Antipsychotische medicatie verhoogt risico op longontsteking
bij patiënten met Alzheimer
UNIVERSITY OF EASTERN FINLAND
Volgens nieuw onderzoek door de University of Eastern Finland
(UEF) worden antipsychotische medicijnen geassocieerd met een
verhoogd risico op longontsteking bij mensen met de ziekte van
Alzheimer. Aan het begin van de antipsychotische behandeling was het
risico op longontsteking het hoogst, en bleef verhoogd bij langdurig
gebruik. Er werden geen grote verschillen gevonden tussen de meeste
algemeen gebruikte antipsychotica onderling.
Longontsteking stond in 2005 door de FDA (Food and Drug
Administration) genoteerd als een van de voornaamste doodsoorzaken
in de waarschuwingen voor gebruik van antipsychotica voor de
behandeling van gedrags- en psychologische symptomen van dementie.
Sinds die tijd worden in verschillende studies antipsychotica in
verband gebracht met een verhoogd risico op longontsteking, maar
studies over mensen met dementie zijn schaars. Desondanks gebruikt
bijna eenderde van de Finnen met Alzheimer antipsychotische
medicatie.
Het verband tussen antipsychotische medicatie en
ziekenhuisopnames of overlijden als gevolg van longontsteking tussen
2005-2012 werd onderzocht door MEDALZ, een op registers gebaseerde
landelijke cohortstudie van de UEF. Er deden 60.584 mensen met een
klinisch geverifieerde diagnose van de ziekte van Alzheimer mee aan
de studie. Personen die antipsychotische medicijnen hadden gebruikt
of longontsteking hadden binnen een jaar voor het begin van de
follow-up, en degenen die leden aan schizofrenie en bipolaire
stoornissen, werden uitgesloten van deelname aan de studie. De
resultaten werden vergeleken met een overeenkomstige cohortstudie
over personen zonder de ziekte van Alzheimer.
De naar leeftijd aangepaste gevallen van longontsteking tijdens
periodes van antipsychotica gebruik was hetzelfde bij de patiënten
met en zonder Alzheimer (resp. 9,5/100 personen-jaren en 10,2/100
personen-jaren) terwijl het hogere risico op longontsteking bij
personen met Alzheimer meer evident was tijdens niet-gebruik
(4,8/100 personen-jaren bij degenen met Alzheimer en 2,4/100
personen-jaren bij personen zonder Alzheimer). Dus werd het gebruik
van antipsychotica in verband gebracht met een tweevoudig risico op
longontsteking bij mensen met de ziekte van Alzheimer en zelfs een
verhoogd relatief risico (3,43-voud) onder degenen zonder de ziekte
van Alzheimer.
De conclusies geven aan dat het gebruik van antipsychotica in
verband wordt gebracht met een groter risico op longontsteking,
ongeacht leeftijd, toegepaste onderzoeksvorm, duur van de
behandeling, medicijnkeuze, of comorbiditeit. Bovendien werden
alleen gevallen van longonsteking bestudeerd die leidden tot
ziekenhuisopname of overlijden, wat betekent dat het feitelijke
verhoogde risico zelfs nog hoger kan zijn. Daarom zou de
voordeel/risicoverhouding zorgvuldig overwogen moeten worden als
antipsychotica worden voorgeschreven, en de behandeling zou, voor
zover klinisch haalbaar, zo kort mogelijk moeten zijn.
Ook onderzoekers van de Universiteit van Helsinki en het
Karolinska Intitutet deden mee aan de studie.
Vertaling: Ellen Lam