmen met hun geprefereerde slaapritme.

Facer-Childs : "Verschillen (in slaappatronen) erkennen en het aanbieden van hulpmiddelen om die te verbeteren, is bijzonder relevant in een samenleving die voortdurend onder druk staat om een grotere productiviteit te bereiken en betere prestaties te leveren".

De toegepaste interventie kan ook van nut zijn in andere, specifieke situaties. Te denken valt aan de industriële sector of aan de sportsector. In deze sectoren ligt de focus op het ontwikkelen van strategieën om de productiviteit te maximaliseren en op het optimaliseren van prestaties op specifieke tijden en onder specifieke omstandigheden.
Verwijzingen

[1] Bewerking van onderstaand persbericht
- https://www.birmingham.ac.uk/news/latest/2019/06/night-owls-can-retrain-their-body-clocks-to-improve-well-being-and-performance.aspx

[2] Centre for Human Brain Health van de Universiteit van Birmingham, Universiteit van Surrey, Monash University’s Turner Institute for Brain and Mental Health
- https://www.birmingham.ac.uk/research/activity/centre-human-brain-health/index.aspx
- https://www.surrey.ac.uk/
- https://www.monash.edu/turner-institute

[3] Publicatie
Facer-Childs en anderen et al: 'Resetting the late timing of ‘night owls’ has a positive impact on mental health and performance', Sleep Medicine, 2019.
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1389945719301388

Juni 2019