Het eigen vetmetabolisme van het lichaam beschermt tegen de
schadelijke effecten van suiker
Onderzoekers aan de Universiteit van Aarhus hebben een metaboliet
ontdekt dat laat zien hoe het vetmetabolisme van het lichaam
bescherming biedt tegen de schadelijke effecten van suiker.
AARHUS UNIVERSITEIT
Medische onderzoekers, artsen en diëtisten weten al enkele jaren
dat een dieet met weinig koolhydraten en overvloedig vet een reeks
levensstijl- en leeftijdsgerelateerde aandoeningen kan voorkomen.
Maar onderzoekers wereldwijd zijn er nog niet in geslaagd uit te
leggen hoe dat komt. Ze zijn echter wel zeker dat energetische
metabolismen en hun chemische tussenproducten (metabolieten) een
centrale rol spelen.
Een interdisciplinair team van onderzoekers aan de Aarhus
University heeft nu meer dan alleen maar een belangrijk stukje van
de puzzel gevonden - een stuk suggereert dat de puzzel die onze
stofwisseling is, er enigszins anders uitziet dan de wetenschap tot
nu toe heeft geloofd. Dit is ook de reden waarom het artikel de
voorpagina heeft gehaald van het tijdschrift Cell Chemical Biology.
De onderzoekers hebben ontdekt dat het vetmetabolisme in de
cellen tegelijkertijd plaatsvindt met een ontgifting van de
schadelijke stoffen uit de bloedsuiker, die de schade kan afwenden
van leeftijdverwante aandoeningen zoals diabetes, Alzheimer en
kanker. Dit wijst erop dat we een ontgiftingssysteem hebben waarvan
we niet eerder bewust waren.
Onverwachte chemie.
De ontgifting vindt plaats in een onverwacht chemisch proces -
onverwacht omdat het gebeurt zonder de betrokkenheid van de enzymen
waarop de wetenschap zich tot nu toe had vastgepind als de uitleg
voor het metabolisme en de decompositie van suiker.
Dit nieuw ontdekt proces omvat een soort van metaboliet, het
keton acetoacetaat, afkomstig uit het vetmetabolisme van het
lichaam, dat een ander metaboliet methylglyoxal, afkomstig uit de
suikerstofwisseling, vastlegt en afremt.
Het proces is belangrijk omdat methylglyoxal een reactief
metaboliet is, dat wil zeggen dat het giftig is voor de cellen en
een belangrijke rol speelt in bovengenoemde leeftijdgerelateerde
aandoeningen. Dit betekent dat onbehandelde diabetici in hun bloed
hoge concentraties suikers en methylglyoxal hebben. Ze hebben ook
keton stoffen.
In chemische termen uitgelegd is er in het proces tussen de twee
metabolieten een derde metaboliet, 3-HHD, dat niet de schadelijke
effecten van methylglyoxal heeft. Het Deens onderzoeksteam is het
eerste dat 3-HHD in bloed vindt van mensen die geen insuline hadden
en/of de nacht eerder hadden gevast - een toestand die bekend staat
om ketose te geven.
Enorm complex
Zoals hierboven gesuggereerd, helpt de studie nieuwe aspecten van
het metabolisch proces in levende organismen te ontdekken.
"Eerdere onderzoeken op basis van dierproeven met muizen en apen
laten zien dat een dieet met minder suiker en meer vet beschermt
tegen ziekten zoals diabetes, Alzheimer en kanker. Tegelijkertijd is
ook bekend dat methylglyoxal de oorzaak is van leeftijd gerelateerde
aandoeningen We hebben een nieuw metaboliet gevonden dat een
alternatieve chemische detoxificatie van methylglyoxal aantoont
wanneer we vet verbranden. Het is een verrassende ontdekking,
aangezien ketonen op zichzelf kunnen leiden tot het schadelijk
suikermetaboliet methylglyoxal. De verklaring kan een delikaat
evenwicht zijn tussen creatie en ontgifting. In ieder geval
illustreert dit dat biologische systemen enorm complex zijn, "aldus
Mogens Johannsen, professor in de chemische biologie aan de afdeling
forensische geneeskunde van de Universiteit van Aarhus en één van de
belangrijkste wetenschappers in het onderzoek.
Hij benadrukt dat de studie alleen kon worden uitgevoerd door de
nauwe samenwerking tussen de individuele onderzoeksgroepen van de
afdeling chemie, het departement klinische geneeskunde en de
afdeling forensische geneeskunde aan de universiteit van Aarhus.
"Het is een unieke situatie om een reactie uit een chemie
laboratorium te gebruiken om uiteindelijk te bewijzen dat het bij
levende mensen voorkomt en mogelijk een rol kan spelen in vitale
biologische processen," voegde hij eraan toe.
Van chemie in het laboratorium naar levende mensen
Mogens Johannsen betwijfelt niet de waarde van onderzoek naar de
rol van ketonen en reactieve metabolieten bij biologisch
veroudering.
"Nu hebben we bewijzen dat ketonen de hoeveelheid schadelijke
methylglyoxal in levende organismen kunnen verminderen en dat is een
opmerkelijke ontdekking omdat het twee van de meest gedebatteerde
stoffen binnen de biologische veroudering en late diabetische
complicaties uitmaakt. Bovendien reageren deze stoffen met elkaar,
"zei Mogens Johannsen.
De studie is relevant voor het ontwikkelen van behandelingen van
mensen die last hebben van complicaties na diabetes, in het
bijzonder patiënten met late complicaties zoals neuropathie, die erg
pijnlijk kan zijn. "Een perspectief zou kunnen zijn om een dieet met minder
koolhydraten en meer vet te volgen. Het vet helpt om de suikers die
de pijn veroorzaken in te kapselen en te vernietigen," zei Mogens
Johannsen. Hoewel hij ook benadrukte dat klinische paden nodig zijn
om dit aspect te bepalen voordat hij bepaalde diëten wil aanraden.
Feiten:
De 'arbeidsverdeling' van de stofwisseling is zodanig ontworpen
dat als het lichaam niet genoeg brandstof in de vorm van
koolhydraten heeft, de lever een ander brandstof - keton - vormt uit
lichaamsvet. De aandoening wordt ketose genoemd.
Verhoogde hoeveelheden ketonen worden gevonden in het bloed van
mensen:
die veel eiwitten eten,
die op lage calorie- of koolhydraten dieet zijn,
die onbehandelde diabetes hebben.
Voor onbehandelde diabetici is dit omdat ze de koolhydraten niet
kunnen verbranden door een gebrek aan insuline en door andere
factoren. Het vetmetabolisme kan buiten controle komen en zure
vergiftiging veroorzaken die levensbedreigend kan zijn. Zeer hoge concentraties ketonen doen de adem naar aceton ruiken,
wat voorkomt bij mensen die langdurig hebben gevast en bij diabetici
met zure vergiftiging.
Vertaling: Andre Teirlinck