'Derdehands roken' veroorzaakt DNA-schade en mogelijk
kanker
Sigarettenrook die zich vastklampt aan
muren en meubels is een stinkende overlast maar nieuw
onderzoek vindt dat het een veel ernstiger bedreiging kan
vormen, vooral voor jonge kinderen die speelgoed en andere
door rook aangetaste voorwerpen in hun mond nemen.
Wetenschappers melden dat een verbinding van deze 'derde
hands rook' die zich vormt wanneer "tweede hands rook'
reageert met binnenhuislucht onze DNA beschadigt en mogelijk
kanker kan veroorzaken.
Hun uiteenzetting was één van de meer dan
10.000 presentaties op de 247e National Meeting & Exposition
van de American Chemical Society (ACS ), 's werelds grootste
wetenschappelijke organisatie.
Bo Hang, Ph.D., die het onderzoek
presenteerde zei, dat hoewel het idee van de 'derde hands
rook' zijn debuut was in onderzoekskringen in 2009, er meer
en meer bewijzen zijn die suggereren dat de menselijke
gezondheid er door kan bedreigd worden.
"Het beste argument voor het instellen van
een verbod op roken binnenshuis is eigenlijk het "derde
hands roken", zegt Hang, wetenschapper aan het Lawrence
Berkeley National Laboratory (LBNL).
Onderzoekers hebben ontdekt dat veel van
de meer dan 4.000 verbindingen in "tweede hands rook", die
door de lucht zweven als een sigaret wordt gerookt, lang
nadat een sigaret wordt gedoofd, blijft hangen. Op basis van
studies uitgevoerd door Hugo Destaillats, Ph.D., ook op
LBNL, kunnen deze stoffen gaan reageren met binnenhuis
stoffen zoals ozon en salpeterzuur waarbij gloednieuwe
verbindingen worden gecreeërd waarvan sommige
kankerverwekkend zijn.
Eén van die verbindingen is gekend onder
het acroniem NNA. Hang's onderzoek heeft aangetoond dat NNA,
een tabak specifieke nitrosamine, zich hecht aan DNA als een
omvangrijk adduct (een stuk DNA gebonden aan een
kankerverwekkende stof) en andere adducten vormt in
laboratorium reageerbuizen. Andere verbindingen die zich
hechten aan DNA hebben de neiging om genetische mutaties te
veroorzaken. NNA bewerkt het DNA zoals een verwante
verbinding genaamd NNK, een goed bestudeerd bijproduct van
nicotine en een bekend krachtig carcinogeen. Dergelijke
DNA-schade kan leiden tot ongecontroleerde celgroei en de
vorming van tumoren.
Net zoals het jaren duurde om de
kankerverwekkende effecten aan te nemen van de eerste hand
rook die wordt ingeademd als een persoon rookt kan het ook
lang duren om iedereen te overtuigen van het verband tussen
'derde hands rook' of NNA en kanker, zei Hang. Maar vroeg
onderzoek naar de aard, de blootstelling en
gezondheidseffecten waren overtuigend genoeg om een
onderzoeksconsortium dat zich toelegt op het onderzoek van
'derde hands rook', in Californië op te richten in 2010. Dat
consortium steunde de studie van Hang over de geïnduceerde
DNA-schade door NNA, waarvan de resultaten uiteindelijk
kunnen gebruikt worden als biomarkers om mensen die zijn
blootgesteld aan "derde hands roken' te identificeren.
Het grootste potentieel gezondheidsrisico
is voor baby's en peuters merkte hij op. Als ze kruipen en
hun handen of speelgoed in hun mond steken kunnen ze in
aanraking komen met "derde hands rook". Hun geringe omvang
en vroeg ontwikkelingsstadium maakt ze kwetsbaarder dan
volwassenen.
Hoewel veel openbare plaatsen het roken
verbieden, merkte Hang op dat mensen nog steeds kunnen roken
in de meeste appartementen en prive-woningen - en roken
blijft een groot probleem voor de volksgezondheid. In 2011
meldden bijna 44 miljoen Amerikaanse volwassenen dat zij
sigaretten roken, een verslaving die geldt als de
belangrijkste oorzaak van vermijdbare doodsoorzaken. En 34
miljoen mensen roken elke dag, volgens gegevens van de
Centers for Disease Control & Prevention.
Tot nu toe is de beste manier om zich te
ontdoen van de derde hands rook het verwijderen van
aangetaste voorwerpen, zoals banken en vloerbedekking,
alsmede het afdichten en het herschilderen van de muren en
soms zelfs vervangen van besmette wanden, legde hij uit. Het
vervangen van meubilair is wellicht prijzig maar grondig
stofzuigen en wassen van kleding, gordijnen en beddengoed
kan ook al helpen.
Vertaling Andre Teirlinck
