Verrassende bevinding toont aan dat oxytocine slechte
herinneringen oproept en angst en bezorgdheid kan verhogen.
Het blijkt dat het liefdehormoon oxytocine
twee gezichten heeft. Oxytocine is al lang bekend als het
warme, gezellig hormoon dat gevoelens van liefde, sociale
binding en welzijn bevordert. Het is ook getest als een
anti-angst geneesmiddel. Maar uit een nieuw Northwestern
Medicine ® onderzoek blijkt dat oxytocine ook emotionele
pijn kan veroorzaken, een geheel nieuwe, donkerder
identiteit van het hormoon.
Oxytocine lijkt de reden te zijn voor stressvolle sociale
situaties, gepest worden op school of gekweld door een baas
kan tot angst en onrust leiden in de toekomst.
Dat komt omdat het hormoon eigenlijk het sociaal geheugen
versterkt in een specifiek gebied van de hersenen, hebben
Noordwest wetenschappers ontdekt.
Als een sociale ervaring negatief of stressvol is,
activeert het hormoon een deel van de hersenen dat het
geheugen versterkt. Oxytocine verhoogt ook de vatbaarheid
voor het gevoel van angst tijdens stressvolle
gebeurtenissen.
(Vermoedelijk versterkt oxytocine ook positieve sociale
geheugens en het gevoel van welzijn, maar dat onderzoek is
gaande.)
De bevindingen zijn belangrijk omdat chronische sociale
stress één van de belangrijkste oorzaken is van angst en
depressie, terwijl de positieve sociale interacties de
emotionele gezondheid verbeteren. Het onderzoek, dat werd
uitgevoerd bij muizen, is bijzonder relevant omdat oxytocine
momenteel getest wordt als een anti-angst geneesmiddel in
verschillende klinische onderzoeken.
"Door het begrijpen van de dubbele rol van het oxytocine
systeem bij het ontstaan of het verminderen van angst,
afhankelijk van de maatschappelijke context, kunnen we
oxytocine behandelingen die het welzijn verbeteren
optimaliseren in plaats van het triggeren van negatieve
reacties", zegt Jelena Radulovic, de senior auteur van de
studie en de Dunbar Professsor van Bipolaire Stoornis aan de
Northwestern University Feinberg School of Medicine. Het
document werd gepubliceerd op 21 juli in Nature
Neuroscience.
Dit is de eerste studie die oxytocine koppelt aan sociale
stress en zijn vermogen om angst en vrees te verhogen als
reactie op toekomstige stress. Noordwest wetenschappers
ontdekten ook de regio in de hersenen die verantwoordelijk
is voor deze effecten - het laterale septum - en het pad of
de route die oxytocine gebruikt in dit gebied om angst en
onrust te versterken.
De wetenschappers ontdekten dat oxytocine het negatieve
sociale geheugen en toekomstige angst versterkt door het
triggeren van een belangrijke signalerende molecule - ERK
(extracellular signal regulated kinases) - dat wordt
geactiveerd gedurende zes uur na een negatieve sociale
ervaring. ERK veroorzaakt verhoogde angst. De regio is
betrokken bij emotionele en stressreacties.
De bevindingen verrasten de onderzoekers, die verwachtten
dat oxytocine positieve emoties zou moduleren in het
geheugen op basis van haar lang vermeend verband met liefde
en sociale binding.
"Oxytocine wordt meestal beschouwd als een
stress-reducerend middel gebaseerd op tientallen jaren van
onderzoek," zei Yomayra Guzman, een doctoraal student in het
lab Radulovic's en hoofdauteur van de studie. "Met dit nieuw
diermodel zien we hoe angst verhoogt in plaats van te
reduceren en waarbij de moleculaire veranderingen meespelen
in ons centrale zenuwstelsel. '
Het nieuwe onderzoek volgt drie recente menselijke
studies met oxytocine, die een ingewikkelder inzicht geven
in de rol die het hormoon bij emoties biedt.
Alle nieuwe experimenten werden uitgevoerd in het
laterale septum. Dit gebied heeft de hoogste oxytocine in de
hersenen en een hoog gehalte aan oxytocinereceptoren bij
alle soorten van muizen en bij de mens.
"Dit is belangrijk omdat de variabiliteit van oxytocine
receptoren in verschillende soorten enorm is," zei
Radulovic. "We wilden dat het onderzoek ook relevant was
voor de mens."
Experimenten met muizen in de studie stelden vast dat 1)
oxytocine essentieel is voor de versterking van het geheugen
van negatieve sociale interacties en 2) oxytocine verhoogt
angst en onrust bij toekomstige stressvolle situaties.
Experiment 1: Oxytocine Versterkt Slechte Herinneringen
Drie groepen muizen werden individueel geplaatst in
kooien met agressieve muizen en ervaarden een sociale
nederlaag, een stressvolle ervaring voor hen. Bij één groep
ontbraken de oxytocinereceptoren, in wezen de stekker
waarbij het hormoon toegang heeft tot de hersencellen. Door
het ontbreken van de receptoren kan oxytocine niet in de
hersenen geraken. De tweede groep had een verhoogd aantal
receptoren waardoor de hersencellen werden overspoeld met
het hormoon. De derde controlegroep had een normaal aantal
receptoren.
Zes uur later werden de muizen terug naar de kooien
gebracht met de agressieve muizen. De muizen zonder
oxytocinereceptoren bleken zich de agressieve muizen niet te
herinneren en toonden geen angst. Wanneer de muizen met
verhoogde aantal oxytocine receptoren opnieuw bij de
agressieve muizen kwamen vertoonden zij een intense
angstreactie en vermeden de agressieve muizen.
Experiment 2: Oxytocine verhoogt angst voor toekomstige
stress
Opnieuw werden de drie groepen muizen blootgesteld aan de
stressvolle ervaring van sociale nederlaag in de kooien van
andere agressievere muizen. Ditmaal, zes uur na deze
toestand, werden de muizen in een doos geplaatst waar ze een
korte elektrische schok kregen waardoor ze schrokken maar
geen pijn ervaarden. Vierentwintig uur later werden de
muizen terug naar dezelfde box gebracht maar zonder schok.
De muizen zonder oxytocinereceptoren vertoonden geen
verhoogde angst wanneer ze opnieuw werden geplaatst in de
doos waarin ze de schok hadden gekregen. De tweede groep,
die extra oxytocine receptoren hadden, bleek veel grotere
angst te hebben. De derde controlegroep vertoonde een
gemiddelde angstreactie.
"Dit experiment toont aan dat na een negatieve sociale
ervaring de oxytocine angst en vrees triggert in een nieuwe
stressvolle situatie," zei Radulovic.
Vertaling: Andre Teirlinck
