Kan suiker verantwoordelijk zijn voor de obesitas
en diabetes epidemieën?
Het idee dat suiker een fundamentele oorzaak zou
kunnen zijn van de wereldwijde obesitas en diabetes
epidemieën, met schadelijke gevolgen voor het menselijk
lichaam die verder gaan dan alleen lege calorieën, moet
opnieuw serieus worden overwogen, betoogt journalist en
auteur Gary Taubes in The BMJ vandaag.
Te midden van zo'n enorme volksgezondheidscrisis zegt
Taubes: "We moeten meer doen om de consumptie te
ontmoedigen terwijl we ons inzicht in de rol van suiker
verbeteren".
Artsen vermoeden al lang dat suiker niet alleen een
bron van overtollige calorieën is, maar een fundamentele
oorzaak van obesitas en diabetes type 2, schrijft
Taubes. Maar tot voor kort domineerden de vetconsumptie
en de totale energiebalans het debat over obesitas en de
aard van een gezond voedingspatroon.
Officiële schattingen zijn dat één op de elf mensen
in de Verenigde Staten diabetes heeft; één op de zestien
in de UK - en de laatste schattingen suggereren dat
obesitas en diabetes nu het Amerikaanse
gezondheidszorgsysteem maar liefst $ 1 miljard (£ 740
miljoen, € 850 miljoen) per dag kosten.
In 2016 beschreef algemeen directeur van de
Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), Margaret Chan, de
dubbele epidemieën van obesitas en diabetes wereldwijd
als een "slow motion-ramp" en stelde dat de kans om te
voorkomen dat de huidige "slechte situatie" "veel
slechter" zou worden, "vrijwel nul" was.
Waarom, ondanks al onze inspanningen, zijn deze
epidemieën niet meer onder controle, vraagt Taubes zich
af. Een eenvoudige verklaring zou kunnen zijn dat ons
begrip van de oorzaak van de ziekte gebrekkig is.
Het afgelopen decennium is er een hernieuwde
belangstelling voor de mogelijkheid dat calorische
zoetstoffen - met name suiker en fructosesiropen - een
belangrijke rol spelen bij het veroorzaken van obesitas
en diabetes - en grote volksgezondheidsorganisaties
bevelen nu strikte limieten aan voor de consumptie van
deze "vrije suikers".
Maar Taubes stelt dat deze aanbevelingen alleen
suiker als doelwit hebben voor zijn calorieën en niet
als een potentieel causaal ziekteverwekker.
Wat als het probleem de suiker zelf is, vraagt hij?
Suiker wordt anders gemetaboliseerd dan andere
voedingsmiddelen die rijk zijn aan koolhydraten en kan
schadelijke effecten hebben op het menselijk lichaam,
onafhankelijk van de calorische waarde ervan.
Het bewijs dat suiker schadelijke kwaliteiten heeft
onafhankelijk van zijn calorieën, is nog steeds
dubbelzinnig, zegt Taubes. "Als het waar is, verandert
het echter hoe we de gevaren van suikerconsumptie moeten
communiceren."
Het instellen van een bovengrens op de hoeveelheid
suiker die mag worden geconsumeerd in een gezond dieet
is een goed begin, "maar we weten niet of het aanbevolen
niveau voor iedereen veilig is", waarschuwt hij. "Het
kan zijn dat voor mensen met obesitas of diabetes, of
beide, zelfs een beetje te veel is, en de
alomtegenwoordigheid van suikerhoudende producten kan
het voor veel mensen moeilijk maken om een gezond
suikergebruik te handhaven."
Gezien de omvang van de zwaarlijvigheids- en
diabetesepidemieën, "zou een gezamenlijk
onderzoeksprogramma om betrouwbare kennis over dit
onderwerp te bekomen tot onze hoogste prioriteiten
moeten behoren", besluit hij. "Ondertussen moeten we de
onzekerheden erkennen terwijl we nog steeds de
consumptie ervan afraden.”
vertaling: Andre Teirlinck
