Een nieuwe studie die tijdens de UEG Week 2019 werd gepresenteerd heeft uitgewezen dat 18 veelgebruikte categorieën van medicijnen de taxonomische structuur en het metabolische potentieel van de darmflora op grote schaal beïnvloeden. Acht verschillende categorieën geneesmiddelen bleken ook de antimicrobiële mechanismen van resistentie bij de deelnemers te verhogen.
Onderzoekers van het Universitair Medisch Centrum Groningen en het Maastricht Universitair Medisch Centrum keken naar 41 veelgebruikte categorieën en beoordeelden 1883 fecale monsters van een op populatie gebaseerde groep, patiënten met IBD en patiënten met IBS vermengd met gezonde controles.
De onderzoekers vergeleken de taxonomische en metabole functieprofielen van gebruikers van medicijnen met niet gebruikers, waarbij gekeken werd naar het effect van enkelvoudig medicatiegebruik en vervolgens gecombineerd medicatiegebruik. De waargenomen veranderingen kunnen het risico op darminfecties, obesitas en andere ernstige aandoeningen en aandoeningen die verband houden met de darmflora vergroten.
Darmflora is de populatie van microben die in de darm leeft. Ze bevat tientallen biljoenen micro organismen, waaronder minstens 1000 verschillende soorten bekende bacteriën. De microbiota populatie van de menselijke darmen wordt beïnvloed door een aantal verschillende factoren, waaronder medicatie. Het microbioom heeft de afgelopen 15 jaar steeds meer aandacht gekregen met talrijke onderzoeken die veranderingen in de darmflora rapporteren tijdens niet alleen obesitas, diabetes en leveraandoeningen, maar ook bij kanker en neuro degeneratieve ziekten.
De categorieën die de grootste impact op het microbioom hebben, zijn onder meer:
• Protonpompremmers (PPI’s) – gebruikt voor de behandeling van dyspepsie, die tussen 11% en 24% van de Europese bevolking treft. PPI’s worden ook gebruikt voor de behandeling van maagzweren, uitroeiing van H. Pylori, gastro-reflux en Barrett-slokdarm.
• Metformine – gebruikt als behandeling voor diabetes type 2 dat 10% van de Europese volwassenen treft.
• Antibiotica – gebruikt om bacteriële infecties te behandelen, jaarlijks ingenomen door 34% van de Europese bevolking
• Laxeermiddelen – gebruikt om constipatie te behandelen en te voorkomen, bij 17% van de Europese volwassenen
De darmflora van PPI-gebruikers vertoonden een overvloed aan bacteriën in het bovenste deel van het maagdarmkanaal en een verhoogde vetzuur productie, terwijl gebruikers van metformine hogere niveaus van de potentieel schadelijke bacteriën Escherichia coli (E. coli) hadden.
De onderzoekers ontdekten ook dat nog eens zeven categorieën van medicijnen geassocieerd waren met significante veranderingen in bacteriële populaties in de darmen. Het gebruik van bepaalde antidepressiva (SSRI’s genoemd) door mensen met IBS ging gepaard met een overvloed aan de potentieel schadelijke bacteriesoort Eubacterium ramulus. Het gebruik van orale steroïden ging gepaard met hoge methanogene bacteriën wat in verband is gebracht met obesitas en een verhoging van de BMI.
Hoofdonderzoeker Arnau Vich Vila zei: “We weten al dat de efficiëntie en de toxiciteit van bepaalde medicijnen worden beïnvloed door de bacteriële samenstelling van het maagdarmkanaal en dat de darmflora verband houdt met meerdere gezondheidsproblemen; daarom is het cruciaal om te begrijpen wat de gevolgen zijn van medicatiegebruik op de darmflora. Ons werk benadrukt het belang van het overwegen van de rol van de darmflora bij het ontwerpen van behandelingen en wijst ook op nieuwe hypothesen die bepaalde bijwerkingen van medicatie gebruik zouden kunnen verklaren.”
Vertaling persbericht Andre Teirlinck