Medicijnresten verstoren het waterleven steeds meer
NEDERLANDS INSTITUUT VOOR ECOLOGIE (NIOO-KNAW)
Laten we het klimaat even vergeten. Er is nog een mondiale
verandering, grotendeels aan het oog onttrokken, die voor steeds
meer verstoringen zorgt. Medicijnresten in het water kunnen de
daarin levende dieren doden en hun voedselketen en reproductieve
cyclus volledig in de war brengen. Een internationaal team van
onderzoekers onder leiding van het NIOO-KNAW vraagt dringend de
aandacht voor een betere afvalwaterverwerking en bio-afbreekbare
medicijnen.
Algen die steeds minder eetbaar worden voor watervlooien en
vissen, waardoor ze verhongeren. Waterdieren die ongewild van
geslacht veranderen. En vissen op hun jaarlijkse tocht die hun
paaigebied niet weten te vinden. Dit zijn maar een paar van de
verstorende effecten van medicijnresten op het waterleven.
“Chemische stoffen uit geneesmiddelen verstoren de chemische
communicatie onderwater,” zegt het hoofd Aquatische Ecologie van het
NIOO, Ellen van Donk. Zij leidt het team van Nederlandse, Duitse en
Amerikaanse onderzoekers, die het probleem in kaart brengen in het
volgende nummer van Reviews of Environmental Contamination and
Toxicology. “Als je goed kijkt zie je dat de gevolgen nu steeds
zichtbaarder worden in meren en plassen wereldwijd.”
Geurlandschap
Het is niet te zien, maar onder water wordt er heel wat ‘gekletst’.
Het grootste deel ervan bestaat in de vorm van ‘infochemicaliën’:
door het water vervoerde stoffen die door waterplanten en -dieren
worden afgescheiden. Denk bijvoorbeeld aan de geur van een watervlo,
die door een vis wordt opgepikt.
Het waterleven hangt af van dit ingewikkelde ‘geurlandschap’ van
informatie om een partner of eten te vinden, en om natuurlijke
vijanden te kunnen ontlopen. Maar zelfs lage concentraties van
stoffen uit medicijnen kunnen een enorme invloed hebben. ”Sommige
van deze stoffen lijken bijvoorbeeld erg op natuurlijke
infochemicaliën”, legt Van Donk uit, “dus kunnen ze ongewild een
soortgelijke reactie uitlokken. Of het omgekeerde kan gebeuren, dat
cruciale communicatie wordt geblokkeerd.”
Toename
Een steeds grotere hoeveelheid medicijnresten, zoals vrouwelijke
hormonen uit de anticonceptiepil, zijn terecht gekomen in het water,
via de urine van mensen en vee. Deze resten zijn niet goed
biologisch afbreekbaar en rioolzuiveringsinstallaties zijn niet
uitgerust om ze te verwijderen.
“We hebben geen harde cijfers”, zegt Van Donk, “maar metingen van
het oppervlaktewater wijzen erop dat er wel een aanzienlijke
stijging is in de concentraties van hormoonresten, antidepressiva en
pijnstillers.”
Oplossingen
De beste manier om deze stiekem voortschrijdende wereldwijde
verandering te bestrijden is volgens Van Donk en haar team een
effectievere manieren van waterzuivering. “Bovendien moeten we
kijken naar hoe medicijnen beter door het menselijk lichaam kunnen
worden opgenomen.” Dat zou bijvoorbeeld kunnen door medicijnen
bioafbreekbaar te maken, of door ervoor te zorgen dat ze helemaal in
het lichaam worden opgenomen.
“Bij het NIOO experimenteren we al met een alternatieve vorm van
afvalwaterzuivering, met gebruikmaking van micro-organismen en
algen”, voegt Van Donk toe. “Hierdoor kunnen wij waardevolle
zogenaamde ‘afval’-stoffen hergebruiken en tevens onderzoeken we of
medicijnresten zo beter kunnen worden afgebroken.”
Vertaling: Astrid Zwart
Steun ons werk, bezoek eens de Leefbewust webwinkel
De Leefbewust webwinkel richt zich voornamelijk op plantaardige
produkten zoals bessen, kruiden, grassen, algen, algenolie, zaden,
een natuurlijke multivitamine en de krenten uit de pap qua
voedingssupplementen. We zijn eigenlijk altijd op zoek naar de beste
versies van produkten. Zo hebben we schone Chlorella uit
binnenkweek, Spirulina gekweekt in bassins in de woestijn van
California en de betere kwaliteit tarwegras uit Nieuw Zeeland.
Bezoek de webwinkel
