Orale antibiotica kunnen het risico op nierstenen verhogen

CHOP urologieonderzoekers: mogelijk gedeeltelijke verklaring van de toename in steenprevalentie, vooral bij kinderen

CHILDRENS HOSPITAL PHILADELPHIA

Pediatrische onderzoekers hebben ontdekt dat kinderen en volwassenen die worden behandeld met sommige orale antibiotica een significant hoger risico hebben op het ontwikkelen van nierstenen. Dit is de eerste keer dat deze geneesmiddelen aan deze aandoening worden gekoppeld. De hoogste risico's verschenen op jongere leeftijd en bij patiënten die het meest recent antibiotica hadden genomen.

"De prevalentie van nierstenen is de afgelopen 30 jaar met 70 procent gestegen, met bijzonder sterke toenames bij adolescenten en jonge vrouwen", zei onderzoeksleider Gregory E. Tasian, MD, MSCE, kinderarts-uroloog bij Children's Hospital of Philadelphia ( KARBONADE). Tasian merkte op dat nierstenen vroeger zeldzaam waren bij kinderen.

Medeauteur Michelle Denburg, MD, MSCE, pediatrisch nefroloog bij CHOP, voegde hieraan toe: "De redenen voor de toename zijn onbekend, maar onze bevindingen suggereren dat orale antibiotica een rol spelen, vooral gezien het feit dat men kinderen hogere hoeveelheden antibiotica voorschrijft dan volwassenen."

Tasian, Denburg en collega's publiceerden hun studie in de Journal of the American Society of Nephrology.

Het onderzoeksteam baseerde zich op elektronische gezondheidsdossiers uit het Verenigd Koninkrijk, met betrekking tot 13 miljoen volwassenen en kinderen opgemaakt door huisartsen in het gezondheidsverbeteringsnetwerk tussen 1994 en 2015. Het team analyseerde eerdere blootstelling aan antibiotica van bijna 26.000 patiënten met nierstenen in vergelijk met bijna 260.000 controlepersonen.

Ze vonden vijf klassen van orale antibiotica geassocieerd met een diagnose van niersteenziekte. De vijf klassen waren orale sulfas, cefalosporines, fluoroquinolonen, nitrofurantoïne en breed-spectrum penicillines. Na aanpassingen voor leeftijd, geslacht, ras, urineweginfectie, andere medicijnen en andere medische aandoeningen, hadden patiënten die sulfamedicijnen hadden gekregen tweemaal zoveel kans om nierstenen te krijgen; voor breed-spectrum penicillines was het risico 27 procent hoger.

De grootste risico's voor nierstenen kwamen voor bij kinderen en adolescenten. Het risico op nierstenen nam in de loop van de tijd af, maar bleef enkele jaren na het antibioticagebruik verhoogd.

Wetenschappers wisten al dat antibiotica de samenstelling van het menselijk microbioom - de gemeenschap van micro-organismen in het lichaam, veranderen. Verstoringen van het darm- en urinewegmicrobioom zijn in verband gebracht met het optreden van nierstenen, maar geen eerdere studies onthulden een verband tussen antibioticagebruik en stenen.

Tasian wees erop dat andere onderzoekers hebben gevonden dat ongeveer 30 procent van de antibiotica die worden voorgeschreven, ongepast zijn en dat kinderen meer antibiotica krijgen dan welke andere leeftijdsgroep dan ook. De nieuwe bevindingen versterken de noodzaak voor clinici om voorzichtig te zijn met het voorschrijven van de juiste antibiotica. Hij voegde hieraan toe: "Onze bevindingen suggereren dat het voorschrijven van antibiotica een veranderbare risicofactor vormt - een verandering in voorschrijfpatronen kan de huidige epidemie van nierstenen bij kinderen verminderen."

Vertaling: Andre Teirlinck