Chronische stress, vruchtbaarheid en het hongerhormoon

RMIT UNIVERSITY

Onderzoekers hebben een nieuw verband ontdekt tussen chronische stress en problemen met voortplanting, in een preklinische studie die licht werpt op een honger triggerend hormoon.  De studie suggereert dat hoge niveaus van het hormoon ghreline, welke de eetlust stimuleert en ook vrij komt tijdens stress, schadelijk kunnen zijn voor sommige aspecten van het reproductief functioneren.

Onderzoekers aan RMIT University in Melbourne, Australië, ontdekten dat ze, door de ghreline receptoren bij vrouwelijke muizen te blokkeren, in staat waren om het negatieve effect van chronische stress op een sleutel-aspect van de functie van de eierstokken te reduceren.

Senior coauteur Dr Luba Sominsky zegt dat de studie, gepubliceerd in het Journal of Endocrinology, de noodzaak aantoont van verder onderzoek naar de lange termijn impact van chronische stress op vruchtbaarheid, en de rol van ghreline met betrekking tot het reguleren van deze effecten. Maar de huidige bevindingen kunnen implicaties hebben voor diegenen met onderliggende vruchtbaarheidsproblemen, aldus Sominsky.

“Stress is een onlosmakelijk deel van ons leven en de meeste van ons gaan er efficiënt mee om, zonder grote gezondheidsproblemen”, aldus Sominsky. “Dit betekent dat jonge en normaliter gezonde vrouwen enkel tijdelijke en waarschijnlijk omkeerbare effecten ervaren op hun reproductieve functie. Maar voor vrouwen die al leiden aan vruchtbaarheidsproblemen, kan zelfs een minieme impact op de functie van de eierstokken de kans en timing van de conceptie beïnvloeden.”

Sominsky, een Vice-Chancellor’s Postdoctoral Research Fellow aan het RMIT, zegt dat hoewel dit onderzoek exclusief gedaan is bij muizen, er vele vergelijkingen zijn met mensen qua reacties op stress, alsmede qua vele fasen van reproductieve ontwikkeling en functie.

“Onze bevindingen helpen om de intrigerende rol van ghreline in deze complexe connecties op te helderen, en wijzen ons op een weg richting toekomstig onderzoek, dat ons zou kunnen helpen om manieren te vinden om de effecten van stress op de reproductieve functie te verminderen.”

Associate Professor Sarah Spencer, senior coauteur van de studie, zegt dat de studie er op wijst dat er een relatie zou kunnen zijn tussen eten, stress en de reproductieve functie. “Omdat ghreline zo dicht gelinkt is aan honger en voeden, suggereren deze bevindingen erg globaal dat onze eetgewoonten in staat kunnen zijn om de effecten van stress op vruchtbaarheid te veranderen, hoewel we nog meer werk moeten doen om dit volledig te beoordelen”, aldus Spencer.

Het hongerhormoon en reproductieve gezondheid
Ghreline is een metabolisch hormoon dat gevoelens van honger stimuleert, voedselinname doet toenemen en vetopslag stimuleert. Het komt ook vrij wanneer we gestresseerd zijn; ghreline is deel van de reden dat we willen eten als we emotioneel zijn of onder druk staan.

Neurowetenschappers aan het RMIT hebben de rol van ghreline bij een gezonde reproductieve functie, en de implicaties voor vruchtbaarheid onderzocht. In deze nieuwe preklinische dierstudie, onderzochten ze hoe ghreline de effecten van chronische stress op de primordiale follikels kan mediëren.

Vrouwelijke zoogdieren worden geboren met een vast aantal van deze ‘onvolgroeide’ follikels, welke niet regenereren of terug groeien als ze beschadigd worden. Terwijl de meerderheid van de primordiale follikels zal sterven en nooit zijn ontwikkeling zal voltooien, zal een klein deel zich uiteindelijk verder ontwikkelen om preovulatoire follikels te worden. Dit betekent dat hoe minder ‘onvolgroeide’ follikels je hebt, hoe minder ‘volwassen’ follikels later in het leven een eitje kunnen laten vrijkomen voor bevruchting.

De studie ontdekte dat muizen die blootstonden aan chronische stress significant minder primordiale follikels hadden. Maar wanneer de onderzoekers de effecten van ghreline op zijn receptor blokkeerden, ontdekten ze dat het aantal primordiale follikels normaal was—ondanks de blootstelling aan stress.

“De lengte van de vrouwelijke reproductieve levensduur is sterk gelinkt met het aantal primordiale follikels in de eierstok”, zegt Sominsky. “Het vroegtijdig verliezen van deze primordiale follikels is vaak voorspellend voor reproductieve achteruitgang en verslechtering.”

“Dit onderzoek is in een vroegtijdige fase, met nog vele stappen te gaan, voordat we dit klinisch kunnen vertalen. Maar het krijgen van een beter begrip van de rol van ghreline in dit alles brengt ons een belangrijke stap dichterbij om interventies te ontwikkelen die deze kritieke delen van het reproductieve systeem gezond kunnen houden.”

Vertaling: Arnoud

Mei 2019