Overmaat aan cortisol beinvloedt het DNA proces en de
geestelijke gezondheid
Universiteit van Göteborg
Hoge concentraties van het stresshormoon cortisol in het lichaam
beinvloeden belangrijke DNA processen en verhogen het risico op
langdurige psychologische gevolgen. De relaties waren duidelijk in
een studie aan de Sahlgrenska Academy bij patiënten met het syndroom
van Cushing; maar de bevindingen zetten ook de deur open naar nieuwe
behandelingsstrategieën voor andere stressgerelateerde aandoeningen
zoals angst, depressie en post-traumatische stress.
"Als deze resultaten kunnen worden geverifieerd en herhaald in
andere studies, zouden ze belangrijk kunnen zijn voor de behandeling
van stress-geinduceerde psychologische gevolgen," zegt Camilla Glad,
postdoctoraal onderzoeker aan de afdeling Interne Geneeskunde en
Klinische Voeding.
De ongewone ziekte van Cushing wordt gekenmerkt door een
overproductie van cortisol als gevolg van een goedaardige tumor van
de hypofyse of bijnier. De aandoening wordt gekenmerkt door
abdominale obesitas, vetafzettingen in het gezicht en hals, hoge
bloeddruk en diabetes. Een hoge mate van de getroffen personen
riskeren ook te lijden aan het chronisch vermoeidheidssyndroom,
angst, depressie en cognitieve stoornissen
Verminderde DNA methylering.
"Zelfs als de fysieke symptomen verbeteren na een operatie aan de
tumor, tonen eerdere studies aan dat de psychiatrische problemen
grotendeels vaak aanhouden. Sommige patiënten zullen nooit meer
terugkeren naar het beroepsleven en misschien niet eens naar de
dagdagelijkse samenleving. Ze vormen een groep patiënten met grote
problemen voor wie wij zeer enthousiast zijn om nieuwe manieren van
hulp te vinden," zegt Camilla Glad.
Dat een hoge spanningsbelasting het DNA kan beinvloeden is deels
bekend. Studies van afzonderlijke genen hebben aangetoond dat
extreme stress met tijdelijk hoge cortisol de zogenaamde DNA
methylatie kan beinvloeden wat resulteert in wijzigingen in de
expressie van de eigenschappen van de genen.
In deze specifieke studie is DNA-methylatie in het menselijk
genoom voor de eerste keer onderzocht en de resultaten zijn
duidelijk: de mensen met het syndroom van Cushing, 48 in totaal,
hadden een significant lager niveau van DNA methylatie dan een
gezonde controlegroep.
Daarnaast vonden de onderzoekers dat specifieke veranderingen in
DNA-methylatie verband hebben met aanhoudende psychiatrische
problemen van de patiënten. Interessant is dat sommige van deze
bevindingen werden vastgesteld in genen in verband met cortisol
gevoeligheid en de ontwikkeling en plasticiteit van de hersenen.
Vermindering van de effecten.
"Als er een geprogrammeerde gevoeligheid is voor cortisol waarbij
de respons op depressies en angst zeer laag is, dan is dit niet goed
voor de toekomst. We hebben het over veranderingen in het DNA die
het potentieel hebben om aan te houden voor de rest van het leven en
die kunnen ook erfelijk zijn." zegt Camilla Glad.
"Als we kunnen laten zien dat DNA-methylatie leidt tot het
beinvloeden van bepaalde eiwitten, zal dit de deur naar nieuwe
behandelingsmogelijkheden openen. Met de kennis die we nu hebben,
denk ik niet dat we in staat zijn om DNA-methylatie te beinvloeden,
maar het zou kunnen dat wij op lange termijn wel in staat zijn om de
effecten tegen te gaan," zegt ze.
Vertaling: Andre Teirlinck
