Veelgebruikte antibiotica kunnen leiden tot hartproblemen

Vertaling : Dick Schrauwen

Wetenschappers hebben voor het eerst een verband aangetoond tussen twee soorten hartproblemen en een van de meest voorgeschreven typen antibiotica.

In een studie die werd gepubliceerd in het Journal of the American College of Cardiology [2], vonden onderzoekers van de University of British Columbia (UBC) in samenwerking met de Therapeutic Evaluation Unit van de Provincial Health Services Authority (PHSA) dat gebruikers van fluorochinolon-antibiotica, zoals Ciprofloxacin (Cipro) een 2,4 zo groot risico hebben op het ontwikkelen van aorta- en mitralis-regurgitatie [3] - waarbij het bloed terugstroomt naar het hart – in vergelijking met patiënten die amoxicilline slikken, een ander type antibioticum. Het grootste risico op deze complicatie treedt op binnen 30 dagen na gebruik. Recente studies hebben dezelfde klasse antibiotica ook in verband gebracht met andersoortige hartproblemen.

Sommige artsen geven de voorkeur aan fluorochinolonen boven andere antibiotica vanwege hun brede spectrum van antibacteriële activiteit en de hoge orale absorptie die net zo effectief is als een intraveneuze of IV-behandeling (waarbij het antibacteriële middel direct in de bloedbaan wordt gebracht).

"Met dit type antibioticum kun je patiënten met een pil per dag naar huis sturen", zegt Mahyar Etminan, hoofdauteur van de publicatie en universitair hoofddocent oogheelkunde en visuele wetenschappen aan de faculteit geneeskunde van UBC. "Deze klasse antibiotica is erg handig, maar in de meeste gevallen zijn ze niet echt nodig. Het onterecht voorschrijven kan zowel antibioticaresistentie als ernstige hartproblemen veroorzaken".

De onderzoekers hopen dat hun studie het publiek en artsen ervan bewust maakt dat fluorochinolon-antibiotica mogelijk een oorzaak kunnen zijn van hartproblemen bij patiënten waarbij geen andere oorzaak aanwijsbaar is.

"Een van de belangrijkste doelstellingen van de Therapeutic Evaluation Unit is om verschillende geneesmiddelen en gezondheidstechnologieën te evalueren om te bepalen of ze de kwaliteit van de zorg verbeteren en/of de effecten op patiënten verbeteren", zegt Dr. Bruce Carleton, directeur van de ‘unit’ (afdeling) en onderzoeker bij het Children’s Hospital van British Columbia (BC). "Deze studie benadrukt de noodzaak om alert te zijn bij het voorschrijven van antibiotica omdat die soms schade kunnen veroorzaken. Door dit werk zullen we blijven samenwerken met het Antimicrobial Stewardship Committee van BC om ervoor te zorgen dat deze klasse antibiotica op de juiste wijze wordt voorgeschreven en het aantal onterechte recepten minder wordt.

De wetenschappers analyseerden gegevens afkomstig uit het rapportagesysteem voor onverwachte effecten van geneesmiddelen (FDA adverse reporting system [4]) van de Amerikaanse Food and Drug Administration. Ze analyseerden ook een enorme database met gezondheidsclaims bij particuliere verzekeringen in de VS waarin demografie, medicijnidentificatie, voorgeschreven dosis en behandelingsduur zijn vastlegt. De onderzoekers identificeerden 12.505 gevallen van valvulaire regurgitatie [3] bij 125.020 patiëntcontroles. Er werd gebruik gemaakt van een willekeurige steekproef met meer dan negen miljoen patiënten.

De onderzoekers definieerden de huidige blootstelling aan fluorochinolon als een actief recept dat 30 dagen voorafgaand aan de bijwerking werd voorgeschreven, recente blootstelling als een recept dat tussen de 31 tot 60 dagen voorafgaand aan de bijwerking werd voorgeschreven en vroege blootstelling als een recept tussen de 61 en 365 dagen voorafgaand aan een incident. De wetenschappers vergeleken het gebruik van fluorochinolon met amoxicilline en azithromycine.

De resultaten toonden aan dat het risico op aorta- en mitrale regurgitatie – het terugstromen van bloed naar het hart - het hoogst is bij huidige blootstelling, gevolgd door recent gebruik. Ze zagen geen verhoogd risico van aorta- en mitrale regurgitatie bij vroege blootstelling.

Etminan hoopt dat als andere studies deze bevindingen gaan bevestigen de regelgevende instanties de melding van het risico van aorta- en mitrale regurgitatie als bijwerking in de bijsluiter verplicht gaan stellen. Verder hopen ze dat de resultaten artsen zal aansporen om andere soorten antibiotica voor te schrijven als eerste verdedigingslinie tegen ongecompliceerde infecties.

De studie werd gefinancierd en uitgevoerd door de afdeling oogheelkunde (UBC) en de Therapeutic Evaluation Unit van de gezondheidsdienst van British Columbia.

Vertaling : Dick Schrauwen

September 2019