Kan vasten MS-symptomen verbeteren?
Onderzoek naar effecten van vasten op het
immuunsysteem en darmflora.
WASHINGTON UNIVERSITY SCHOOL OF MEDICINE.
Mensen met multiple sclerose (MS) moeten een
overvloed aan tegenstrijdige adviezen aanhoren die
suggereren dat speciale diëten - van het vermijden van
bewerkte voedingsmiddelen tot koolhydraatarm eten - hun
symptomen zullen verlichten. Maar het bewijs is schaars
dat veranderingen in het dieet de vermoeidheid of andere
MS-symptomen kunnen verbeteren.
"Mensen horen wonderbaarlijke verhalen over patiënten
die herstellend zijn van het vermogen om te lopen nadat
ze begonnen zijn met één of ander dieet en iedereen wil
dit graag geloven", zei Laura Piccio, MD, universitair
hoofddocent neurologie aan de Washington University
School of Medicine in St. Louis. "Het enige wat we nu
hebben zijn anekdotes, het feit is dat een dieet
inderdaad kan helpen bij MS-symptomen, maar onderzoeken
hierop zijn nog niet uitgevoerd.”
Dat is de reden waarom Piccio één dieet heeft
onderzocht. Ze heeft een proef gestart om te evalueren
of het drastisch verminderen van calorieën twee keer per
week de immuunomgeving van het lichaam en de darmflora
kan veranderen en mogelijk het verloop van de ziekte kan
beïnvloeden. De studie is het gevolg van eigen onderzoek
dat laat zien dat vasten MS-achtige symptomen bij muizen
kan verminderen.
MS is een verraad: iemands eigen immuunsysteem keert
zich tegen zijn of haar zenuwstelsel. Afhankelijk van
welke zenuwen bij de aanval worden beschadigd,
verschillen de tekenen en symptomen sterk: vermoeidheid,
gevoelloosheid of zwakte in de ledematen, duizeligheid,
visusproblemen, tintelingen en pijn. Patiënten met
relapsing-remitting MS - de meest voorkomende vorm -
kunnen gedurende maanden of jaren tussen perioden van
ziekte stabiel zijn.
Piccio en collega's kozen patiënten met
relapsing-remitting MS voor een studie van 12 weken. De
helft bleef zeven dagen per week op zijn gebruikelijk
westers dieet, terwijl de andere helft zich vijf dagen
per week zich ook aan dit dieet hield maar de resterende
twee dagen zich beperkte tot 500 calorieën groenten.
De proef is gebaseerd op bevindingen van een studie
met muizen uitgevoerd door Piccio en Yanjiao Zhou, MD,
PhD - assistent-professor aan de Universiteit van
Connecticut die darmflora gebaseerde therapieën
bestudeert en werden eerder deze maand gepubliceerd in
het tijdschrift Cell Metabolism. De studie toont aan dat
intermitterend vasten MS-achtige symptomen verlaagt. In
de studie mochten muizen ofwel vrij eten of om de dag
gedurende vier weken voordat ze een immunisatie
ontvingen om MS-achtige symptomen te veroorzaken. Beide
groepen muizen gingen daarna nog zeven weken lang door
met hetzelfde dieet.
De muizen die om de andere dag vastten, ontwikkelden
minder snel tekenen van neurologische schade, zoals
moeite met lopen, zwakke ledematen of verlamming.
Sommige van de vastende muizen ontwikkelden MS-achtige
symptomen, maar ze verschenen later en waren minder
ernstig dan bij de muizen die elke dag aten.
Bovendien leek het immuunsysteem van de vastende
muizen te zijn verzwakt. In vergelijking met muizen die
dagelijks maaltijden gebruikten, hadden degenen die om
elke dag aten minder pro-inflammatoire immuuncellen en
meer immuuncel die de immuunrespons onder controle
houden.
"Er zijn verschillende manieren waarop vasten de
ontsteking en de immuunrespons kan beïnvloeden," zei
Piccio. Eén daarvan is door hormoonspiegels te
veranderen; we ontdekten dat de niveaus van het
anti-inflammatoir hormoon corticosteron bijna tweemaal
zo hoog waren bij de vastende muizen, maar het kon ook
via de darmflora werken."
De darmflora - de gemeenschap van microben in de darm
- helpt ons niet alleen ons voedsel te verteren en
vitaminen en aminozuren te synthetiseren. Ze helpt ook
ons immuunsysteem te ontwikkelen en volwassen te worden.
Een verandering in de samenstelling van de darmflora kan
het immuunsysteem veranderen naar een pro- of
anti-inflammatoire neiging, aldus de onderzoekers.
Na vier weken vasten beschikten de muizen over een
diverser ecosysteem in hun ingewanden dan muizen die
elke dag aten. In het bijzonder hadden de vastende
muizen meer van de kalmerende probiotische bacteriën
Lactobacillus, die andere studies bij muizen hebben
gekoppeld aan mildere MS-achtige symptomen.
Bovendien zorgden de overdracht van darmbacteriën van
muizen die vasten op niet vasthoudende muizen ervoor dat
de ontvangers minder ontvankelijk waren voor het
ontwikkelen van MS-achtige symptomen, wat suggereert dat
iets in de microbiële gemeenschap de muizen beschermde.
Deze resultaten waren bemoedigend genoeg voor Piccio
en zijn collega's om een menselijke studie met 40 tot 60
mensen te starten. Elke deelnemer onderging een
neurologische beoordeling en verstrekte bloed- en
ontlastingsmonsters aan het begin, het midden en einde
van het onderzoek. Deelnemers die reeds injecteerbare
medicijnen voor MS gebruikten, zouden hun voorgeschreven
medicatie voortzetten en iedereen die terugviel tijdens
het onderzoek kreeg een passende behandeling. Deelnemers
ontvingen maximaal $ 265 voor deelname aan het
onderzoek.
"We zijn niet op zoek naar klinisch voordeel, hoewel
we zeker een verbetering hopen te zien," zei Piccio.
"Omdat MS zo variabel is en mensen met
relapsing-remitting MS stabiel en vrijwel symptoomvrij
kunnen zijn over lange periodes, is een grotere studie
nodig om enig voordeel te zien. In plaats daarvan willen
we weten of mensen die beperkt vasten veranderingen
ondergaan in hun metabolisme, immuunrespons en
darmflora, vergelijkbaar met wat we zien bij de muizen.
"
Een pilootstudie met 16 mensen die hun calorieën om
de andere dag gedurende twee weken beperkten, vond
immuun- en microbioomveranderingen die weerspiegelen wat
bij de muizen werd waargenomen. De huidige studie is
ontworpen om die verschuivingen beter te analyseren en
misschien de weg vrij te maken voor een nog grotere
studie om na te gaan of het overslaan van maaltijden de
symptomen voor mensen met MS kan verlichten.
"Ik denk niet dat een arts die met deze ziekte werkt
denkt dat je MS alleen met een dieet kunt genezen," zei
Piccio. "Maar we kunnen het mogelijk gebruiken als een
aanvulling op de huidige behandelingen om mensen te
helpen zich beter te voelen."
Vertaling: Andre Teirlinck
