Studie brengt het veel gebruikte azathioprine in verband met huidkanker

Dick Schrauwen [1]

Universiteit van Dundee

Een recent onderzoek bracht aan het licht dat het geneesmiddel `Azathioprine` [3] voor de behandeling van inflammatoire darmziekten, artritis, vasculitis [4] en het voorkomen van orgaanafstoting bij transplantatiepatiënten bijdraagt aan de ontwikkeling van huidkanker. Het onderzoek werd uitgevoerd door de Universiteit van Dundee, Queen Mary University of Londen en het Wellcome Sanger Institute en gepubliceerd in Nature Communications [2].

Het onderzoek vond een 'sterke aanwijzing voor de associatie' tussen het medicijn azathioprine en de aard van de mutatie (mutationele signatuur) die men vindt in een bepaalde vorm van een veelvoorkomende huidkanker (cutaan plaveiselcelcarcinoom, CPC [5]).

Het was al bekend dat het gebruik van azathioprine leidt tot verhoogde fotosensibiliteit van de huid voor UVA-licht. Die verhoogde gevoeligheid draagt waarschijnlijk bij ??aan de ontwikkeling van huidkanker. Deze nieuwe studie toont aan azathioprine ook een moleculaire vingerafdruk achterlaat in huidkanker. Dit is een nieuwe aanwijzing dat azathioprine betrokken is de ontwikkeling van CPC.

Charlotte Proby, hoogleraar dermatologie aan de medische faculteit in Dundee, zegt: "We pleiten niet voor het uit de handel nemen van azathioprine. Zoals met alle medicijnen moeten nut en risico goed worden afgewogen. Dat geldt vooral voor geneesmiddelen die effectief werken tegen levensbedreigende ziekten.

Proby: "Wel geven we alle artsen het dringende advies om hun patiënten die azathioprine gebruiken te waarschuwen voor blootstelling aan UVA en hun op het hart te drukken dat ze zich gedurende het hele jaar tegen de zon beschermen. Voor patiënten op azathioprine moet het volgende routinematige beleid worden: bescherming tegen de zon, controle van de huid, vroege diagnose en onmiddellijk ingrijpen bij beschadigingen van de huid.

Cutaan plaveiselcelcarcinoom (CPC) is een huidkanker die veel voorkomt. Per jaar worden in het Verenigd Koninkrijk meer dan 40.000 nieuwe gevallen vastgesteld.

Sophia Lowes, van Cancer Research UK, zegt: "Het is belangrijk om je huid te beschermen tegen de zon vooral wanneer die sterk is, je gemakkelijk verbrandt of als je medicijnen gebruikt die je gevoeliger maken voor de zon. De beste bescherming bereik je door in de schaduw te blijven, een grote hoed te dragen, kleding met lange mouwen te dragen en een zonnebril op te zetten. Smeer de delen die je niet kunt bedekken in met een zonnebrandcrème die beschermt tegen zowel UVA- als UVB-straling met factor 15 of hoger."

Belangrijk is dat deze nieuwe studie ook het moleculaire landschap van CPC in kaart brengt. Dit biedt aanknopingspunten voor doelstelling en richting voor toekomstige therapeutische benaderingen voor de behandeling van CPC.

Verschillende carcinogenen [7] laten in een kanker verschillende handtekeningen (mutationele signatuur) achter. Door deze handtekeningen te bestuderen, kunnen onderzoekers de oorzaken van kanker achterhalen.

De onderzoekers van de School of Medicine in Dundee, in samenwerking met het Wellcome Sanger Institute en de Queen Mary University in Londen, voerden bij 37 patiënten een mutatie-analyse van CPC -tumoren uit. De meerderheid van de onderzochte groep had azathioprine gebruikt. De onderzoekers vonden een nieuwe handtekening (Signature 32). De aard van die handtekening hing af van de tijdsduur van de behandeling met azathioprine.

Professor Gareth Inman van het onderzoeksteam in Dundee en nu werkzaam bij het Cancer Research UK Beatson Institute en de University of Glasgow, zegt: "Hoewel het aantal onderzochte patiënten klein is en de resultaten van de studie moet worden bevestigd in een groter onafhankelijk onderzoek, biedt deze moleculaire studie een sterke aanwijzing voor een verband tussen deze nieuwe mutatiesignatuur en het langdurig gebruik van azathioprine. "

VERWIJZINGEN

[1] Vertaling/bewerking van het persbericht: `Study links widely-used drug azathioprine to skin cancers. Published On Mon 10 Sep 2018. School of Medicine, University of Dundee (UK)
- https://www.dundee.ac.uk/medicine/news/2018/article/study-links-widely-used-drug-azathioprine-to-skin-cancers.php

[2] "The genomic landscape of cutaneous SCC reveals drivers and a novel azathioprine associated mutational signature"; Gareth J. Inman, Jun Wang, Ai Nagano, Ludmil B. Alexandrov, Karin J. Purdie, Richard G. Taylor, Victoria Sherwood, Jason Thomson, Sarah Hogan, Lindsay C. Spender, Andrew P. South, Michael Stratton, Claude Chelala, Catherine A. Harwood, Charlotte M. Proby & Irene M. Leigh. Nature Communications, volume 9, Article number: 3667 (2018)
- https://www.nature.com/articles/s41467-018-06027-1

[3] Azathioprine, zie:
- https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/azathioprine

[4] Inflammatoire darmziekten, artritis, vasculitis
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Inflammatory_bowel_disease
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Artritis
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Vasculitis

[5] Huidkanker, plaveiselcelcarcinoom, CPC
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Huidkanker
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Plaveiselcelcarcinoom

[6] Charlotte Proby
- https://www.dundee.ac.uk/medicine/staff/profile/charlotte-proby.php

[7] Carcinogeen: kankerverwekkend, kankerverwekkend stof
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Carcinogeen