Langdurige blootstelling aan luchtverontreiniging kan in verband worden gebracht met een verhoogd risico op beroerte en coronaire hartziekten, zelfs als de niveaus onder de door de EU en de WHO vastgestelde limieten liggen. Dat hebben onder meer onderzoekers van Karolinska Institutet in Zweden en Helmholtz Zentrum München in Duitsland aangetoond in een grote Europese studie gepubliceerd in The Lancet Planetary Health.
“Onze resultaten geven aan dat de huidige richtlijnen voor luchtkwaliteit onvoldoende bescherming bieden”, zegt Petter Ljungman, universitair hoofddocent aan het Institute of Environmental Medicine aan het Karolinska Institutet en mede-laatste auteur van het artikel.
Het onderzoek is een grote Europese samenwerking en omvat meer dan 137.000 deelnemers uit zes verschillende cohorten in Zweden, Denemarken, Nederland en Duitsland die gemiddeld 17 jaar werden gevolgd. De onderzoekers onderzochten of er een verband is tussen beroerte of acute coronaire hartziekte en langdurige blootstelling aan fijnstof (deeltjes met een massa kleiner dan 2,5 micron in diameter, PM2,5), stikstofdioxide (NO2), zwarte koolstof en ozon. (O3).
“We ontdekten een toename van 10 procent in het risico op een beroerte voor elke toename van 5 microgram per kubieke meter fijnstof in de lucht waar je woont. Ons onderzoek toont aan dat luchtvervuiling in stedelijke gebieden bijdraagt aan het risico op een beroerte, zelfs na correctie voor geluid”, zegt Annette Peters, directeur van het Instituut voor Epidemologie van Helmholtz Zentrum München, die het onderzoek van Duitse kant leidde.
De onderzoekers konden ook stikstofdioxide en zwarte koolstof koppelen aan een verhoogd risico op een beroerte. Alleen stikstofdioxide werd in verband gebracht met een verhoogd risico op coronaire hartziekten; elke 10 microgram per kubieke meter toename van stikstofdioxide in de lucht zorgde voor een toename van 4 procent in het risico op coronaire hartziekten. Het onderzoek kan echter geen causaal verband aantonen.
De onderzoekers konden geen veilige drempels ontdekken waaronder niveaus van luchtvervuiling onschadelijk zijn voor de cardiovasculaire gezondheid. De nadelige effecten van fijnstof en stikstofdioxide werden ook gezien wanneer de analyses werden beperkt tot deelnemers die werden blootgesteld aan niveaus onder de door de WHO en EU gestelde limieten (respectievelijk 10 en 25 μg/m³ voor PM2,5 en 40 μg/m³ voor NO2).
“Dit is zorgwekkend en heeft een grote impact op hoe agressief we moeten streven naar een goede luchtkwaliteit om veelvoorkomende en ernstige ziekten te voorkomen”, zegt Petter Ljungman.