Verbondenheid met natuur vermindert ongemak en gedragsproblemen kleuters

Dick Schrauwen [1][2]

Natuurverbondenheid (connection to nature) is nu meetbaar met een nieuwe schaal ontwikkeld door wetenschappers van de HKU [3]

DE UNIVERSITEIT VAN HONG KONG [3]

Er klinkt vaak kritiek op het stadsleven omdat het een belangrijke reden is dat kinderen worden geïsoleerd van de natuur. Het leven in een grote stad leidt tot een ongezonde levensstijl met betrekking tot actief spel en eetgewoonten. Erger nog, veel jonge kinderen voelen zich psychisch niet goed. Ze zijn vaak gestrest en depressief. Zestien procent van de kleuters (pre-scholers) [4] in Hong Kong en tot 22% in China vertonen tekenen van psychische problemen (Kwok SY, Gu M, Cheung AP, 2017; Zhu J, et al. 2017) [5].

Uit recent onderzoek blijkt dat tijd doorbrengen in de natuur veel gezondheidsvoordelen kan opleveren. Veel milieuprogramma's over de hele wereld proberen het natuurtekort ('nature-deficit') te verminderen en de natuurverbondenheid ('child-nature connectedness') te vergoten. Het doel daarvan is de gezondheid van de kinderen te verbeteren.

Zo heeft de WHO [6] om toezicht te houden op de uitvoering van de Parma-verklaring het doel gesteld om elk kind binnen 300 meter toegang te geven tot "groene ruimten om te spelen en lichaamsbeweging mogelijk te maken". Interessant is dat 90 procent van de bevolking van Hongkong woont op minder dan 400 meter van dergelijke (groene) gebieden. Ondanks het vele en nabije groen maken families er echter nauwelijks gebruik van.

"We zagen een tendens dat ouders natuur vermijden. Ouders zien natuur vaak als vies en gevaarlijk en helaas nemen hun kinderen deze houding over. Verder zijn de groene gebieden vaak niet erg uitnodigend door borden zoals `Blijf van het gras af `", zegt dr. Tanja Sobko van de faculteit levenswetenschappen van de Universiteit van Hong Kong.

Tot op heden was het moeilijk om de natuurverbondenheid van kleuters te meten omdat ze zichzelf nog onvoldoende kunnen uitdrukken. Dr. Sobko heeft samen met Prof Gavin Brown, directeur van de eenheid voor kwantitatieve gegevensanalyse en onderzoek aan de universiteit van Auckland een nieuwe vragenlijst met 16 items (CNI-PPC) [7] ontwikkeld. Deze questionnaire dient om de "verbondenheid met de natuur" bij zeer jonge kinderen te meten. De vragenlijst onderkent vier gebieden die de relatie tussen kind en natuur weerspiegelen: genieten van de natuur, empathie voor de natuur, verantwoordelijkheid tegenover de natuur en bewustzijn van de natuur.

De studie bestond uit twee delen:
- Vraaggesprekken met de families en
- Ontwikkeling van de vragenlijst.
In totaal hebben 493 gezinnen met kinderen tussen 2 en 5 jaar deelgenomen aan het onderzoek. Uiteindelijk werd de nieuwe vragenlijst getoetst aan de Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) [8] een beproefde meting van psychologisch welbevinden en gedragsproblemen bij kinderen.

De resultaten toonden dat kinderen die volgens hun ouders een nauwe band hadden met de natuur minder ongemak, minder hyperactiviteit, minder gedrags- en emotionele problemen hadden. Bovendien vertoonden die kinderen ook een beter sociaal gedrag.

Interessant is dat kinderen die meer verantwoordelijkheid namen voor de natuur minder problemen hadden in de omgang met hun leeftijdsgenoten. De resultaten bieden een nieuw perspectief op het onderzoek naar het verband tussen de buitenomgeving en het welzijn van kleuters.

De studie maakt deel uit van het op onderzoek gebaseerde `Play & Grow` programma van Dr. Sobko. Dit is het eerste programma voor kleuters in Hongkong dat actief (buiten) spelen en gezond eten bevordert door ze met de natuur te verbinden. Aan het in 2016 gestarte programma hebben tot nu toe bijna 1000 gezinnen uit Hong Kong deelgenomen [9].

De bevindingen zijn gepubliceerd in het multidisciplinaire Open Access-tijdschrift PLOS ONE [10]. De nieuwe schaal heeft al internationale aandacht getrokken en wordt wereldwijd overgenomen door universiteiten, waaronder de Universiteit van West-Australië [11] en Deakin Universities. Daarnaast is het door de HKU ontwikkelde 'Play & Grow'-programma ook op schema om in Australië te worden uitgevoerd.

De volgende stap - waaraan dr. Sobko en het team zich hebben gecommitteerd - is het verder verfijnen van toekomstige interventies op het gebied van gezondheidsbevordering en ziektepreventie. "We zijn dankbaar voor de erkenning van de regering die onlangs aanzienlijke financiële steun heeft verleend aan dit belangrijke project", zegt dr. Sobko.

De opwindende toekomstige voortzetting van het werk richt zich op nauwkeuriger in kaart te brengen van het effect van blootstelling aan natuur. Bovendien willen de onderzoekers nagaan of en welke veranderingen er optreden in de darmflora.

VERWIJZINGEN

[1] Oorspronkelijke titel
`Connection of children to nature brings less distress, hyperactivity and behavioural problems`

[2] Bewerking van onderstaand persbericht
- https://www.hku.hk/press/news_detail_18948.html

[3] HKU, Universiteit van Hong Kong
- https://hku.hk/

[4] Preschool, pre-schoolers, kleuterschool
Kinderen de kinderopvang en in groep 1 en 2, kinderen tussen 2 en 5 jaar
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Kleuterschool
- https://en.wikipedia.org/wiki/Preschool

[5] Kwok SY, Gu M, Cheung AP, 2017; Zhu J, et al. 2017
- Kwok SY, Gu M, Cheung AP. A longitudinal study of the role of children's altruism and forgiveness in the relation between parental aggressive discipline and anxiety of preschoolers in China. Child abuse & neglect. 2017;65:236–47.
- Zhu J, Ooi LL, Li Y, Coplan RJ, Qingbin X, Yun Z, et al. Concomitants and outcomes of anxiety in Chinese kindergartens: A one-year longitudinal study. Journal of Applied Developmental Psychology. 2017;52:24–33.

[6] WHO (World Health Organisation)
Urban green spaces and health. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe, 2016
- https://tinyurl.com/y9twj2fn
World Urbanization Prospects. 2018 revision: United Nations, 2018
- https://esa.un.org/unpd/wup/Publications/Files/WUP2018-KeyFacts.pdf
Parma Declaration on Environment and Health
- http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0011/78608/E93618.pdf

[7] CNI-PPC
- https://en.wikipedia.org/wiki/Connectedness_to_nature_scale

[8] SDQ (Strengths and Difficulties Questionnaire)
- https://tinyurl.com/y82pspfq

[9] Food Nature Lab
- https://foodnaturelab.org/page/
Nature is great healer for kids too: HKU team
- https://tinyurl.com/ybevxyeq

[10] Publicatie: `Measuring connectedness to nature in preschool children in an urban setting and its relation to psychological functioning`; Tanja Sobko, Zhenzhen Jia, Gavin Brown.
- https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0207057

[11] Universiteit van West-Australë
- https://www.uwa.edu.au/