Verhoogde niveaus van radon gevonden in de huizen van
Pennsylvania sinds het begin van schaliegasboringen
Niveaus van radon, een bekend carcinogeen, stijgen
sinds 2004, het tijdstip dat het boren voor een nieuw type van
aardgas goed is begonnen.
Onderzoekers aan de Johns Hopkins Bloomberg School
of Public Health zeggen dat het niveau van radon in Pennsylveense
huizen sinds 2004 gestegen is, de tijd dat de fracking-industrie
begon met het aanboren van gasbronnen in de staat. De bevindingen
werden online gepubliceerd op 9 april in Environmental Health
Perspectives.
De onderzoekers vonden ook dat de gebouwen gelegen
in de provincies waar aardgas het actiefst wordt gewonnen in de
afgelopen tien jaar, aanzienlijk hogere metingen van radon laten
zien in vergelijking met gebouwen in gebieden met lage activiteit.
Voor 2004 waren er geen verschillen. Radon, een geurloos radioactief
gas, wordt beschouwd als de op één na belangrijkste oorzaak van
longkanker in de wereld na roken.
"Een plausibele verklaring voor verhoogde radon
niveaus bij mensen thuis is de ontwikkeling van duizenden
onconventionele aardgasputten in Pennsylvania in de afgelopen 10
jaar", zegt onderzoeksleider Brian S. Schwartz, MD, professor aan
het Department of Environmental Health Sciences van de Bloomberg
School. "Deze bevindingen maken ons bezorgd."
De studie, uitgevoerd met Geisinger Health System
Pennsylvania, analyseerde meer dan 860.000 radon metingen opgenomen
in een database van 1989 tot 2013 van het Pennsylvania Department of
Environment Protection. Radon niveaus worden vaak gemeten als een
woning wordt gekocht of verkocht; veel van de onderzoeksgegevens
kwam van dergelijke metingen. De onderzoekers evalueerden de radon
concentraties t.o.z. van geologie, watervoorziening, het seizoen,
het weer, het type gemeenschap en andere factoren.
Tussen 2005 en 2013 werden 7469 onconventionele
aardgasputten geboord in Pennsylvania met behulp van hydraulisch
breken ("fracking") om het aardgas te bevrijden uit de leisteen. Tot
voor kort werden de meeste natuurlijke gasbronnen gecreëerd door
verticaal boren in poreuze zones van rotsformaties, zoals zandsteen,
om het gas vrij te maken. Deze staan bekend als conventionele
aardgasbronnen. In de afgelopen jaren is er een enorme stijging in
het boren van onconventionele aardgasputten in 18 staten in het hele
land. In tegenstelling tot de conventionele bronnen zit gas niet in
de schalie te wachten om te worden weggepompt. In plaats daarvan
worden de schalielagen gebroken waarbij grote hoeveelheden aardgas
vrijkomen. Dit wordt gedaan door eerst diep in de grond verticaal te
boren en dan weer horizontaal. Daarna komt het fracking proces
waarbij miljoenen liters water met specifieke chemicaliën worden
ingepompt om het gas te extraheren.
Dit verstorend proces dat gas aan de oppervlakte
brengt kan ook zware metalen en organische en radioactieve
materialen in het milieu brengen zoals radium-226, dat uiteenvalt in
radon. De meeste blootstelling aan radon binnenshuis is gekoppeld
aan de verspreiding van het gas uit de bodem. Het wordt ook gevonden
in bronwater, aardgas en de omgevingslucht.
Gemiddeld over de gehele onderzoeksperiode hadden
huizen en andere gebouwen aangesloten op bronwater een 21 procent
hogere concentratie aan radon dan deze die op het openbaar net waren
aangesloten. Huizen en gebouwen gelegen in landelijke en suburbane
gemeenten, waar het grootste deel van de gasputten zich bevinden,
hadden een 39 procent hogere concentratie van radon dan die in
steden.
Omdat radon natuurlijk voorkomt in gebieden zonder
adequate ventilatie - zoals veel kelders - kan radon cumuleren tot
niveaus die het risico op longkanker aanzienlijk doet toenemen.
De hoofdauteur is Joan A. Casey, een Robert Wood
Johnson Foundation Health & Society Scholar aan de Universiteit van
California-Berkeley en San Francisco, die haar doctoraat behaalde
aan de Bloomberg School in 2014. Ze zegt dat het onduidelijk is of
het teveel aan radon bij mensen thuis komt van radium uit het
bronwater bezoedeld door het fracking of door de lucht in de buurt
van de gasputten of uit het schaliegas dat meer radon bevat dan
conventioneel gas en zo de huizen binnenkomt langs fornuizen en
ovens. Een andere mogelijkheid, zegt ze, is dat in het afgelopen
decennium gebouwen die meer geïsoleerd zijn, de radon minder
afvoeren. In het verleden kwam radon de huizen binnen langs scheuren
en andere openingen in gebouwen.
"Door het boren van 7000 gaten in de grond, kan
fracking de geologie overhoop gooien en nieuwe wegen creeëren voor
radon", aldus Casey. "Nu zijn er een heleboel potentiële manieren
waarbij fracking radon kan verspreiden."
Aardgas wordt doorgaans via pijpleidingen
getransporteerd aan 10 mijl per uur, wat betekent dat het over de
gehele staat gaat in één dag. Radon heeft een halfwaardetijd van
ongeveer vier dagen, wat betekent dat er 95 procent van de
radioactiviteit verloren gaat na 20 dagen.
De staat Pennsylvania heeft onlangs een
uitgebreide set van metingen uitgevoerd in de buurt van 34
gasputten, met inbegrip van luchtmonsters voor radon in de buurt van
vier putten die geen hoge niveaus van het radioactieve gas lieten
zien. Maar de onderzoekers zeggen dat hun studie, waarbij wordt
gekeken naar het niveau in honderdduizenden woningen en andere
gebouwen, een betere manier is om de potentiële cumulatieve effecten
van alle putten te beoordelen.
"Ik denk niet dat we deze bevindingen kunnen
negeren", zegt Schwartz. "Onze studie kan worden verbeterd door het
opnemen van informatie die niet beschikbaar was bij het begin van
onze analyse, zoals de vraag hoe frekwent aardgas wordt gebruikt
voor verwarming en koken, of er radon sanering is in de gebouwen en
wat de algemene toestand van de funderingen is. Verdere studies
moeten ondernomen worden omdat het aantal geboorde putten blijft
toenemen en de mogelijke problemen die zich voordoen door onze
studie niet opgelost zijn. "
Vertaling: Andre Teirlinck
