Derdehands rook verhoogt het risico op longkanker
bij muizen
DOE/LAWRENCE BERKELEY NATIONAL LABORATORY
Onderzoekers van het Lawrence Berkeley National
Laboratory (Berkeley Lab) van het Department of Energy
hebben bijna 10 jaar geleden derde handsrook, de
toxische resten die blijven hangen op binnenoppervlakken
en in stof lang nadat een sigaret is uitgedoofd, als een
gezondheidsrisico bestempeld. Nu heeft een nieuwe studie
gevonden dat het ook het risico op longkanker bij muizen
verhoogt.
Een team onder leiding van Antoine Snijders, Jian-Hua
Mao en Bo Hang of Berkeley Lab meldde voor het eerst in
2017 dat een korte blootstelling aan derde hands rook
wordt geassocieerd met een laag lichaamsgewicht en
immuunveranderingen bij jonge muizen. In een onlangs in
Clinical Science gepubliceerde vervolgstudie hebben de
onderzoekers en hun team vastgesteld dat vroegtijdige
blootstelling aan rook uit derde hand ook geassocieerd
is met een verhoogde incidentie en ernst van longkanker
bij muizen.
Veldstudies in de Verenigde Staten en China hebben
bevestigd dat de aanwezigheid van rook uit derde hand in
omgevingen binnenshuis wijdverspreid is en dat
traditionele reinigingsmethoden niet effectief zijn bij
het verwijderen ervan. Omdat blootstelling aan derde
hands rook kan optreden via inademing of opname via de
huid, komen jonge kinderen die kruipen en voorwerpen in
hun mond stoppen, vaker in contact met vervuilde
oppervlakken en zijn daarom het meest kwetsbaar voor de
schadelijke effecten.
In het nieuw onderzoek van Berkeley Lab, werd een
experimenteel cohort van 24 A/J-muizen tussen 4 en 6
weken oud (een stam die vatbaar is voor spontane
ontwikkeling van longkanker) gehuisvest met stukjes
weefsel geïmpregneerd met rook uit de lucht. De dosis
die de muizen ontvingen, werd geschat op ongeveer 77
microgram per kilogram lichaamsgewicht per dag -
vergelijkbaar met de blootstelling van een menselijke
peuter die in een huis met rokers woont. Veertig weken
na de laatste blootstelling bleken deze muizen een
verhoogde incidentie van longkanker (adenocarcinoom),
grotere tumoren en een groter aantal tumoren te hebben,
vergeleken met 19 controlemuizen.
Hun werk werpt ook licht op wat er gebeurt op zowel
moleculair als cellulair niveau. Als rookgifstoffen uit
de derde hand het DNA in cellen beschadigen en de schade
niet goed wordt hersteld, kan dit aanleiding geven tot
mutaties, waardoor de cel kanker kan worden. Om verder
te onderzoeken hoe de blootstelling aan rook uit derde
hand de tumorvorming bevordert, heeft het team in vitro
studies uitgevoerd met behulp van gekweekte menselijke
longkankercellen.
Deze onderzoeken wezen uit dat door derde hand
veroorzaakte rookblootstelling dubbele DNA-breuken en
verhoogde celproliferatie en kolonievorming induceerde.
Bovendien toonde analyse van RNA-sequencing aan dat
rookcontact uit derde hand endoplasmatische
reticulumstress en geactiveerde p53-signaal
(tumorsuppressor) veroorzaakte. De fysiologische,
cellulaire en moleculaire gegevens wijzen erop dat
vroege blootstelling aan uit de hand geraakte rook
geassocieerd is met een verhoogd risico op longkanker.
Vertaling: Andre Teirlinck
